Email this article 
Hide
Show all
Young People versus Competition in the Contemporary World
Abstract
Introduction
The author defines here the concept of competition and presents the mechanism of how competition permeates through schools which act as a habitat for the functioning of young people. Reference is made to the ecological concept of human development by Urie Bronfenbrenner, assumptions of neoliberalism, as well as to over modernity as a stage in development of a society. The author analysed the differences between women and men in terms of evolution and social and cultural attitudes.
Purpose of research
The purpose of the present paper is to present opinions of young people, the representatives of the Z generation, on competition in the modern world as well as to state whether there are differences between attitudes shown by women and men.
Research method
The author obtained the research results by means of a diagnostic survey carried out among young people attending a secondary technical school in a medium sized town.
In order to calculate the relation between the variables the χ2 test was used and the statistical programme SPSS – PS Imago version 5.0 was applied.
Results
The research shows that young people experience competition and its negative effects. Competition among those surveyed plays mainly a role of a tool for influencing the group. Young people accept competition which acts as a source of satisfaction and motivation for action, yet they do not exclude the need for cooperation. The differences between the opinions shared by men and women on competition were found to be statistically significant. Men were more competition oriented than women. Men, in a situation of defeat, more often declared the feeling of anger and humiliation, whereas women felt rather underestimated. Women more often than men, focused on such effects that competition had on psychosocial functioning such as panic, stress, disturbances of thinking and the perception of one's own situation.
Conlusions
When stepping towards young people experience competition, function by following the rules of competition and accept it, though they do not skip cooperation. Young people experience negative effects that rivalry has on their mental and physical condition. The survey shows that women were worse in finding themselves in situations involving competition. This means that it is necessary to suplement prevention progrmmes with issues related to competition, the ambivalence of masculinity and feminity patterns and to improve students’ emotional resistance.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Aksamit, B. (2007). O depresji dziecięcej z prof. dr hab. med. Hanną Jaklewicz specjalistką psychiatrii dzieci i młodzieży i psychoterapeutką. Wysokie Obcasy 4, dodatek do Gazety Wyborczej z 27 stycznia.
Baer, M., Vadera, A.K., Leenders, R.T. Oldham, G.R. (2014). Intergroup competition as a double-edged sword: How sex composition regulates the effects of competition on group creativity. Organization Science, 25, 892-908, http://dx.doi.org/ 10.1287/orsc.2013.0878.
Bardwick, J., Douvan, E. (1982). Ambiwalencja: socjalizowanie kobiet, W: T. Hołówka (red.). Nikt nie rodzi się kobietą (s. 165-186). Warszawa: Czytelnik.
Bauman, Z. (2000). Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Bąbka, J. (2008). Zachowania rywalizacyjne jak kategoria inności uczniów – na przykładzie opinii gimnazjalistów. W: I. Chrzanowska, B. Jachimczak (red.). Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu. Wyzwania praktyki (s. 126-135). Łódź: Satoridruk.pl.
Bąbka, J. (2010). Rywalizacja w środowisku młodzieży akademickiej na przykładzie studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego. W: E. Kobyłecka, I. Nowosad, M.J. Szymański (red.). Edukacja. Jakość czy równość? (s. 276-294). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Benedict, R. (1999). Wzory kultury, tłum. J. Prokopiuk. Warszawa: Dom Wydawniczy Rebis.
Bergin, D.A., Cooks, H.C., (2000). Academic Competition among Students of Color: An Interviev Study. Urban Education, 4, 442-472.
Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of Human Development. Cambridge: Harvard University Press.
Brzezińska, A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
Buss, D.M., (2001). Psychologia ewolucyjna. Jak wytłumaczyć społeczne zachowania człowieka. Najnowsze koncepcje, tłum. M. Przylipiak, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Chomczyńska-Rubacha, M. (2006a). Role płciowe: kultura i edukacja. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Chomczyńska-Rubacha, M. (2006b). Role płciowe: socjalizacja i rozwój. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
Cudowska, A. (2004). Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji. Białystok: „Trans Humana”.
Danilewska, J. (2014). O wychowaniu na arenie szkolnego wieloboju. Pedagogiczna baśń o rywalizacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Defratyka, A., Morawski, I., Pokolenie Z w finansach i na rynku pracy. Jak pokolenie Z, X i Y różnią się w świetle danych i badań, http://pb.pl/pokoleniez/download/pokolenie_z_raport_spotdata.pdf [dostęp: 16.05.2020].
Dobrołowicz, M. (2016). Czy w Polsce istnieje pokolenie Y? – na przykładzie badań socjologicznych i analizy danych zastanych. W: B. Płonka-Syroka, M. Dąsal, K. Marchel (red.). Doświadczenie pokoleniowe a perspektywa osobista (s. 295-302). Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Doliński, D. (1998). Ciemna strona rywalizacji. Przegląd Psychologiczny, ¾ , s. 181-200.
Dunaj, B. (red.) (1996). Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wilga.
Eichelberger, W. (2003). Krótko mówiąc. Warszawa: Jacek Santorski&CO Wydawnictwo.
Fang, F.C., Casadevall, A. (2015). Competitive Science: Is Competition Ruining Science? Infection and Immunity, 4, 1229-1233, https://doi.org/ 10.1128/IAI.02939-14.
