Możliwości wykorzystania narzędzi SI w praktyce animacji kultury
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Artykuł prezentuje możliwości zastosowania generowanych przez sztuczną inteligencję (SI) narzędzi w perspektywie animacji kultury – koncepcji bazującej na ideach sprawczości, autentyczności i autonomii, ukazując potencjalne pola synergii pomiędzy pozornie sprzecznymi kategoriami.
Cel badań: Celem badań jest ukazanie roli narzędzi SI w praktyce animacji kultury poprzez analizę możliwości ich wykorzystania w projektach animacyjnych w odniesieniu do kluczowych etapów, takich jak: preanimacja, animacja właściwa, pomiar efektywności.
Stan wiedzy: Dynamiczny rozwój generatywnej SI intensyfikuje pytania dotyczące konstytuowania się sprawczości rozumianej nie tylko jako przejaw umiejętności działania, ale również wyraz podmiotowości i samostanowienia. Wartości te stanowią fundament animacji kultury, której celem jest wzmacnianie sprawczości i autonomii człowieka. Cechą konstytutywną animacji jest humanistyczna metodyczność polegająca na stosowaniu zindywidualizowanych, niedyrektywnych metod, uwzględniających konteksty osobowe i społeczne. Cecha ta akcentuje orientację na człowieka i jego podmiotowość, jednocześnie otwiera przestrzeń dla nowych technologii. Narzędzia SI mogą wspierać działania uczestników procesów animacyjnych (animatorów kultury oraz osób animowanych) zarówno w wymiarze organizacyjnym (zarządzanie projektem), jak i merytorycznym (generowania treści i pomysłów) na wszystkich etapach projektów animacyjnych.
Podsumowanie: Narzędzia SI stanowią wsparcie w następujących obszarach praktyki animacji kultury: przeszukiwanie źródeł tekstowych wizualnych i audiowizualnych, odkrywanie potrzeb i potencjałów, organizacja procesów diagnostycznych i ewaluacyjnych, zarządzanie projektem, generowanie treści oraz pomysłów wspomagających procesy twórcze.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Boden, M.A. (2020). Sztuczna inteligencja. Jej natura i przyszłość. Wyd. UŁ.
European Commission, Joint Research Centre, Tuomi, I., Punie, Y., Vuorikari, R. et al. (2018). The impact of Artificial Intelligence on learning, teaching, and education, Punie, Y. (editor), Vuorikari, R. (editor), Cabrera, M. (editor). Publications Office. Retrieved 10, June, 2024 from: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/5cb8eee3-e888-11e8-b690-01aa75ed71a1/language-en
Ferry, L. (1994). Homo Aestheticus. Sztuka i Filozofia, 1, 5 – 36.
Gasnaş, A., & Globa, A. (2023). Rolul Inteligenței artificiale în educație. Acta et Commentationes, Sciences of Education, 2(32), 46–57. http://doi.org/10.36120/2587-3636.v32i2
Jaskuła, S. (2023). Sztuczna inteligencja w edukacji we współczesnej rzeczywistości hybrydalnej. Perspektywy Kultury, 42(3), 13–26. http://doi.org/10.35765/pk.2023.4203.04
Kopczyńska, M. (1993). Animacja społeczno-kulturalna: podstawowe pojęcia i zagadnienia. Centrum Animacji Kulturalnej.
Kubinowski, D. (2015). Istota animacji kultury jako idei pedagogicznej. Studia Kulturowo-Edukacyjne, 10(1), 49–61.
Kubinowski, D. (2016). Kultura animacji jako humanistyczna pedagogia. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 3(2), 97–108.
Kubinowski, D., & Lewartowicz U. (2018). Animacja kultury w perspektywie pedagogicznej. Studia i szkice. Impuls.
Lewartowicz, U. (2020). Metodyczność. In D. Kubinowski & U. Lewartowicz (Eds.), Kompetencje kluczowe animatorów kultury i ich kształcenie (pp. 113–123). Adam Marszałek.
Łomny, Z. (1994). Animacja kulturalna promocją humanistycznego i tożsamościowego wzbogacania ludzi. In J. Gajda (Ed.), Animacja kulturalna jako problem pedagogiczny (pp. 52–60). Agencja Dziennikarska „VIPress”.
Łukawski, T., Łukawski, A., & Rafał, M. (2023). Do czego AI nie służy. Przewodnik dla nauczycieli stworzony przez grupę roboczą ds. AI. Ministerstwo Edukacji i Nauki, MEiN Tech, Instytut Badań Edukacyjnych. Retrieved 10, June, 2024 from: https://ibe.edu.pl/images/Przewodnik_Do_czego_AI_nie_służy.pdf
McLuhan, M. (2004). Zrozumieć media: Przedłużenia człowieka. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
Nycz, E. (2013). Animacja społeczno-kulturalna: między ideą a trudem codziennej realizacji. In K. Nowak-Wolna & E. Nycz (Eds.), Kultura, animacja, zmiana społeczna (pp. 201–217). Wyd. UO.
Postman, N. (2006). Zabawić się na śmierć. Dyskurs publiczny w epoce show-biznesu. MUZA.
Przegalińska, A., & Ciechanowski, L. (2020). Wykorzystywanie algorytmów sztucznej inteligencji w instytucjach kultury. Ekspertyza przygotowana na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa 2019/2020. Retrieved 9, May, 2024 from: https://www.gov.pl/web/kultura
Reisman, D. (1971). Samotny tłum. PWN.
Schindler, A. (2004). Czym jest animacja społeczno-kulturalna? In K. Hrycyk (Ed.), Konteksty animacji społeczno-kulturalnej (pp. 19–36). Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy.
Słowińska, S. (2013). Projekt animacyjny jako metoda pracy w oparciu o badania w działaniu. In D. Kubinowski & U. Lewartowicz (Eds.), Animacja kultury – współczesne dyskursy teorii i praktyki (pp. 121–137). Makmed.
Torczyńska, M. (2019). Sztuczna inteligencja i jej społeczno-kulturowe implikacje w codziennym życiu. Kultura i Historia, 36(2), 106–126.
Żardecki, W. (2020). Główne kierunki rozwoju animacji kultury. Od animacji społecznej do osobowej. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 39(1), 269–282. http://doi.org/10.17951/lrp.2020.39.1.269-282
Żurakowski, B. (2006). Animacja społeczno-kulturalna wobec zagadnienia wartości. In B. Jedlewska (Ed.), Akademickie kształcenie animatorów i menedżerów kultury w Polsce – koncepcje, doświadczenia wyzwania (pp. 75–86). Verba.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2025.44.1.141-151
Data publikacji: 2025-03-25 23:48:57
Data złożenia artykułu: 2024-06-16 18:41:34
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2025 Urszula Lewartowicz, Dawid Reja

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.