Pokolenia wobec pandemii COVID-19

Agnieszka Ewa Barczykowska, Katarzyna Pawełek

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Przynależność pokoleniowa jest istotną zmienną, różnicującą odbiór pandemii i podejmowane w tej trudnej sytuacji strategie zachowań.

Cel badań: Celem artykułu jest przedstawienie charakterystyki współczesnych generacji oraz zróżnicowań między nimi w zakresie doświadczania i radzenia sobie z sytuacją pandemii COVID-19.

Stan wiedzy: Zastosowano metodę przeglądu i krytycznej analizy polsko i anglojęzycznej literatury przedmiotu, dostępnych doniesień i raportów. Na tej podstawie przedstawiono charakterystykę współczesnych generacji: Budowniczych, Baby Boomers, Generacji X, Millenialsów (Generacji Y i Z), Alf. Skoncentrowano się na ich wybranych specyficznych cechach. Pokazano międzypokoleniowe różnice odczuwania życia i konsekwencji pandemii COVID-19.

Podsumowanie: Z przeprowadzonych analiz wynika, że każde z pokoleń, w różnym stopniu, stanęło przed problemem radzenia sobie ze stratami w trzech obszarach: behawioralnych i biologicznych, psychospołecznych i materialnych. Oprócz doświadczeń i konsekwencji wspólnych, każde z pokoleń ma właściwe dla siebie problemy. Ich zidentyfikowanie jest kluczowe dla wdrożenia działań pomocowych i przezwyciężenia negatywnych następstw pandemii.   


Słowa kluczowe


pandemia COVID-19; pokolenia; obszary wsparcia

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bartodziej, M. (2020). Seniorzy pukają do e-sklepów. Puls Biznesu, 20 grudnia. Pobrano 14, Sierpnia, 2021 z: https://www.pb.pl/seniorzy-pukaja-do-e-sklepow-1103786.

Becker, H. A. (2008). Generations in European Science and Society. W: H. A. Becker, J.J.F. Schroots (ed.). Releasing the Potentials of Senior Scholars and Scientists. Emerging Productivity in a New Era (s. 51-80). Amsterdam: ERGO.

Białecka, B. (2017). Kidults – życie pasożyta. Polonia Christiana, 57, 41-43.

Black, T., C. (2020). Just a Robot Keeping it Real. Journal of Art, Media, and Visual Culture, 1, (1), 44-59. Pobrane 19, Sierpnia, 2021 z: https://ojs.lib.uwo.ca/index.php/tba/issue/view/892.

Brooks-Hay, O., Burman, M., Mirza, N., Reed, D., Saunders, K., Shaw, A., Wiseman, P. (2020). Domestic Abuse & Sexual Violence, w: Left Out and Locked Down. Impact of Covid-19 Lockdown for Marginalized Groups in Scotland. Report of the Scotland in Lockdown Study, December, University of Glasgow, s. 84-85. Pobrane 19, Sierpnia, 2021 z: https://scotlandinlockdown.files.wordpress.com/2020/12/scotlock_project_report_full_dec2020-2.pdf.

Chodkiewicz, J. (2020). Raport z pierwszej części badań: życie w dobie pandemii. Łódź. Pobrano 19, Sierpnia, 2021 z: http://psych.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2020/05/RAPORT-PIERWSZY-ETAP.pdf.

Diepstraten, I., Ester, P., Vinken, H. (1999). Talkin’ ‘Bout My Generation. Ego and Alter Images of Generations in the Netherland, The Netherlands’ Journal of Social Science, 35, 2, 91-109. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: http://henkvinken.nl/wp-content/uploads/2019/09/talkingboutmygeneration.pdf.

Dragan, M., Skrodzka, M., Gajewski, P. (2020). Stresory, radzenie sobie oraz symptomy zaburzenia adaptacyjnego w czasie pandemii COVID-19, Uniwersytet Warszawski, Europejskie Towarzystwo Badań nad Stresem Traumatycznym, Warszawa, wrzesień. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: http://psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/98/2021/01/Raport_Covid-19_PL.pdf.

