Chleb w małych formach litewskiego folkloru

Irena Smetoniene

Streszczenie w języku polskim


Chleb w świetle małych form litewskiego folkloru jest głównym pokarmem człowieka i na tyle ważnym, że dzięki niemu człowiek jest gotowy do ciężkiej pracy. Nawet samo pieczenie chleba to ciężka praca, ale najważniejszy jest wynik tego trudu – syty, pracowity człowiek, syta rodzina; choć każda praca jest cenna, praca oracza lub zwykłych ludzi zasługuje na szczególny szacunek, ponieważ jest ściśle związana z chlebem i ziemią. Wielka waga przywiązywana jest do jakości chleba: musi on nie tylko pięknie wyglądać, ale także być smaczny. Chleb w litewskim folklorze jest też swego rodzaju miarą otaczających ludzi i wspólnoty, pozwala odróżnić swego od obcego; przypomina dom i ojczyznę, jawi się jako symbol siły rodziny, jej harmonii; w folklorze istnieje wzajemny związek między chlebem a człowiekiem: chleb chroni przed nieszczęściami, leczy, ostrzega, dlatego człowiek go chroni, szanuje, przypisuje mu magiczne właściwości.

Tak pojmowali chleb przodkowie współczesnych Litwinów, jednak to rozumienie, bez względu na jego wartość, z biegiem czasu uległo zmianie. Mając na uwadze to, że folklor uchwycił głównie pogląd ludzi z XIX i pocz. XX w., wyniki badań przedstawione w tym artykule mogą różnić się od dzisiejszego wyobrażenia chleba.


Słowa kluczowe


chleb; folklor; koncept; przysłowie; zagadka

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Dunduliene Prane, 1989, Chleb lietuviu buityje ir papročiuose, Vilnius: Šviesa.

Klimka Libertas, 2013, Duoneles kepimas – šventa apeiga, “Vakaru ekspresas” 2013-02-05. Dostęp przez internet: https://www.ve.lt/naujienos/nuomones/nuomones/duoneles-kepimas-sventa-apeiga-909421/ [dostęp: 28.03.2020].

Kowalski Piotr, 2000, Chleb nasz powszedni. O pieczywie w obrzędach, magii, literackich obrazach i opiniach dietetyków, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum.

Sasnauskas Pranas, Sasnauskas Valdas, 2006, Lietuviu burtai ir prietarai, Vilnius: Vaga.

Sauka, Leonardas, 1998, Lietuviu tautosaka, Kaunas: Sviesa.

Sauka, Leonardas, 2007, Lietuviu tautosaka, Vilnius: Mokslo ir enciklopediju leidybos institutas.

Vaitkevičiene Daiva, 1998, Duonos gimimas, „Tautosakos darbai” IX(XVI), s. 56–61.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2021.33.103
Data publikacji: 2021-10-12 17:01:52
Data złożenia artykułu: 2021-04-26 07:51:04


Statystyki


Widoczność abstraktów - 784
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 423

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Irena Smetoniene

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.