Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Zasoby psychospołeczne osób słabowidzących
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Wypracowanie strategii zaradczych oraz wsparcie dostosowane do potrzeb osób słabowidzących umożliwiają zminimalizowanie występujących ograniczeń. W tym kontekście kluczowe znaczenie ma rozpoznanie sytuacji rozwojowej danej osoby, a zwłaszcza zidentyfikowanie czynników pomocnych w rozwijaniu jej potencjału. Należą do nich niewątpliwie zasoby, jakimi dysponują osoby obciążone słabowzrocznością.
Cel badań: Celem podjętych badań było dokonanie diagnozy zasobów psychospołecznych osób słabowidzących.
Metoda badań: W badaniach wzięło udział 110 osób słabowidzących oraz 110 osób widzących, w wieku 18–83 lata, dobranych pod względem płci, wieku i wykształcenia. Wykorzystano narzędzia mierzące: nadzieję podstawową, samoocenę, wsparcie społeczne. Stosownych obliczeń dokonano przy użyciu testu t Studenta dla danych niezależnych.
Wyniki: Badania ujawniły, że istotnie niższym nasileniem nadziei podstawowej cechują się badani słabowidzący. Poza tym znacząco mniej pozytywnie oceniają u siebie właściwości składające się na „ja” rodzinne i wskazują na otrzymywanie istotnie niższego wsparcia społecznego, zarówno ogólnie pojętego, jak i ujmowanego z perspektywy emocjonalnej, afirmacyjnej, praktycznej.
Wnioski: Otrzymane wyniki wskazują na konieczność podejmowania różnych działań zmierzających do polepszenia funkcjonowania psychospołecznego osób słabowidzących, poprzez optymalizowanie ich zasobów.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Cardinali, G., D’Allura, T. (2001). Parenting Styles and Self-Esteem: A Study of Young Adults with Visual Impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 95(5), 261–271. https://doi.org/10.1177/0145482X0109500502
Carter, W.C., Feld, S.L. (2004). Principles Relating Social Regard to Size and Density of Personal Networks with Applications to Stigma. Social Networks, 26(4), 323–329. https://doi.org/10.1016/j.socnet.2004.08.004
Chang, J., Yurchisin, J., Hodges, N., Watchravesringkan, K., Ackerman, T. (2013). An Investigation of Self-Concept, Clothing Selection Motivation and Life Satisfaction Among Disabled Consumers. Family and Consumer Sciences Research Journal, 42(2), 162–176. https://doi.org/10.1111/fcsr.12050
Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Realizacja zadań rozwojowych w biegu życia przez osoby z niepełnosprawnością wzroku. PWN.
Darensbourg, B.L. (2013). Predictors of Competitive Employment of VR Consumers with Blindness or Visual Impairments. Journal of Vocational Rehabilitations, 38(1), 29–34.https://doi.org/10.3233/JVR-120618
Diener, E., Diener, M. (1995). Cross-Cultural Correlates of Life Satisfaction and Self-Esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68(4), 653–663. https://doi.org/10.1037/0022-3514.68.4.653
Folkman, S. (2010). Stress, Coping and Hope. Psycho-Oncology, 19(8), 901–908. https://doi.org/10.1002/pon.1836
Gold, M.E. (2002). The Effects of the Physical Features Associated with Albinism on the Self-Esteem of African American Youth. Journal of Visual Impairment & Blindness, 96(3), 133–142. https://doi.org/10.1177/0145482X0209600302
Heszen, I., Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. PWN.
Hobfoll, S.E. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. GWP.
Huurre, T.Μ. (2000). Psychosocial Development and Social Support among Adolescents with Visual Impairment. University of Tampere.
Huurre, T.M., Komulainen, E.J., Aro, H.M. (1999). Social Support and Self-Esteem among Adolescents with Visual Impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 93(1), 26–37. https://doi.org/10.1177/0145482X9909300104
Ishtiaq, R., Chaudhary, M.H., Rana, M.A., Jamil, A.R. (2016). Psychosocial Implications of Blindness and Low Vision in Students of a School for Children with Blindness. Pakistan Journal of Medical Sciences, 32(2), 431–434. https://doi.org/10.12669/pjms.322.8737
Jackson, W.T., Taylor, R.E., Pamatier, A.D., Elliott, T.R., Elliott, J.L. (1998). Negotiating the reality of visual impairment: hope, coping and functional ability. Journal of Clinical Medicine in Medical Settings, 5(2), 173–185.
Juczyński, Z. (2009). Pomnażanie i wzbogacanie zasobów własnego zdrowia. Polskie Forum Psychologiczne, 14(1), 17–32.
Kef, S. (2002). Psychosocial adjustment and the meaning of social support for visually impaired adolescents. Journal of Visual Impairments & Blindness, 96(1), 22–37. https://doi.org/10.1177/0145482X0209600104
Kirenko, J. (2002). Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością. WSUPiZ.
Krok, D. (2013). Nadzieja jako predyktor wymiarów dobrostanu psychicznego. Polskie Forum Psychologiczne, 18(2), 157–172.
Kurtović, A., Ivančić, H. (2019). Predictors of Depression and Life Satisfaction in Visually Impaired People. Disability and Rehabilitation, 41(9), 1012–1023. https://doi.org/10.1080/09638288.2017.1417497
Kuyk, T., Liu, L., Elliott, J.L., Grubbs, H.E., Owsley, C., McGwin, G., Griffin, R.L., Fuhr, P.S. (2008). Health-Related Quality of Life Following Blind Rehabilitation. Quality of Life Research, 17(4), 497–507. https://doi.org/10.1007/s11136-008-9336-3
Lazarus, R.S. (2006). Stress and Emotions: A New Synthesis. Springer.