El-Gabalawy, R., Sommer, J. L. (2021). “We Are at Risk Too”: The Disparate Mental Health Impacts of the Pandemic on Younger Generations, The Canadian Journal of Psychiatry, 11, 1-11. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0706743721989162. https://doi.org/10.1177%2F0706743721989162

Federacja Konsumentów (2021). Wykluczenie cyfrowe podczas pandemii. Dostęp oraz korzystanie z internetu i komputera w wybranych grupach społecznych, Warszawa. Pobrane 14, Sierpnia, 2021 z: http://www.federacja-konsumentow.org.pl/s,1479,wykluczenie-cyfrowe-podczas-pandemii.html.

Field, A. (2021). The Lasting Impact of COVID-19 by Generation. Daytona Beach: Brown & Brown Insurance, 1-7. Pobrano 12, Sierpnia, 2021 z: https://www.bbinsurance.com/wp-content/uploads/2021/05/Brown-Brown-Lasting-Impact-of-COVID-by-Generation-White-Paper.pdf.

Firlej, M., Józefiak, B., Kowalska, K., Łach, O., Łukasik, M., Pałka, M., Pęczek, R., Piskorz, K., Przybył, A., Wolecka, P. (2021). Raport o samotności 2021. Pierwszy rok pandemii, Szlachetna Paczka, Warszawa. Pobrano 14, Sierpnia, 2021 z: https://www.szlachetnapaczka.pl/raport-o-samotnosci/.

Fundacja Dorastaj z Nami (2020). Trauma w dobie pandemii. Przewodnik Fundacji Dorastaj z Nami. Warszawa. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: https://dorastajznami.org/wp-content/uploads/2020/07/Przewodnik-Fundacji-Dorastaj-z-Nami_Trauma-w-dobie-pandemii.pdf.

Generation coronavirus (2020). The Lancet, 395, June 27, s. 1949. Pobrane 17, Sierpnia, 2021 z: https://www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736(20)31445-8.pdf.

Giddens, A. (2012). Socjologia, Warszawa: PWN.

Gliński, Z., Żmuda, A. (2020). Epidemie i pandemie chorób zakaźnych. Życie Weterynaryjne, (9) 5, 554-560. Pobrane 14, Sierpnia, 2021 z: https://www.vetpol.org.pl/dmdocuments/ZW-09-2020-02.pdf .

Gnaulati, E. (2016). To normalne!. Kraków: Znak.

Godawa, G. (2020). “A Forced, Necessary Inconvenience” – Distance Learning in the Covid-19 Pandemic Situation from the Parent’s Perspective. Konteksty Pedagogiczne, 2, 15, 207-225. Pobrane 19, Sierpnia, 2021 z: https://kontekstypedagogiczne.pl/kp/article/view/278/225. https://doi.org/10.19265/kp.2020.2.15.27

González-Sanguino, C., Ausin, B., Castellanos, M. Á., Saiz, J., López-Gómez, A., Ugidos, C., Muñoz, M. (2020). Mental consequences during the initial stage of the 2020 Coronavirus pandemic (COVID-19) in Spain. Brain, Behavior, and Immunity, 87, 172-176. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7219372/pdf/main.pdf. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2020.05.040

Gusto-Alonso, A., García-Dantas, A., González-Vázquez, A. I., Sánchez-Martín, M., del Río-Casanova, L. (2020). How did Different Genreations Cope with the Covid-19 Pandemic? Early Stages of the Pandemic in Spain. Psicothema, 32 (4), 490-500. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33073754/. https://doi.org/10.7334/psicothema2020.168

Heitzman, J. (2020). Wpływ pandemii COVID-19 na zdrowie psychiczne. Psychiatria Polska, 54, 187-198. Pobrane 14, Sierpnia, 2021 z: http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_2_2020/187Heitzman_PsychiatrPol2020v54i2.pdf. https://doi.org/10.12740/PP/120373

Honoré, C. (2011). Pod presją. Dajmy dzieciom święty spokój!. Warszawa: Drzewo Babel.

