Wzajemna relacja nękania z art. 190a § 1 k.k. i mobbingu z art. 943 § 2 k.p.

Magdalena Budyn-Kulik

Streszczenie w języku polskim


Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. zmieniła treść przepisu art. 190a Kodeksu karnego, wprowadziła dwa nowe znamiona oraz zmieniła ustawowe zagrożenie. Opis czynu zabronionego został wzbogacony o nowe rodzaju skutku, jaki ma spowodować zachowanie sprawcy: wzbudzenie poczucia poniżenia lub udręczenia, uzasadnionego okolicznościami. Sankcja została podniesiona i obecnie za ten czyn można wymierzyć jego sprawcy karę od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Przepis ten wykazywał już w pierwotnym brzmieniu pewne związki z tzw. mobbingiem. Zjawisko to zostało z definiowane w art. 943 § 2 Kodeksu pracy. Niektóre zachowania wchodzące w skład mobbingu mogą stanowić samoistne czyny zabronione. Nie ma jednak typu czynu zabronionego, który oddawałby całą zawartość bezprawia takiego zachowania. Ze względu na wysoki ładunek społecznej szkodliwości, a także powinowactwo z nękaniem i znęcaniem, które są przestępstwami, najlepszym wyjściem byłoby utworzenie nowego typu przestępstwa.


Słowa kluczowe


mobbing; nękanie; kodeks karny; kodeks pracy

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Bechowska-Gebhardt A., Stalewski T., Mobbing. Patologia zarządzania personelem, Warszawa 2004.

Bosak M., Problem mobbingu w orzecznictwie sądów polskich z perspektywy dziesięciolecia obowiązywania art. 943 k.p., „Studia Iuridica Lublinensia” 2015, vol. 24(3), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2015.24.3.121.

Bosak M., Danilewicz A., Odpowiedzialność karna i cywilna za mobbing, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 4.

Budyn-Kulik M., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2019.

Budyn-Kulik M., Analiza spraw dotyczących przestępstw z art. 218 k.k. zakończonych w latach 2006–2008 umorzeniem postępowania przygotowawczego, [w:] Stosowanie prawa. Księga jubileuszowa z okazji XX-lecia Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, red. A. Siemaszko, Warszawa 2011.

Budyn-Kulik M., Komentarz do przepisu art. 190a k.k., LEX/el. 2011.

Budyn-Kulik M., Umyślność w prawie karnym i psychologii. Teoria i praktyka sądowa, Warszawa 2015.

Budyn-Kulik M., Wybrane psychologiczne aspekty nękania, [w:] Stalking, red. M. Mozgawa, Warszawa 2018.

Cieślak W., Stelina J., Definicja mobbingu oraz obowiązek pracodawcy przeciwdziałania temu zjawisku (art. 943 k.p.), „Państwo i Prawo” 2004, z. 12.

Dörre-Nowak D., Ochrona godności i innych dóbr osobistych pracownika, Warszawa 2005.

Grządkowski A., Mobbing a znęcanie się, „Prokuratura i Prawo” 2011, nr 12.

Hypś S., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2018.

Kłączyńska N., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2014.

Kosonoga J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2015.

Królikowski M., Sakowicz A., [w:] Kodeks karny. Komentarz. Część szczególna, red. M. Królikowski, R. Zabłocki, t. 1, Warszawa 2017.

Lachowski J., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2016.

Maniewska E., [w:] K. Jaśkowski, E. Maniewska, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, t. 7, LEX/el. 2020.

Mozgawa M., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Mozgawa, Warszawa 2019.

Mozgawa M., [w:] System Prawa Karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, red. J. Warylewski, Warszawa 2016.

Mozgawa M., Kilka uwag na temat znamienia „uporczywego nękania” na gruncie art. 190a k.k., „Ius Novum” 2020, nr 2.

Naszydłowska S., Mobbing – próba zdefiniowania pojęcia, „Ius Novum” 2009, nr 3.

Słownik języka polskiego PWN, red. M. Szymczak, t. 2, Warszawa 1984.

Szabłowska-Juckiewicz M., Odpowiedzialność pracodawcy za mobbing. Glosa do wyroku SN z dnia 20 października 2016 r., I PK 243/15, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2017, nr 2.

Woźniak W., Stalking – zjawisko patologiczne – definicje, zakres, charakterystyka stalkera i radzenie sobie ze stalkingiem, [w:] Wybrane elementy pedagogiki resocjalizacyjnej – ujęcie teoretyczne i praktyczne, red. M. Ilnicka, Lublin 2011.

Zych M., Normatywna definicja mobbingu, „Monitor Prawa Pracy” 2006, nr 4.

ŹRÓDŁA INTERNETOWE

Hasło: Izolować, https://sjp.pwn.pl/szukaj/izolowa%C4%87.html [dostęp: 22.08.2020].

Hasło: Nękanie, http://slowniki.gazeta.pl/pl/n%C4%99ka%C4%87 [dostęp: 23.08.2020].

Mozgawa M., Opinia w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny (druk sejmowy nr 3553), http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk6.nsf/Opdodr?OpenPage&nr=3553 [dostęp: 24.08.2020].

Sobczyk, Po jakim czasie nękanie lub zastraszanie pracownika może być uznane za mobbing?, „Gazeta Prawna”, 13.08.2008, nr 158, www.gazetaprawna.pl/artykuly/30944,po-jakim-czasie-nekanie-lub-zastraszanie-pracownika-moze-byc-uznane-za-mobbing.html [dostęp: 22.08.2020].

AKTY PRAWNE

Ustawa z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. 2003, nr 213, poz. 2081).

Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Dz.U. 2011, poz. 381).

Ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1043).

Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020, poz. 568, 695).

ORZECZNICTWO

Postanowienie SA w Krakowie z dnia 13 grudnia 2000 r., II AKz 289/00, KZS 12/2000, poz. 28.

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 5 lipca 2003 r., III APa 10/13, LEX nr 1353665.

Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 8 marca 2012 r., III APa 33/11, LEX nr 1238702.

Wyrok SA w Białymstoku z dnia 7 listopada 2012 r., III APa 11/12, LEX nr 1254314.

Wyrok SN z dnia 5 stycznia 2001 r., V KKN 504/2000, OSNKW 2001, nr 7–8, poz. 57.

Wyrok SN z dnia 25 lipca 2003 r., I PK 330/2002, LEX nr 677884.

Wyrok SN z dnia 17 stycznia 2007 r., I PK 176/06, OSNP 2008, nr 5–6, poz. 58.

Wyrok SN z dnia 5 października 2007 r., II PK 31/07, OSNP 2008, nr 11–12, poz. 312.

Wyrok SN z dnia 14 listopada 2008 r., II PK 88/08, OSNP 2010, nr 9–10, poz. 114.

Wyrok SN z dnia 7 maja 2009 r., III PK 2/09, OSNP 2011, nr 1–2, poz. 5.

Wyrok SN z dnia 16 marca 2010 r., I PK 203/09, OSNP 2011, nr 17–18, poz. 230.

Wyrok SN z dnia 11 lutego 2014 r., I PK 165/13, LEX nr 1444594.

Wyrok SN z dnia 29 stycznia 2019 r., III PK 6/18, LEX nr 2619173.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2020.67.2.59-75
Data publikacji: 2021-02-05 15:03:17
Data złożenia artykułu: 2020-08-26 17:50:52


Statystyki


Widoczność abstraktów - 12584
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1486

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Magdalena Budyn-Kulik

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.