O konieczności uwzględniania danych tekstowych w rekonstrukcji językowych obrazów kategorii pojęciowych

Przemysław Łozowski, Anna Włodarczyk-Stachurska

Streszczenie w języku polskim


Autorzy dowodzą konieczności uwzględnienia danych tekstowych przy rekonstrukcji JOS-u w myśl koncepcji etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Na przykładzie trzech kategorii konceptualnych oznaczonych angielskimi leksemami hussy ‘latawica’, pheasant ‘bazant’, i maid ‘pokojówka’, ‘panna’, pokazują na ile i o ile zmienia się językowy obraz świata po uzupełnieniu danych systemowych w postaci definicji słownikowych o znaczenia kontekstowe obecne w wybranych tekstach. Swoje rozważania i analizy umieszczają w szerszym kontekście metodologicznym, tj. sporu o sposób rozumienia i uprawiania semantyki leksykalnej. W tym względzie kontrastują metodologie JOS-u, otwarta na wiele typów danych, w tym danych tekstowych, z taką praktyką badawcza, która programowo zorientowana jest wyłącznie na dane słownikowo-encyklopedyczne.


Słowa kluczowe


etnolingwistyka kognitywna; językowy obraz świata; semantyka leksykalna; język a kultura

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bartmiński Jerzy, 2009, Aspects of Cognitive Ethnolinguistics, Jörg Zinken (ed.), London and Oakville, CT: Equinox.

Bartmiński Jerzy, 2014, Ankieta jako pomocnicze narzędzie rekonstrukcji językowego obrazu świata, [in:] Iwona Bielińska-Gardziel, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura (eds.), Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, t. 3, Problemy eksplikowania i profilowania pojęć, 279–308, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech, 2013, Problem konceptu bazowego i jego profilowania – na przykładzie polskiego stereotypu Europy, „Etnolingwistyka” 25: 69–98.

Bielińska-Gardziel Iwona, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, Szadura Joanna (eds.), 2014, Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, t. 3, Problemy eksplikowania i profilowania pojęć, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Głaz Adam, Danaher David S., Łozowski Przemysław (eds.), 2013, The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture, London: Versita.

Górecka-Smolińska Małgorzata, Kleparski Grzegorz, 2012, Feathered Creatures Speak: The Study of Semantic Evolution and Phraseology of Domesticated and semi-Domesticated Birds, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Grygiel Marcin, 2008, From Semantic Change to Conceptual Blending: Semantic Development of English Historical Near-Synonyms of MAN/MALE HUMAN BEING, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Grygiel Marcin, 2012, In Search of a Cognitive Linguistic Model of Semantic Change, Saarbrücken: Lambert Academic Publishing.

Keller Rudi, 1994, On Language Change. The Invisible Hand in Language, London: Routledge.

Kiełtyka Robert, 2008, On Zoosemy: The Study of Middle English and Early Modern English DOMESTICATED ANIMALS, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Kleparski Grzegorz A., 1990, Semantic Change in English: A Study of Evaluative Developments in the Domain of HUMANS, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Kleparski Grzegorz A., 1997, Theory and Practice of Historical Semantics: The Case of Middle English and Early Modern English Synonyms of GIRL/YOUNG WOMAN, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Kochman-Haładyj Bożena, Kleparski Grzegorz A., 2011, On Pejoration of Women Terms in the History of English, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Kopecka Barbara, 2011, Skirts, Jacks, Piece of Flesh Do Make People: Metonymic Developments to the Macrocategory HUMAN BEING, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Łozowski Przemysław, 2014a, Język a kultura w programie etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Między Sapirem a Malinowskim, „Etnolingwistyka” 26: 155–176.

Łozowski Przemysław, 2014b, W poszukiwaniu ontologicznego statusu JOS-u: językowy obraz świata, czy językowy obraz kultury i doświadczenia?, [in:] Iwona Bielińska-Gardziel, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura (eds.), Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, t. 3, Problemy eksplikowania i profilowania pojęć, 9–20, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Malone Noreen, Waity Katie’s Ladies. A brief history of British ladies-in-waiting, http://www.slate.com/articles/double x/doublex/2011/04/waity katies ladies.html

Mills Jane, 1989, Dictionary of Words about Women, New York: The Free Press.

Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2015, O profilowaniu językowego obrazu świata, „Poradnik Językowy”, nr 1, s. 30–44.

O’Connor Evangeline Maria (ed.), 2012, The Works of William Shakespeare. Vol. 16. [Classic Reprint Series.] Forgotten Books.

OED – Oxford English Dictionary, 2nd edition, version 4.0 (Windows & Mac), Oxford: Oxford University Press.

royal – http://www.royal.gov.uk/TheRoyalHousehold/RoyalHouseholddepartments/ThePrivateSecretarysOffice/LadiesinWaitingandEquerries.aspx

Włodarczyk-Stachurska Anna, 2011, On Sociolinguistic Variation: The Case of English Women Terms, Radom: Technical University of Radom.

Włodarczyk-Stachurska Anna, to appear, Review of Małgorzata Górecka-Smolińska and Grzegorz Kleparski’s Feathered Creatures Speak: the Study of Semantic Evolution and Phraseology of Domesticated and Semi-Domesticated Birds,

Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2012. Galicia Studies in Linguistics, Literature and Culture.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2015.27.87
Data publikacji: 2015-09-07 11:04:52
Data złożenia artykułu: 2015-08-25 11:25:13


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1209
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 770

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Przemysław Łozowski, Anna Włodarczyk-Stachurska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.