Hysa, B. (2016). Zarządzanie różnorodnością pokoleniowa. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie, 97, 1964, 387-388. Pobrano 18, Sierpnia, 2021 z: https://www-arch.polsl.pl/wydzialy/ROZ/ZN/Documents/z97/30_po_rec_034_Hysa.pdf.

Kabali, H. K., Irigoyen, M. M., Nunez-Davis, R., Budacki, J.G., Mohanty, S.H., Leister, K.P., Bonner, R.L. (2015). Exposure and Use of Mobile Media Devices by Young Children. Pediatrics, 136, 6/ December. Pobrane 20, Sierpnia, 2021 z: https://pediatrics.aappublications.org/content/pediatrics/early/2015/10/28/peds.2015-2151.full.pdf. https://doi.org/10.1542/peds.2015-2151.

Kliombka-Jarzyna J., Kuba M., Stankiewicz A., Staszewska E., Warwas I., Wiktorowicz J., Woszczyk P. (2016). Pokolenia – co się zmienia? Kompendium zarządzania multigeneracyjnego. Warszawa: Wolters Kluwer.

Kowalczyk-Anioła, J., Szafrańska, E., Włodarczyk, B. (2014). Dialog międzypokoleniowy w turystyce. W: J. Śledzińska, B. Włodarczyk (red.), Międzypokoleniowe aspekty turystyki (s. 41-54), Warszawa: Wyd. PTTK "Kraj".

Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej (2020). Potrzeby i zdrowie Seniorów podczas pandemii COVID-19. Raport z badania przeprowadzonego przez Krajowy Instytut Gospodarki Senioralnej na zlecenie programy społecznego Adamed dla Seniora, Warszawa. Pobrane 15, Sierpnia, 2021 z: https://kigs.org.pl/raport-potrzeby-i-zdrowie-seniorow-podczas-covid-19/.

Kutwa, K. (współpraca:. Kubisiak, A., Suwalski, J. (2021). Corona Generation. Growing up in a Pandemic. Polish Economic Institute, Warsaw. Pobrane 16, Sierpnia, 2021 z: https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2021/03/PIE-Corona-Generation.pdf.

Lotzin, A., Acquarini, E., Ajdukovic, D., Ardino, V., Böttche, M., Bondjers, K.. Bragesjö, M., Dragan, M., Grajewski, P., Figueiredo-Braga, M., Gelezelyte, O., Javakhohvili, J.D., Kazlauskas, E., Knefel, M., Lueger-Schuster, B., Makhashvilli, N., Mooren, T., Sales, L., Stevanovic, A., Schäfer, I. (2020). Stressors, coping and symptoms of adjustment disorder in the course of the COVID-19 pandemic – study protocol of the European Society for Traumatic Stress Studies (ESTSS) pan-European study. European Journal of Psychotraumatology, 11, 1. Pobrane 19, Sierpnia, 2021 z: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20008198.2020.1780832. https://doi.org/10.1080/20008198.2020.1780832.

Mackay H., (1998). Three Generations: The Changing Values and Political Outlook of Australians. Papers on Parliament, 1. Pobrane 6, Sierpnia, 2021 z: https://www.aph.gov.au/senate/~/~/link.aspx?_id=55EBCBDD06BE48DD83503B1956A7366B&_z=z.

Majewska, M. (2020). Śmiertelność COVID-19 w Polsce i na świecie, Puls Medycyny, 12.11. Pobrano 10, Sierpnia, 2021 z: https://pulsmedycyny.pl/smiertelnosc-covid-19-w-polsce-i-na-swiecie-1006754.

Makaruk, K., Włodarczyk, J., Szredzińska, R. (2020). Negatywne doświadczenia młodzieży w trakcie pandemii. Raport z badań ilościowych. Warszawa: Fundacja Dziejmy Dzieciom Siłę. Pobrane 14, Sierpnia, 2021 z: https://fdds.pl/_Resources/Persistent/5/0/0/e/500e0774b0109a6892ce777b0d8595f528adea62/Negatywne-doswiadczenia-mlodziezy-w-trakcie-pandemii.-Raport-z-badan-ilosciowych-1.pdf.

