Poczucie własnej skuteczności a dobrostan psychiczny u studentów – moderacyjna rola postrzeganych pozytywnych zmian w funkcjonowaniu podczas pandemii COVID-19

Agnieszka Gabryś

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Pandemia COVID-19 znacznie zmieniła funkcjonowanie ludzi na całym świecie, jedną z płaszczyzn takich modyfikacji była edukacja wyższa. Obok klasycznych stresorów pojawiły się nowe wyzwania, z którymi mierzyli się studenci.

Cel badań: Celem badania jest analiza związku pomiędzy poczuciem własnej skuteczności a dobrostanem psychicznym u studentów przy uwzględnieniu moderacyjnej roli postrzeganych pozytywnych zmian w funkcjonowaniu podczas pandemii COVID-19.

Metoda badań: W niniejszym badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego i technikę ankietowania, w skład której wchodziły takie narzędzia, jak: Skala Uogólnionej Własnej Skuteczności, Skala Postrzeganych Pozytywnych Zmian w Funkcjonowaniu Studentów Podczas Pandemii COVID-19 oraz Skala Dobrostanu Psychicznego.

Wyniki: Stwierdzono istnienie istotnych statystycznie pozytywnych zależności pomiędzy uwzględnionymi w badaniach zmiennymi. Ponadto uzyskane rezultaty wskazują na moderacyjną rolę postrzeganych pozytywnych zmian w funkcjonowaniu podczas pandemii COVID- 19 w związku pomiędzy poczuciem własnej skuteczności a dobrostanem psychicznym u studentów.

Wnioski: Zaprezentowane wyniki badań stanowią istotną przesłankę, by zwrócić szczególną uwagę na dobrostan psychiczny studentów podczas pandemii COVID-19 oraz jego bezpośrednie i pośrednie uwarunkowania.


Słowa kluczowe


poczucie własnej skuteczności, dobrostan psychiczny, postrzegane pozytywne zmiany w funkcjonowaniu, pandemia COVID-19, studenci, analiza moderacji

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Arnett, J.J. (2010). Adolescence and emerging adulthood. A cultural approach. Pearson.

August, R., Dapkewicz, A. (2021). Benefit finding in the COVID-19 pandemic: College students’ positive coping strategies. Journal of Positive School Psychology, 5(2), 73-86.

Ayub, S., Zafer, M. S., Kiran, R., Asif, A. (2022). Frustration intolerance, self-efficacy and sleep quality in medical students during pandemic of covid-19. Journal of Pakistan Psychiatric Society, 19(1), 26-29.

Arima, M., Takamiya, Y., Furuta, A., Siriratsivawong, K., Tsuchiya, S., Izumi, M. (2020). Factors associated with the mental health status of medical students during the COVID-19 pandemic: a cross-sectional study in Japan. BMJ Open, 10(12). https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-043728

Bandura, A. (1994). Self-Efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (p. 80). Academic Press.

Borzucka-Sitkiewicz, K. (2018). Promocja zasobów niezbędnych do utrzymania dobrostanu psychicznego. Chowanna, 2, 151-160.

Carranza Esteban, R. F., Mamani-Benito, O., Caycho-Rodriguez, T., Lingán-Huamán, S. K., Ruiz Mamani, P. G. (2022). Psychological Distress, Anxiety, and Academic Self-Efficacy as Predictors of Study Satisfaction Among Peruvian University Students During the COVID-19 Pandemic. Frontiers in Psychology, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.809230

Chan, P. C., Tsang, C. T., Tse, A. C., Wong, C. C., Tang, H. N., Law, W. Y., Lau, C. Y., Lit, T. C., Ng, Y. C., Ho, M. (2022). Psychological Well-being and Coping Strategies of Healthcare Students during the Prolonged COVID-19 Pandemic. Teaching and Learning in Nursing. https://doi.org/10.1016/j.teln.2022.05.008

Datu, J. A. D., Valdez, J. P. M., McInerney, D. M., Cayubit, R. F. (2022). The effects of gratitude and kindness on life satisfaction, positive emotions, negative emotions, and COVID-19 anxiety: An online pilot experimental study. Applied Psychology: Health and Well Being, 14(2), 347-361. https://doi.org/10.1111/aphw.12306

Długosz, P. (2020). Nurotyczne pokolenie koronawirusa? Raport z II fali badań krakowskich studentów. Pobrane 30, Września, 2022 z: ifis. up. krakow. pl. https://ifis. up. krakow. pl/wp-content/uploads/sites/9/2020/06/Raport-z-II-fali-bada%C5%84-student%C3%B3w

-UP-. pdf

Dybiec, J., Tarkowski, B., Krzemińska J., Szlagor, M., Zalewska-Janowska, A. (2021). The impact of the COVID-19 pandemic on the level of motivation to study in medical students in Poland. Forum Dermatologicum, 7(4), 91-99. https://doi.org/10.5603/FD.2021.0017

Eraydin, C., Alpar, S. E. (2022). The effect of laughter therapy on nursing students' anxiety, satisfaction with life, and psychological well-being during the COVID-19 pandemic: Randomized controlled study. Advances in Integrative Medicine, 9(3), 173-179. https://doi.org/10.1016/j.aimed.2022.06.006

Fava, G. A. (2012). The clinical role of psychological well-being. World Psychiatry, 11(2), 102-103.

