Od nowa? Edukacja przez całe życie w polskiej polityce publicznej

Streszczenie w języku polskim

Wprowadzenie: Artykuł dotyczy makropoziomu polityki publicznej uczenia się przez całe życie w Polsce po 2000 roku, ze szczególnym uwzględnieniem edukacji dorosłych.

Cel badań: Celem badań jest ocena tej polityki z andragogicznego punktu widzenia, utożsamianego z podejściem humanistyczno-społecznym, stawiającym człowieka i jego dobro w centrum życia społecznego.

Stan wiedzy: Wyzwaniem polskiej polityki publicznej jest niskie uczestnictwo Polaków w edukacji dorosłych w świetle badań porównawczych Unii Europejskiej oraz motywacja zewnętrzna (ze strony pracodawców) dorosłych do uczenia się. Analiza dokumentów strategicznych LLL w Polsce wydanych po 2000 roku dowodzi, że nastąpiło poszerzenie rozumienia edukacji ustawicznej o obszary edukacji pozaformalnej i nieformalnej przy jednoczesnej tendencji do standaryzacji i ilościowego podejścia do edukacji ustawicznej zasilanej przez teorię racjonalnego wyboru. Na tej bazie skonstruowano główne narzędzie realizacji polityki LLL w Polsce – Zintegrowany System Kwalifikacji. Współczesny model realizacji LLL w edukacji dorosłych cechuje kompensacyjny charakter celów, podejście rynkowe na poziomie organizacyjnym oraz mieszany system finansowania.

Podsumowanie: Z andragogicznego punktu widzenia polityka publiczna LLL w Polsce wymaga przewartościowania podstawowych założeń, tj. przedłożenia demokracji nad gospodarkę, inkluzji społecznej nad konkurencję, obywatelstwa i rozwoju osobistego nad zysk i produktywność. W dyskursie uczenia się przez całe życie w Polsce zwycięża administrowanie kompetencjami, a nie pytanie o ich sens i znaczenie, jak chcieliby andragodzy. Wdrożenie Zintegrowanego Sytemu Kwalifikacji oznacza dla polskiej polityki publicznej LLL nowy początek obarczony dużym ryzkiem.