Strategiczne kierunki rozwoju współczesnej polityki kulturalnej i ich edukacyjne konsekwencje

Wiesław Andrzej Żardecki

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Aktywna polityka kulturalna ukierunkowana na wartości jest instrumentem prowadzącym do rozwoju kultury jako takiej oraz form wyrazu kulturowego jednostek, grup lub społeczeństw; a także wywiera bezpośredni wpływ na działania przemysłów kreatywnych, łączących działalność artystyczną z przedsiębiorczością, w warunkach wolnego rynku i postępującej globalizacji.

Cel badań: Głównym celem prezentowanego artykułu jest próba analizy strategicznych kierunków rozwoju współczesnej polityki kulturalnej w krajach dojrzałej demokracji, dyktowana potrzebą zrozumienia ich edukacyjnych konsekwencji oraz pragnieniem- przez stworzenie źródła syntetycznej informacji- wspierania skutecznych, nowoczesnych i racjonalnych zmian w obszarze kultury.

Stan badań: W toku prowadzonych analiz ustalono cztery kierunki strategiczne intensyfikacji rozwoju kultury, wypracowane przez politykę kulturalną państw europejskich, zorientowane na: 1) ochronę dziedzictwa kulturalnego, uniwersum twórczych dokonań ludzkości oraz wspieranie rozwoju profesjonalnej twórczości artystycznej typu prestiżowego, jako źródła kreatywności i innowacyjności; 2) kształtowanie demokracji i partycypacji w życiu kulturalnym oraz kapitału kulturowego społeczeństwa obywatelskiego, jako impulsu rozwojowego i jego siły napędowej; 3) promowanie twórczej różnorodności kulturowej, traktowanej jako czynnik otwierający na Innych i wzajemnie wzbogacający; 4) sprzyjanie rozwojowi osobowemu i wyższej jakości życia zorientowanego antropocentrycznie, jako cel i sens polityki kulturalnej w epoce globalizacji i mediatyzacji.

Podsumowanie: Badania konsekwencji edukacyjnych polityki kulturalnej, prowadzone w szerszej perspektywie „długiego trwania”, ukazują poszerzenie edukacyjnego myślenia o kulturze jako czynniku indywidualnego rozwoju ludzi; przeniesienie punktu ciężkości z myślenia pedagogicznego na osobowościowy, personalistyczny; zabieganie o podniesienie tzw. jakości człowieka i jego rozwój, rozumiany jako samorozwój, wzbogacanie tożsamości osoby, także przez kontakt z innymi kulturami, rozumienie odmienności kulturowych.

 


Słowa kluczowe


polityka kulturalna; dziedzictwo kulturalne; demokracja kultury; edukacja kulturalna; różnorodność kulturowa; kultura osobowa; rozwój kultury

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bartnik, Cz. (2000). Personalizm. Wyd. II poprawione i poszerzone. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Bergson, H. (1985), Postrzeganie zmiany. Przekł. P. Beylin, według I. Wojnar, Bergson. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Braudel, F. (1999). Historia i trwanie. Przekł. B. Gieremek. Warszawa: Czytelnik.

Buber, M. (1992). Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych. Warszawa: PAX.

Cyboran, B. (2018). Animacja w systemie zależności instytucjonalnych. Uwarunkowania rozwoju animacji społeczno-kulturalnej na tle polskiej polityki kulturalnej po 1989 roku. Kraków: Wyd. UJ.

Gierat- Biedroń, B. (2018). Polityka kulturalna Unii Europejskiej. Kraków: Wyd. UJ.

Gierat- Biedroń, B. (2019). Znak Dziedzictwa Europejskiego w Polsce w kontekście budowania pamięci europejskiej. W: E. Kocój, T. Kosiek, J. Szulbowska- Łukaszewicz (red.). Dziedzictwo kulturowe w rejonach europejskich. Odkrywanie, ochrona i (re)interpretacja (s. 107-128). Kraków: Wyd. UJ.

Ilczuk, D. (2002). Polityka kulturalna w społeczeństwie obywatelskim. Kraków: Wyd. UJ.

Jung, B. (2011). Wstęp. W: B. Jung (red.). Ekonomika kultury. Od teorii do praktyki (s. 9-28). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Jurkiewicz- Eckert, D. (2015). Od traktatu o Unii Europejskiej do Europejskiej Agendy dla kultury- narodziny i rozwój polityki kulturalnej UE. Studia Europejskie, 1, 65-89.

Kłoskowska, A. (2007). Socjologia kultury. Warszawa: PWN.

Krzysztofek, K. (2005). Jaka polityka kulturalna w epoce globalizacji i mediów elektronicznych. Kultura Współczesna, 1, 5-18.

Mayor, F. (2001). Przyszłość świata. Warszawa: Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych.

Murzyn, M. A., Purchla, J. (red.) (2007). Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku – szanse i wyzwania. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.

Pankowska, K. (2013). Kultura – sztuka – edukacja w świecie zmian. Refleksje antropologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wyd. UW.

Richta, R. i in. (2019). Cywilizacja na rozdrożu. Konsekwencje rewolucji naukowo-technicznej dla społeczeństwa i dla człowieka. Warszawa: Książka i Wiedza.

Szkołut, T. (2000). Słowo wstępne: Dylematy współczesnej edukacji kulturalnej. W: T. Szkołut (red.). Sztuka i edukacja kulturalna w czasie przemian (s. 7-35). Lublin: Wyd. UMCS.

Throsby, D. (2011). Ekonomika kultury i polityka kulturalna: co łączy te dziedziny. W: B. Jung (red.). Ekonomika kultury. Od teorii do praktyki (s. 35-43). Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Wojnar, I. (1997). Kulturowy wymiar rozwoju. Nowy program ONZ/UNESCO. W: B. Suchodolski (red.). Strategia obrony i rozwoju cywilizacji humanistycznej (s. 97-113). Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.

Wojnar, I. (2006). Edukacyjna kultura przyszłości. Warszawa: Warszawska Drukarnia Naukowa PAN.

Wojnar, I. (2005). Humanistyczne i antropologiczne rozumienie kultury – kontrowersje i wzbogacenia. Pedagogika Kultury, 1, 35-45.

Wojnar, I., Piejka, A., Samoraj, M. (2008). Idee edukacyjne na rozdrożach XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Zdybicka, Z. (2005). Transcendentne odniesienie człowieka. W: F. Adamski (red.). Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów. (s. 69-88). Kraków: Wydawnictwo WAM.

Żygulski, K. (1996). Europa: bilans wieku XX i perspektywy XXI wieku. W: I. Wojnar, J. Kubin (red.). Edukacja wobec wyzwań XXI wieku (s. 31-46). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2021.40.2.139-154
Data publikacji: 2021-07-08 10:34:22
Data złożenia artykułu: 2021-03-24 09:02:12


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1193
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 583

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2021 Wiesław Andrzej Żardecki

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.