Lopez-Justica, M.D., Nieto-Cordoba, I. (2006). The Self-Concept of Spanish Young Adults with retinitis pigmentosa. Journal of Visual Impairments & Blindness, 100(6), 366–370.
Martinez, R., Sewell, K.W. (1996). Self-concept of adults with visual impairments. Journal of Rehabilitation, 62, 55–58.
Oleś, M., Oleś, P. (2014). Coping style and quality of life in elderly patients with vision disturbances. Journal of Ophthalmology, 584627, 1–6. https://doi.org/10.1155/2014/584627
Owsley, C., McGwin, G., Scilley, K., Dreer, L.E., Bray, C.R., Mason, J.O. (2006). Focus Groups with Persons Who Have Age-Related Macular Degeneration: Emotional Issues. Rehabilitation Psychology, 51(1), 23–29. https://doi.org/10.1037/0090-5550.51.1.23
Papadopoulos, K. (2014). The Impact of Individual Characteristics in Self-Esteem and Locus of Control of Young Adults with Visual Impairments. Research in Developmental Disabilities, 35(3), 671–675. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2013.12.009
Papadopoulos, K., Montgomery, A., Chronopoulou, E. (2013). The Impact of Visual Impairments in Self-Esteem and Locus of Control. Research in Developmental Disabilities, 34(12), 4565–4570. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2013.09.036
Papadopoulos, K., Papakonstantinou, D., Koutsoklenis, A., Koustriava, E., Kouderi, V. (2015). Social Support, Social Networks and Happiness of Individuals with Visual Impairments. Rehabilitation Counseling Bulletin, 58(4), 240–249. https://doi.org/10.1177/0034355214535471
Papadopoulos, K., Paralikas, T., Barauti, M., Chronopoulou, E. (2014). Self-Esteem, Locus of Control and Various Aspects Psychopathology of Adults with Visual Impairments. International Journal of Disability, Development and Education, 61(4), 403–415. https://doi.org/10.1080/1034912X.2014.955785
Pinquart, M., Pfeiffer, J.P. (2011). Bullying in German Adolescents: Attending Special School for Students with Visual Impairment. British Journal of Visual Impairment, 29(3), 163–176. https://doi.org/10.1177/0264619611415332
Reinhardt, J.P., Boerner, K., Horowitz, A. (2009). Personal and Social Resources and Adaptation to Chronic Vision Impairment over Time. Aging & Mental Health, 13(3), 367–375. https://doi.org/10.1080/13607860902860912
Rosenberg, M. (1989). Society and Adolescent Self-Image. Wesleyan University Press.
Sacks, S.Z. (1996). Psychological and Social Implications of Low Vision. In A.L. Corn, A.J. Koenig (Eds.), Foundations of low vision: clinical and functional perspectives (pp. 26–42). AFB.
Schwarzer, R., Knoll, N. (2007). Functional Roles of Social Support Within the Stress and Coping Process: A Theoretical and Empirical Overview. International Journal of Psychology, 42(4), 243–252. https://doi.org/10.1080/00207590701396641
Singletary, C., Goodwyn, M.A., Carter, A.P. (2009). Hope and Social Support in Adults Who Are Legally Blind at a Training Center. Journal of Visual Impairments & Blindness, 103(8), 500–504. https://doi.org/10.1177/0145482X0910300808
Szabała, B. (2013). Wsparcie społeczne młodych dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową. In E. Zasępa (Ed.), Doświadczanie choroby i niepełnosprawności (pp. 153–174). APS.
Szabała, B. (2016). Rola samooceny w kształtowaniu optymizmu osób słabowidzących. Forum Pedagogiczne, 1, 149–166.
Thompson, J.R., Gibson, J.M., Jagger, C. (1989). The Association Between Visual Impairment and Mortality in Elderly People. Age and Ageing, 18(2), 83–88. https://doi.org/10.1093/ageing/18.2.83
Trzebińska, E. (2008). Psychologia pozytywna. WAiP.
Trzebiński, J., Zięba, M. (2003). Kwestionariusz nadziei podstawowej – BHI-12. PTP.
Trzebiński, J., Zięba, M. (2004). Basic Hope as a World-View: An Outline of a Concept. Polish Psychological Bulletin, 35(3), 173–182.
Uenishi, Y., Tsumura, H., Miki, T., Shiraki, K. (2003). Quality of Life of Elderly Japanese Patients with Glaucoma. International Journal of Nursing Practice, 9(1), 18–25. https://doi.org/10.1046/j.1440-172x.2003.00398.x
Wagner, E. (2004). Development and Implementation of a Curriculum to Development Social Competence for Students with Visual Impairments in Germany. Journal of Visual Impairment & Blindness, 98(11), 703–710. https://doi.org/10.1177/0145482X0409801105
Walthes, R. (2014). Einführung in die Pädagogik bei Blindheit und Sehbeeinträchtigung. Ernst Reinhardt Verlag.
Wolffe, K., Sacks, S.Z. (1997). The Lifestyles of Blind, Low Vision and Sighted Youths: A Quantitative Comparison. Journal of Visual Impairment & Blindness, 91(3), 245–257. https://doi.org/10.1177/0145482X9709100310
Zaorska, M. (2015a). Kategorie nadziei i wiary w pedagogice specjalnej. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 18, 9–17.
Zaorska, M. (2015b). Tyflopedagog wobec problemu aktywności życiowej – zawodowej i prozawodowej osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową. Akapit.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2022.41.2.195-210
Data publikacji: 2022-08-16 12:00:33
Data złożenia artykułu: 2021-08-30 20:50:19
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2022 Beata Szabała
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.