Epistemologie feministyczne, postmodernizm i pedagogika krytyczna

Streszczenie w języku polskim

Wprowadzenie: Debata dotycząca feministycznej epistemologii stanowiska oraz koncepcji usytuowanej wiedzy stanowi kluczowy moment w historii współczesnej filozofii edukacji. Podjęcie tego zagadnienia wymaga rekonstrukcji napięć między pedagogiką krytyczną, postmodernizmem a feministycznymi teoriami wiedzy — obszarem, który sam w sobie stanowi szczególnie intrygujący rozdział w rozwoju tzw. krytycznego zwrotu w edukacji.
Cel badań: Celem niniejszego artykułu jest zbadanie wpływu epistemologii feministycznych, w szczególności idei epistemologii stanowiska oraz usytuowanej wiedzy, na kształtowanie dyskursu pedagogiki krytycznej, a także na rewizję wielu jej podstawowych założeń. Ostatecznie dążę do oceny, w jakim stopniu perspektywy te przyczyniły się do głębokich transformacji w epistemologii i metodologii współczesnych badań edukacyjnych.
Stan wiedzy: Pomimo że od końca lat 80. XX wieku wielu badaczy feministycznych krytycznie analizowało podstawowe założenia pedagogiki krytycznej wskazując na dominującą pozycję mężczyzn w kształtowaniu krytycznej teorii edukacji, ich głosy nie spotkały się z istotnym odzewem ze strony Henry’ego A. Giroux i innych męskich twórców tego nurtu.
Podsumowanie: Feministyczna epistemologia stanowiska oraz koncepcja wiedzy usytuowanej stanowią jedno z najważniejszych osiągnięć we współczesnej teorii edukacyjnej. Dzięki badaczkom feministycznym tradycyjne modele wiedzy zostały zakwestionowane, co doprowadziło do wprowadzenia nowych metodologii badawczych oraz alternatywnych ram edukacyjnych poszukujących sprawiedliwszych form produkcji wiedzy oraz bardziej inkluzyjnych rozwiązań edukacyjnych.