Kukiełka (A Kind of Bread) in Polish Dialects and Old Folk Tradition

Renata Przybylska

Abstract


The article is devoted to the image of kukiełka ‘a kind of bread’ in Polish dialects and folk culture based on data from the File of the Dictionary of Polish dialects and selected dialect dictionaries. Phonetic and morphological variants of the word are discussed, as well as word-formation derivatives, proposed definitions of kukiełka, established phraseological connections, and phrases and proverbs related to this word. It identifies the facets of the linguistic view of “kukiełka”, which helps build a cognitive definition of the word in question.


Keywords


Polish folk culture; cognitive definition; phrase; proverb; culinary vocabulary

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


LITERATURA:

Bartmiński Jerzy (red.), 1980, Słownik ludowych stereotypów językowych. Zeszyt próbny, Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego.

Bartmiński Jerzy, 1988, Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji, [w:] Konotacja, praca zbiorowa pod red. Jerzego Bartmińskiego, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 169–183.

Kuć Joanna, 2011, Rzeczowniki ilościowe w komunikacji wielopokoleniowej, [w:] Polszczyzna trzech pokoleń. Podobieństwa i różnice, red. Krystyna Wojtczak, Małgorzata Jasińska, Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu HumanistycznoPrzyrodniczego, s. 91–102.

Schabowska Maria, 1967, Rzeczowniki ilościowe w języku polskim, „Prace Komisji Językoznawstwa” nr 14, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2020, Definiowanie i profilowanie pojęć w (etno)lingwistyce, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Tyrpa Anna, 2022, Chleb w świetle polskiej frazematyki gwarowej, „Prace Filologiczne” LXVII, s. 435–450.

ŹRÓDŁA:

Adalberg Samuel, 1889–1894, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, Warszawa: Drukarnia Emila Skiwskiego.

Bartmiński Jerzy, Kielak Olga, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, 2015, Dlaczego wąż nie ma nóg? Zwierzęta w ludowych przekazach ustnych, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 332–333.

Bartmiński Jerzy, Kusto Agata, 2011, Pieśni i obrzędy doroczne. Adwent [w:] Lubelskie. Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały, cz. I: Pieśni i obrzędy doroczne, red. Jerzy Bartmiński, Lublin: Polihymnia, s. 91–103.

Bartmiński Jerzy, Maksymiuk-Pacek Beata, Michalec Anna, 2011, Pieśni weselne zamojskie [w:] Lubelskie. Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały, cz. II: Pieśni i obrzędy rodzinne, red. Jerzy Bartmiński, Lublin: Polihymnia, s. 287–400.

ILGKP: Kąś Józef, 2015–1019, Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. I–XII, Nowy Sącz: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu.

Kolberg Oskar, 1873, Dzieła wszystkie, t. VII, Kraków: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Kolberg, Oskar, 1875, Dzieła wszystkie, t. VIII, Kraków: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Korab Brzozowski Franciszek, 1896, Przysłowia polskie, Kraków: Druk. A. Słomskiego.

KorBa: Elektroniczny korpus tekstów polskich z XVII i XVIII w. on line: https://korba.edu.pl/query_corpus (dostęp 21 01.2024)

KSGP: Kartoteka słownika gwar polskich, on line: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/37571/edition/20906/content (dostęp 2–6.01.2024).

LŚ: Przymuszała Lidia, Świtała-Trybek Dorota, 2021, Leksykon dziedzictwa kulinarnego Śląska, Opole: Uniwersytet Opolski.

NKP – Krzyżanowski Julian (kier.), 1969–1972, Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. I–III: W oparciu o dzieło Samuela Adalberga opracował Zespół Redakcyjny: Stanisław Świrko (oprac.), 1978, t. IV przy wpółudziale Dobrosławy Świerczyńskiej i Sabiny Świrko, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

SGL: Halina Pelcowa, 2019, Słownik gwar Lubelszczyzny, t. VI, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

SGP: Karłowicz Jan, 1901, Słownik gwar polskich, t. 2. F–K, Kraków: Akademia Umiejętności.

Sychta Bernard, 1967–1976, Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej, t. I–VII, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum.

WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. Piotr Żmigrodzki (online: www.wsjp.pl/, dostęp: 20.01.2024).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2025.37.343
Date of publication: 2025-08-05 23:15:37
Date of submission: 2024-04-09 11:26:44


Statistics


Total abstract view - 0
Downloads (from 2020-06-17) - PDF (Język Polski) - 0

Indicators



Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2025 Renata Przybylska

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.