Wyślij tekst przez e-mail 
Ukryj
Pokaż wszystkie
Budowanie mentalizacyjnych i empatycznych relacji sądowych kuratorów karnych z osobami dozorowanymi. Badanie pilotażowe
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: zarówno mentalizacja jak i empatia to formy poznania społecznego. Pozwalają nam zrozumieć co dzieje się wewnątrz drugiego człowieka. To swoisty „dar” w zasobach naturalnych, „spoiwo człowieczeństwa” motywujące do pełnego szacunku odbioru doświadczeń i postaw drugiego człowieka. Zasoby empatyczne i mentalizacyjne można wykorzystywać w edukacji, terapii, opiece społecznej, i resocjalizacji.
Cel badań: Celem artykułu było określenie cech mentalizacji sądowych kuratorów karnych. Eksploracja tego zjawiska stanowi wręcz „białą plamę” w tej grupie zawodowej. Dokonano także oceny orientacji empatycznej kuratorów sądowych wykonujących środki probacyjne. Wyniki kuratorów dla dorosłych porównano z grupą pracowników socjalnych. Sprawdzono, w jaki sposób zdolność i motywacja do mentalizowania siebie i innych są powiązane z empatią.
Metoda badań: W artykule zostaną opisane wyniki uzyskane na podstawie Skali Mentalizacji (MentS) Dimitrijevića i in. – w adaptacji Jańczak. Poziom empatii w jej wymiarze globalnym oraz w zakresie syndromów, odzwierciedlających złożoność zjawiska, określono za pomocą Kwestionariusza Rozumienia Empatycznego Innych Ludzi (KRE).
Wyniki: Nie stwierdzono istotnej statystycznie zależności pomiędzy wymiarami mentalizacji a cechami empatii emocjonalno-poznawczej. Odnotowano wysoki poziom mentalizacji oraz niski poziom empatii ogólnej i emocjonalnej badanych kuratorów karnych.
Wnioski: Uzyskane wyniki sugerują potrzebę dalszych eksploracji w tym zakresie w celu wykorzystania ich w resocjalizacji.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Allen, G.J., Fonagy, P., & Bateman, W.A. (2014). Mentalizowanie w praktyce klinicznej. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Andrews, D., Bonta, J., & Hoge, R. (1990). Classification for effective rehabilitation. Rediscovering psychology. Criminal Justice and Behavior, 17, 19–52.
Baron-Cohen, S. (2014). Teoria zła. O empatii i genezie okrucieństwa. Smak Słowa.
Davis, M.H. (2001). Empatia. O umiejętności współodczuwania. GWP.
Dimitrijević, A., Hanak, N., Altaras Dimitrijević, A., & Jolić Marjanović, Z. (2018). The Mentalization Scale (MentS): A self-report measure for the assessment of mentalizing capacity. Journal of Personality Assessment, 100(3), 268–280.
Fonagy, P., & Luyten, P. (2009). A developmental, mentalization-based approach to the understanding and treatment of borderline personality disorder. Development and Psychopathology, 21(4), 1355–1381.
Frankfort-Nachmias, Ch., & Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Zysk.
Górska, D., & Marszał, M. (2014). Mentalizacja i teoria umysłu w organizacji osobowości borderline – różnice pomiędzy afektywnymi i poznawczymi aspektami poznania społecznego w patologii emocjonalnej. Psychiatria Polska, 48(3), 503–513.
Grudziewska, E. (2017). Empatia i wrażliwość sumienia w pracy kuratora sądowego. In I. Mudrecka (Ed.), Teoretyczne i metodyczne aspekty resocjalizacji młodzieży niedostosowanej społecznie (pp. 143–153). Pedagogium.
Janus-Dębska, A., & Gronkiewicz-Ostaszewska, M. (2016). Bezpieczeństwo kuratorów sądowych w świetle badania ankietowego. Wyd. Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.
Jańczak, M.O. (2021). Jak badać mentalizację? Podręczny przegląd narzędzi do pomiaru mentalizowania. Wyd. Nauk. UAM.
Kemshall, H. (2002). Effective practice in probation: An example of “advanced liberal” responsibilisation? Howard Journal of Criminal Justice, 41(1), 41–58.
Pilch, T., & Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Żak.
Raine, J. (2002). Biosocial studies of antisocial and violent behavior in children and adults: A review. Journal of Abnormal Child Psychology, 30(4), 311–326.
Robinson, G. (2002). Exploring risk management in probation practice. Contemporary developments in England and Wales. Punishment and Society, 4(1), 5–25.
Rosenberg, M.B. (2016). Porozumienie bez przemocy. O języku życia. Czarna Owca.
Rurka, A., Hardy, G., & Defays, Ch. (2013). Proszę, nie pomagaj mi! Pracownik socjalny w sytuacji paradoksu pomocy narzuconej. KAI. CRZL.
Stańdo-Kawecka, B. (2020). Wpływ menedżeryzmu na model pracy probacyjnej. Gdańskie Studia Prawnicze, 3, 58–79.
Szrejder, D. (2019). Intuicja, empatia, mentalizacja – niestandaryzowalne umiejętności pracownika socjalnego. Zeszyty Pracy Socjalnej, 24(1), 41–50.
Taylor, Ch. (2022). Dzieci i młodzież ze zdezorganizowanym stylem przywiązania. Podejście mentalizowania w empatycznej opiece opartej na wiedzy o przywiązaniu i traumie. GWP.
Utrat-Milecki, J. (2010). Etos pracy kuratora sądowego. In K. Stasiak (Ed.), 90 lat kurateli sądowej w Polsce. Historia – teraźniejszość – przyszłość (p. 168). Impuls.
Węgliński, A. (1983). Opracowanie Kwestionariusza Rozumienia Empatycznego innych ludzi (KRE). Zdrowie Psychiczne, 4(25), 13–21.
Węgliński, A. (2010). Wyodrębnienie syndromów zdolności empatycznych w Kwestionariuszu Rozumienia Empatycznego innych ludzi (KRE). Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 29, 11–29.
Węgliński, A. (2011). Zrewidowana wersja kwestionariusza rozumienia empatycznego innych ludzi – KRE II. In A. Wojnarska (Ed.), Diagnostyka resocjalizacyjna – wybrane zagadnienia (pp. 67–90). Wyd. UMCS.
Węgliński, A. (2021). Zapobieganie przestępczości powrotnej w dozorach probacyjnych. Wyd. UMCS.
Wójcik, D. (2010). Kuratela sądowa. Sukcesy i porażki. Scholar.
Żytyńska-Chwast, E. (2017). Empatia kuratorów zawodowych jako bufor chroniący przed stresem i wypaleniem zawodowym. Centrum Wsparcia Frenezja.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2025.44.3.189-205
Data publikacji: 2025-09-29 20:44:14
Data złożenia artykułu: 2024-10-14 09:04:05
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2025 Andrzej Węgliński
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.