Folkman, S., Moskowitz, J. T. (2007). Positive affect and meaning-focused coping during significant psychological stress. In M. Hewstone, H. A. W. Schut, J. B. F. De Wit, K. Van Den Bos, M. S. Stroebe (Eds.), The scope of social psychology: Theory and applications (pp. 193–208). Psychology Press.

Ghanizadeh, A. (2021). Higher education amid COVID-19 pandemic: contributions from resilience, positive orientation and grit. Journal of Applied Research in Higher Education. https://doi.org/10.1108/JARHE-05-2021-0189

Goral, A., Zdun-Ryżewska, A. (2022, 3 Czerwca). Cechy osobowości, orientacja sprawcza i wspólnotowa a wypalenie w nauce zdalnej studentów różnych lat. PsyArXiv. http://doi.org/10.31234/osf.io/nkmgh

Guo, H., Zhang, Y., Tian, Y., Zheng, W., Ying, L. (2022). Exploring psychological resilience of entrepreneurial college students for post-pandemic pedagogy: The mediating role of self-efficacy. Frontiers in Psychology, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1001110

Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis. A regression-based approach. The Guilford Press.

Hyuan, S., Wong, G. T. F., Levy-Carrick N. C., Charmaraman, L., Cozier, Y., Yip, T., Hahm, H., Liu, C. H. (2021). Psychosocial Correlates of Posttraumatic Growth among U.S. Young Adults During the COVID19 Pandemic. Psychiatry Research, 302. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2021.114035

Juczyński, Z. (2001). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Wyd. PTP.

Karaś, D, Cieciuch, J. (2017). Polska adaptacja Kwestionariusza Dobrostanu (Psychological Well-Being Scales) Caroll Ryff. Roczniki Psychologiczne, XX, 4, 815-835. https://doi.org/10.18290/rpsych.2017.20.4-4pl

Keyes, C. L. M. (2005). Mental illness and/or mental health? Investigating axioms of the complete state model health. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73(3), 539–548.

Konieczny, J. (2021). Od maturzysty do studenta– zdalna edukacja w perspektywie studentów I roku studiów. Kultura i Edukacja, 3(133), 134-147. https://doi.org/10.15804/kie.2021.03.07

Krok, D. (2013). Nadzieja jako predyktor wymiarów dobrostanu psychicznego. Polskie Forum Psychologiczne, 18(2), 157-172.

Kulawska, E. (2021). Kształcenie zdalne, poziom stresu i dobrostan psychiczny studentów pedagogiki w pierwszej fazie pandemii choroby COVID.19. Forum Pedagogiczne, 11(2), 149-166. http://doi.org/10.21697/fp.2021.2.11

Kupcewicz, E., Mikla, M., Kadučáková, H., Grochans, E., Wieder-Huszla, S., Jurczak, A. (2022b) Self-efficacy and fatigue perceived by nursing students in Poland, Spain and Slovakia during the COVID-19 pandemic, European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 26(10), 3771-3786, https://doi.org/10.26355/eurrev_202205_28874

Lashley, P. M., Sobers, N. P., Campbell, M. H., Emmanuel, M. K., Greaves, N., Gittens-St, H. M., Murphy, M. M., Majumder, M. A. A. (2022). Student Satisfaction and Self-Efficacy in a Novel Online Clinical Clerkship Curriculum Delivered During the COVID-19 Pandemic. Advances in Medical Education and Practice, 13, 1029-1038. https://doi.org/10.2147/AMEP.S374133

Labrague, L. J. (2021). Resilience as a mediator in the relationship between stress-associated with the Covid-19 pandemic, life satisfaction, and psychological well-being in student nurses: A cross-sectional study. Nurse Education in Practice, 56. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2021.103182.

Lopes, A. R., Nihei, O. K. (2021). Depression, anxiety and stress symptoms in Brazilian university students during the COVID-19 pandemic: Predictors and association with life satisfaction, psychological well-being and coping strategies. PLoS ONE, 16(10). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0258493

Lukowski, A. F., Karayianis, K. A., Kamliot, D. Z., Tsukerman, D. (2022). Undergraduate Student Stress, Sleep, and Health Before and during the COVID-19 Pandemic. Behavioral Medicine. https://doi.org/10.1080/08964289.2022.2085651

Marianowska, A. (2013). Pomiędzy adolescencją a dorosłością – koncepcja emerging adulthood Jeffreya J. Arneta. Edukacja Dorosłych, 1, 91-104.