Maples, M.F. (2007). Spirituality, wellness and the ‘Silver Tsunami’: Implications for counseling. Pobrano 18, Sierpnia, 2021 z: https://www.counseling.org/resources/library/VISTAS/2007-V-online-MSWord-files/Maples.pdf.

Maples, M.F., Abney P.C. (2006). Baby Boomers Mature and Gerontological Counseling Comes of Age. Journal of Counseling & Development, Winter, 84, 3-9.

Marczewski, P. (2020). Epidemia nierówności w edukacji. Komentarz. Forum Idei, Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego, 1-5.

Mazur, J. (2016). Oblicze fenomenu kidults. Tarnowskie Studia Teologiczne, 35 (2), s. 41-50.

Mazza, C., Ricci, E., Biondi, S., Colasanti, M., Ferracuti, S., Napoli, Ch., Roma, P. (2020). A Nationwide Survey of Psychological Distress among Italian People during the COVID-19 Pandemic: Immediate Psychological Responses and Associated Factors, International Journal of Environmental Research and Public Health”, 17(9), 3165. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: https://www.mdpi.com/1660-4601/17/9/3165. https://doi.org/10.3390/ijerph17093165

McCrindle, M., Wolfinger, E. (2011). The ABC of XYZ: Understanding the Global Generations, Sydney: UNSW Press.

Mielczarek-Żejmo, A. (2005). Pojęcie traumy w naukach społecznych. Kultura i Edukacja, 1, 7-21.

Murzyn, M., Nogieć J. (2015). Deklarowane wartości w opinii przedstawicieli wybranych pokoleń, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, 1 (3), 373-380. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: https://ojs.wsb.wroclaw.pl/index.php/WSBRJ/article/view/141. https://doi.org/10.29015/cerem.141

Panchal, U., Salazar de Pablo, G., Franco, M., Moreno, C., Parellada, M., Arango, C., Fusar-Polo, P. (2021). The impact of COVID-19 lockdown on child and adolescent mental health: systematic review. European Child & Adolescent Psychiatry, 18 August. Pobrane 26, Sierpnia, 2021 z: https://link.springer.com/article/10.1007/s00787-021-01856-w.

https://doi.org/10.1007/s00787-021-01856-w

Peszat, K., Cybulska, M., Murawska, E., Nowakowska, G. (2020). Pokolenie gniazdowników w Polsce, Warszawa: Urząd Statystyczny. Pobrane 19, Sierpnia, 2021 z: https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/6330/6/1/1/pokolenie_gniazdownikow_w_polsce.pdf

Pietrobelli, A., Pecoraro, L., Ferruzzi, A., Moonseong, H., Faith, M., Zoller, T., Antoniazzi, F., Piacentini, G., Fearnbach, S.N., Heymsfield, S.B. (2020). Effects of COVID-19 Lockdown on Lifestyle Behaviors in Children with Obesity Living in Verona, Italy: A Longitudinal Study. Obesity, 28, 8/August, s. 1382-1385. Pobrano 19, Sierpnia, 2021 z: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/oby.22861. https://doi.org/10.1002/oby.22861.

Raport Bezpieczeństwo w Internecie wśród dzieci 8-16 lat (2000), TREND MICRO, czerwiec. Pobrane 19, Sierpnia, 2021 z: https://resources.trendmicro.com/rs/945-CXD-062/images/RAPORT_trend%20micro_PL.pdf.

Rider, E., A., Ansari, E., Varrin, P. H., Sparrow, J. (2021). Mental health and wellbeing of children and adolescents during the covid-19 pandemic. BMJ, 374, 1730, 24 August. Pobrane 26, Sierpnia, 2021 z: https://www.bmj.com/content/374/bmj.n1730. https://doi.org/10.1136/bmj.n1730

Słownik języka polskiego PWN, Pokolenie. Pobrano 19, Sierpnia, 2021 z: https://sjp.pwn.pl/sjp/pokolenie;2503544.html.

