Ortorektyczne postawy żywieniowe w kontekście ideologii healthizmu

Agnieszka Buczak

Streszczenie w języku polskim


Odżywianie jest jednym z kluczowych czynników warunkujących zdrowie. Ostatnio rośnie zainteresowanie problemami żywieniowymi w aspekcie zdrowia, nie tylko w świecie nauki, ale także w mediach, kulturze i edukacji. W wielu kręgach społecznych dbałość o właściwe odżywianie przestaje być tylko elementem zdrowego stylu życia, staje się obsesją na punkcie zdrowego odżywiania. W literaturze naukowej pojawiają się pojęcia definiujące ideologię nadmiernej dbałości o zdrowie jako healtizm oraz nadmierne zainteresowanie żywieniem jako nutritonizm. Obsesję na punkcie zdrowego odżywiania nazywa się ortoreksją. Własne badania przeprowadzone na grupie 387 studentów kierunków dydaktycznych wykazały, że około połowa respondentów dbających o zdrowie wykazuje zrównoważone podejście do żywienia. Wśród niekorzystnych postaw z punktu widzenia zdrowia dominuje obojętne lub hedonistyczne podejście do jedzenia. Jednak około 10% to ludzie o silnych tendencjach ortorektycznych. Eksperymentowanie z dietami, nadmierna koncentracja na zdrowym odżywianiu, nieuzasadniona utrata masy ciała studentów kierunków nauczycielskich może przyczynić
się do pogorszenia stanu zdrowia i być modelowana przez dzieci i dzieci w wieku szkolnym.

Słowa kluczowe


ortoreksja, zdrowie, odżywianie, edukacja zdrowotna, postawy

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Baska A., 2018, Medycyna kulinarna. W: D. Śliż, A. Mamcarz (red.), Medycyna stylu życia. Warszawa, PZWL, 140–146.

Borowiec A., Lingowska I., 2012, Czy ideologia healthismu jest cechą dystynktywną klasy średniej w Polsce? „Kultura i Społeczeństwo”, z. 2, 95–111.

Buczak A., 2018, Postawy żywieniowe studentów kierunków nauczycielskich. Struktura i uwarunkowania. Lublin, Wydawnictwo UMCS.

Contento I.R., 2008, Nutrition education: linking research, theory, and practice. „Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition”, z. 1, t. 17, 176–179.

Contento I.R., 2018, Edukacja żywieniowa. Warszawa, PWN.

Cooper L., 2016, Jedz inaczej. Dlaczego jemy to, co jemy. Kraków, Znak.

Fiedurek J., 2018, Wybrane aspekty zdrowego odżywiania. Lublin, Wydawnictwo UMCS.

Gawęcki J., 2014, Żywność prozdrowotna – terminologia, składniki, informacja dla konsumenta. W: J. Czapski, D. Górecka (red.), Żywność prozdrowotna – składniki i technologia. Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 21–46.

Gurycka A., 1991, Światopogląd młodzieży. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych, opublikowano: http://www.izz.waw.pl/zasady-prawidłowego-zywienia [dostęp: 21.09.2018].

Janas-Kozik M., Zejda J., Stochel M., Brożek G., Janas A., Jelonek I., 2012, Ortoreksja – nowe rozpoznanie? „Psychiatria Polska”, z. 3, t. 46, 441–450.

Kałędkiewicz E., Doboszyńska A., 2013, Ortoreksja na tle innych zaburzeń odżywiania. „Forum Medycyny Rodzinnej”, z. 6. t. 7, 307–315.

Kędra E., 2011, Zaburzenia odżywiania – znak naszych czasów. „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, z. 2 t. 1, 123–131.

Lemańska U., 2013, Grupa krwi a odżywianie. Białystok, Wydawnictwo Vital.

Łoza B., 2018, Uzależnienia behawioralne/nawyki cywilizacyjne. W: D. Śliż, A. Mamcarz (red.), Medycyna stylu życia. Warszawa, PZWL, 193–220.

Niewiadomska I., Kulik A., Hajduk A., 2005, Jedzenie. Lublin, Wydawnictwo KUL.

Parol D., 2018, Kontrowersje w żywieniu. Gluten. Wpływ mleka i przetworów mlecznych na zdrowie. W: D. Śliż, A. Mamcarz (red.), Medycyna stylu życia. Warszawa, PZWL, 122–133.

Paungger J., Poppe T., 2010, W harmonii z fazami księżyca. Pielęgnacja i odżywianie ciała. Warszawa, Świat Książki.

Pollan M., 2010, W obronie jedzenia. Manifest wszystkożerców. Pruszków, Wydawnictwo MIND.

Segal E., Elinav E., Adamson E., 2017, Spersonalizowana dieta. Warszawa, Grupa Wydawnicza Relacja.

Somow U., 2018, Superfoods. W: D. Śliż, A. Mamcarz (red.), Medycyna stylu życia. Warszawa, PZWL, 137–138.

Weker H., Woynarowska B., 2017, Edukacja żywieniowa. W: B. Woynarowska (red.), Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne – metodyka – praktyka. Warszawa, Wydawnictwo PWN, 359–380.

Wysocki M.J., Miller M., 2003, Paradygmat Lalonde’a, Światowa Organizacja Zdrowia i nowe zdrowie publiczne. „Przegląd Epidemiologiczny”, z. 57, 505–512.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2019.38.3.47-56
Data publikacji: 2019-12-28 00:00:00
Data złożenia artykułu: 2019-02-15 13:51:03


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1287
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 605

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2020 Agnieszka Buczak

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.