Efektywność realizacji treningu kompetencji obywatelskich wśród pełnoletnich uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

Klaudia Anna Wos, Celina Kamecka-Antczak, Mateusz Szafrański

Streszczenie w języku polskim


Inkluzja społeczna osób z niepełnosprawnością intelektualną jest zdeterminowana możliwością nabywania przez nich odpowiednich kompetencji społecznych i obywatelskich. Kompetencje te są istotnym warunkiem aktywnego udziału jednostki w życiu społecznym. Niniejszy artykuł porusza problematykę kompetencji obywatelskich, rozwijanych podczas formalnego i nieformalnego treningu. Rozważania opierają się na wnioskach z badań kompetencji społecznych i obywatelskich przeprowadzonych w specjalnej szkole zawodowej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Celem badań było sprawdzenie efektywności treningu kompetencji obywatelskich w wybranej placówce. Populację badawczą stanowili uczniowie biorący udział w trwającym jeden semestr projekcie Młody Obywatel oraz uczniowie z grupy kontrolnej nieobjętej projektem. W eksploracji wykorzystano Kwestionariusz kompetencji społeczno-zawodowych KKSZ dla ONU i ich opiekunów oraz autorski kwestionariusz wywiadu dotyczący wybranych kompetencji obywatelskich. Wyniki badań pokazują, że wszyscy respondenci posiadają podobny zakres podstawowej wiedzy o społeczeństwie. Pogłębione kompetencje dotyczące problematyki obywatelskiej mają uczniowie biorący udział w treningu.


Słowa kluczowe


kompetencje społeczne; kompetencje obywatelskie; trening kompetencji obywatelskich; niepełnosprawność intelektualna; szkoła specjalna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bacia E., Gieniusz A.M., Makowski G., Pazderski F., Stronkowski P., Walczak B., 2015, Kształtowanie kompetencji społecznych i obywatelskich przez organizacje pozarządowe w Polsce. Warszawa, Instytut Badań Edukacyjnych.

Baczała D., 2012, Niepełnosprawność intelektualna, a kompetencje społeczne. Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Citizenship education in Europe. Eurydice, 2012, Education, Audiovisual and Culture Executive Agency, opublikowano: http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice [dostęp: 15.10.2019].

Flick U., 2010, Projektowanie badania jakościowego. Warszawa, PWN.

Gałecki P., Święcicki Ł. (red.), 2015, Kryteria diagnostyczne z DSM-5, Desk reference. Wrocław, Edra Urban & Partner.

Gibbs G., 2011, Analizowanie danych jakościowych. Warszawa, PWN.

Godlewski T., 2005, Polski system polityczny. Instytucje – procedury – obywatele. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.

Hoskins B., 2008, The Discourse of Social Justice within European Education Policy: The Examples of Key competencies and Indicator Development Towards Assuring the Continuation of Democracy. „European Educational Research Journal”, nr 7(3), 319–330.

Hoskins B.,Saisana M., Villalba C.M.H., 2015, Civic Competence of Youth in Europe: Measuring Cross National Variation Through the Creation of a Composite Indicator. „Social Indicators Research”, 123(2), 431–457.

Johnson A.P., 2009, Making Connections in Elementary and Middle School Social Studies.London, SAGE Publications.

Martowska K., 2012, Psychologiczne uwarunkowania kompetencji społecznych. Warszawa, Liberi Libri.

Matczak A., 2001, Różne oblicza inteligencji: funkcjonowanie intelektu a osobowość. „Studia Psychologica”, nr 2, 157–174.

Matczak A., 2003, Zarys psychologii rozwoju. Podręcznik dla nauczycieli. Warszawa, Żak.

Matczak A., 2007, Kwestionariusz Kompetencji Społecznych (KKS). Podręcznik. Warszawa, Pracownia

Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Otrębski W., Wiącek G., Domagała-Zyśk E., Sidor-Piekarska B., 2012, Jestem dorosły – chcę pracować. Program wspierający młodzież z niepełnosprawnością umysłową w procesie przejścia z edukacji na rynek pracy. Lublin, Europerspektywa Beata Romejko.

Plecka D., Turska-Kawa A., Wojtasik W., 2013, Obywatelskie kompetencje polityczne. „Kultura i Edukacja”, 3(96), 73–94.

Schalock R.L. i in., 2010, Intellectual Disability. Definition, Classification, and Systems of Supports. 11th Edition. Washington, AAIDD.

Silverman D., 2008, Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa, PWN.

Tylewska-Nowak B., 2011, Wypełnianie zadań rozwojowych przez osoby dorosłe z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną. W: B. Cytowska (red.), Dorośli z niepełnosprawnością intelektualną w labiryntach codzienności. Analiza badań – krytyka podejść – propozycje rozwiązań. Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, 17–43.

Konwencja ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, Dz.U. 2012 poz. 1169.

Zalecenie Rady Unii Europejskiej z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2018/C 189/01), Dz.U.UE .C.2018.189.1.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.4.59-75
Data publikacji: 2019-12-30 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2019-10-15 22:23:49


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1008
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 696

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Klaudia Anna Wos, Celina Kamecka-Antczak, Mateusz Szafrański

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.