Solandet, J., Kuhfeld, M., Tarasawa, B., Johnson, A., Ruzek, E., Liu, J. (2020). The impact of COVID-19 on student achievement and what it may mean for educators, May 27. Pobrane 19, Sierpnia, 2021 z: https://www.brookings.edu/blog/brown-center-chalkboard/2020/05/27/the-impact-of-covid-19-on-student-achievement-and-what-it-may-mean-for-educators/.

Solar, O., Irwin, A. (2010). A conceptual framework for action on the social determinants of health. Social Determinants of Health Discussion, Paper 2 (Policy and Practice), Geneva: WHO. Pobrane 19, Sierpnia, 2021 z: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/44489/9789241500852_eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y.

Survey Results: Generational Impact of Covid-19 Pandemic in the US (2020). Evanston, 4-10. Pobrane 14, Sierpnia, 2021 z: https://www.aqityresearch.com/uploads/5/2/6/9/52698183/aqity_research_covid-19_survey_results_-_generational_impact_of_covid-19.pdf.

Świda-Ziemba, H. (2010). Młodzież PRL – portrety pokoleń w kontekście historii, Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Taleb, N.N. (2015). Czarny łabędź. O skutkach nieprzewidywalnych zdarzeń, Warszawa: Kurhaus Publishing.

UNICEF (2020). Averting a Lost COVID Generation: A Six Point Plan to Respond, Recover and Reimagine a Post-Pandemic World for Every Child. New York, November. Pobrane 17, Sierpnia, 2021 z: https://www.unicef.org/media/86881/file/Averting-a-lost-covid-generation-world-childrens-day-data-and-advocacy-brief-2020.pdf.

Urząd Komunikacji Elektronicznej (2019). Badanie opinii publicznej w zakresie funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych oraz preferencji konsumentów. Raport z badania klientów indywidualnych w wieku 60+, Warszawa-Gdańsk. Pobrano 17, Sierpnia, 2021 z: https://uke.gov.pl/akt/badania-konsumenckie-2019,286.html.

Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, C.S., Ho, R.C. (2020). Immediate Psychological Responses and Associated Factors during the Initial Stage of the 2019 Coronavirus Disease (COVID-19) Epidemic among the General Population in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(5), 490-500. Pobrane 17, Sierpnia, 2021 z: https://www.mdpi.com/1660-4601/17/5/1729. https://doi.org/10.3390/ijerph17051729

Wątroba, W.T. (2019). Transgresywność systemów wartości pokoleń we współczesnym kapitalizmie, Folia Oeconomica, 5 (344), 143-144. Pobrano 18, Sierpnia, 2021 z: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_18778_0208-6018_344_09/c/4074-5484.pdf. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.344.09

Wojtaszczyk, K. (2016). Przynależność generacyjna jako determinanta postaw wobec pracy. Stereotypy a rzeczywistość. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 1 (39), s. 29-40. Pobrane 16, Sierpnia, 2021 z: http://31.186.81.235:8080/api/files/view/134098.pdf. https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.7502.

Wucker, M. (2016). The Gray Rhino: How to Recognize and Act on the Obvious Dangers We Ignore, New York: St. Martin’s Press.

Xiong, J., Lipsitz, O., Nasri, F., Lui, L.M.W., Gill, H., Phan, L., Chen-Li, D., Iacobucci M., Ho R., Majeed A., McIntyre R.S., (2020). Impact COVID-19 pandemic on menthal health in the general population: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 277, 55-64. Pobrane 18, Sierpnia, 2021 z: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7413844/pdf/main.pdf. https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.jad.2020.08.001

Zajadacz, A. (2014). Pokolenie X, Y, Z a fenomen turystyki. W: J. Śledzińska, B. Włodarczyk (red.). Międzypokoleniowe aspekty turystyki (s. 55-69). Warszawa: Wyd. PTTK "Kraj".




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2021.40.4.25-42
Data publikacji: 2021-12-31 11:12:47
Data złożenia artykułu: 2021-08-31 19:15:09


Statystyki


Widoczność abstraktów - 2473
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1865

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2021 Agnieszka Ewa Barczykowska, Katarzyna Pawełek

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.