Misca, G, Thornton, G. (2021) Navigating the Same Storm but Not in the Same Boat: Mental Health Vulnerability and Coping in Women University Students During the First COVID-19 Lockdown in the UK. Frontiers in Psychology, 12, 648533. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.648533

Plichta, P., Pyżalski, J., Walter, N., Lewandowska-Walter, A., Michałek-Kwiecień, J. (2020). Obawy, wyzwania i jasne strony pandemii – analiza tematyczna wypowiedzi studentów z niepełnosprawnościami i problemami zdrowotnymi. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 3, 7-24.

Poleszak, W., Pyżalski, J. (2020). Psychologiczna sytuacja dzieci i młodzieży w dobie pandemii. W J. Pyżalski (Red.), Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele (s. 7-15). EduAkcja.

Poprawa, R. (2001). Radzenie sobie ze stresem w procesie budowania zdrowia. W G. DolińskaZygmunt (Red), Podstawy psychologii zdrowia (s.71-102). Wyd. UW.

Poulin, M. J., Silver, R. C., Gil-Rivas, V., Holman, E. A., McIntosh, D. N. (2009). Finding social benefits after a collective trauma: Perceiving societal changes and well-being following 9/11. Journal of Traumatic Stress, 22(2), 81–90. https://doi.org/10.1002/jts.20391

Pyżalski, J. (2021). Zdrowie psychiczne i dobrostan młodych ludzi w czasie pandemii COVID-19 – przegląd najistotniejszych problemów. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 20(2), 92–115.

Rist, S., Meek, S., Tucker, M. L. (2021). Accentuating the Positive: Can Student Positivity Withstand a Pandemic? Research in Higher Education Journal, 40, 1-12.

Romaniuk, M. W., Łukasiewicz-Wieleba, J. (2021). Zdalna edukacja kryzysowa w APS w okresie pandemii COVID-19. Z perspektywy rocznych doświadczeń. Raport z badań. Pobrane 13, Serpnia, 2022, s: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/19833/Raport%20z%20badania%20Zdalna%20edukacja%20kryzysowa%20w%20APS%20w%20okresie%20pandemii%20COVID-19.%20Z%20perspektywy%20rocznych%20do%20wiadcze%20..pdf?sequence=1

Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069–1081.

Ryff, C. D., Singer, B. H. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9, 13–39. https://doi.org/10.1007/s10902-006-9019-0.

Talsma, K., Robertson, K., Thomas, C., Norris, K. (2021). COVID-19 Beliefs, Self-Efficacy and Academic Performance in First-year University Students: Cohort Comparison and Mediation Analysis. Frontiers in Psychology, 12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.643408

Tedeschi, R. G., Calhoun, L. G. (1996). The post-traumatic growth inventory; Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress, 9, 455–479.

Trzop, B., Zielińska, M. (2022). Dekompozycja roli studenta jako efekt nauczania zdalnego. Narracje studentów pierwszych lat o doświadczeniach związanych z wchodzeniem w dorosłość w czasach pandemii. Youth in Central and Eastern Europe, 9(13), 1-11. http://doi.org/10.24917/ycee.9158

Violanti, J. M. (2000). Scripting trauma; the impact of pathogenic intervention. In J. M. Violanti, D. Paton, and C. Dunning (Eds.), Posttraumatic stress intervention; challenges, issues, and perspectives (pp. 153-165). Ch. C. Thomas Publisher.

von Keyserlingk, L., Yamaguchi‐Pedroza, K., Arum, R., Eccles, J. S. (2022). Stress of university students before and after campus closure in response to COVID‐19. Journal of Community Psychology, 50(1), 285-301. https://doi.org/10.1002/jcop.22561

Waligóra, A. (2021) Dydaktyka zdalna w czasach pandemii COVID-19– opinie studentów, wnioski, implikacje praktyczne. Raport z badań, Kultura i Edukacja, 3(133), 117–133, https://doi.org/10.15804/kie.2021.03.06

Wilczewski, M., Gorbaniuk, O. Giuri, P. (2021). The Psychological and Academic Effects of Studying From the Home and Host Country During the COVID-19 Pandemic. Frontiers in Psychology, 12. http://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.644096

Wiszejko-Wierzbicka, D., Kwiatkowska, A. (2018). Wchodzenie w dorosłość. Ogólnopolskie badanie młodych Polaków w wieku 18–29 lat. Studia Socjologiczne, 2(229), 147–176.

Yamin, G., Muzaffar, R. (2021). Academic Motivation and Psychological Well-Being of university students taking online classes amid Covid-19 Pandemic. Bahria Journal of Professional Psychology, 2, 51-61.

Yıldız, E. (2021). Posttraumatic growth and positive determinants in nursing students after COVID-19 alarm status: A descriptive cross-sectional study. Perspectives in Psychiatric Care, 57(4), 1876-1887. http://doi.org/10.1111/ppc.12761




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2023.42.1.141-160
Data publikacji: 2023-04-28 18:21:18
Data złożenia artykułu: 2022-10-24 08:05:00


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1823
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1453

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2023 Agnieszka Gabryś

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.