Fronczak, M. (2018). Trudności w konstruowaniu własnego życia identyfikowane przez młodych dorosłych. Poradnicza oferta Life Design Counselling, Dyskursy Młodych Andragogów 19, 165-177, https://doi.org/10.34768/dma.vi1951.
Franken, R.E. (2006). Psychologia motywacji, tłum. M. Przylipiak. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Friedman, T.L. (2006). Świat jest płaski. Krótka historia XXI wieku, tłum. T. Hornowski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Grzelak, J. (2000). Współzależność społeczna. W: J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (s. 125-143). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Guza, Ł., Bunt szczurów: Polacy przestają wierzyć w mantry uzasadniające pracoholizm, serwisy.gazetaprawna.pl/praca-ikariera/artykuły/1092890, bunt-szczurów-w-polsce-praca-przegrywa-z-rodzina-i-wygodnym-zyciem.html [dostęp: 22.06.2020].
Harris, M. (2017). Competition Is Ruining Childhood. The Kids Should Fight Back. nytimes.com/2017/11/06opinion/students-competition-unions-bargaining.html [dostęp: 22.06.2020].
Hefferman, M. (2014). A Bigger Prize: How We Can Do Better than the Competition. New York: Public Affairs.
Horney, K. (2004). Neurotyczna osobowość naszych czasów, tłum. H. Grzegołowska. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Inglehart, R. (2010). Wartości postmaterialne oraz przejście od wartości związanych z przetrwaniem do wartości związanych z wyrażeniem własnego „ja” W: R.J. Dalton, H.D. Klingemann (red.). Tom 1. Zachowania polityczne, tłum. A. Brzóska (s. 228-232). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Johnson, D.W., Johnson, R.T. (1989). Cooperation and Competition. Theory and Research. Minnesota: Interaction Book Company Edina.
Kochanowicz, J. (1997). Homo oeconomicus. Res Publica Nowa, 1-2, 33-36.
Kot, M.S., Jakubowski, J., Sokołowski, A. (2011). Statystyka. Warszawa: Difin.
Lipka, A. (2004). Współdziałanie: zmierzch rywalizacji pracowników. Pro – i antyrywalizacyjne narzędzia personalne. Warszawa: Difin.
Lipstiz-Bem, S. (2000). Męskość, kobiecość. O różnicach wynikających z płci, tłum. S. Pikiel. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Lorenz, K. (1986). Regres człowieczeństwa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Łobocki, M. (2001). Metody badań pedagogicznych: Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Mandal, E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Marody, M., Konieczna-Sałamatin, J., Sawicka, M., Mandes, S., Kasprowicz, G., Bulkowski, K., Bartkowski, J. (2019).
Społeczeństwo na zakręcie. Zmiany postaw i wartości Polaków w latach 1990-2018. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
McDonald, M.M., Navarrete, C.D., Van Vugt, M. (2012). Evolution and the psychology of intergroup conflict: the male warrior hypothesis. Philosophical Transactions of The Royal Society B Biological Sciences, 367, 670-679, https://doi.org/10.1098/rtsb.2011.0301.
Melosik, Z. (2013). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Minta, J. (2014). Oblicza współczesnych karier w perspektywie poradoznawczej. Dyskursy Młodych Andragogów 15, 113-127, http://doi.org/10.34768/dma.vi15.163.
Moskalewicz, J., Wciórka, J., Kiejna, A., Wojtyniak B. (2012). Podsumowanie – rozpowszechnianie, bariery i rekomendacje. W: J. Moskalewicz, A. Kiejna, B. Wojtyniak (red.). Kondycja psychiczna mieszkańców Polski. Raport z badań „Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostęp do psychiatrycznej opieki zdrowotnej – EZOP Polska (s. 267-277). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Pajestka, G. (2012). Orientacja społeczna a płeć. Czy rywalizacja to tylko „męska rzecz”? Psychologia Społeczna, 7, 64-70.
Pilch, T. (2006). Rywalizacja. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Tom 5 (s. 567-575).Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Rand, A. (2000). Cnota egoizmu. Poznań: Zysk i S-ka.
Rodziewicz, J. (2015). Rywalizacja we współczesnym świecie w opiniach maturzystów, praca magisterska napisana pod kierunkiem dra hab. Jarosława Bąbki. Zielona Góra.
Skarżyńska, K. (2020). My. Portret psychologiczny Polaków z polityką w tle. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Sobol, E. (1997). Mały słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Suchodolska, J. (2016). Młodzież i młodzi dorośli wobec kryzysu indywidualnego – potrzeba wsparcia społecznego w rozwoju psychicznej niezależności (i dojrzałej tożsamości), Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 2, 231-247.
Sztompka, P. (2002). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Świda-Ziemba, H. (2000). Obraz świata i bycia w świecie: z badań młodzieży licealnej. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych.
Tyszka, T. (1998). Jasne strony rywalizacji. Przegląd Psychologiczny, ¾, 201-212.
Urban, M. (2008). Indywidualizm i kolektywizm w świadomości młodzieży. Studium psychologiczno-polityczne. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Wojciszke, B. (2012). Psychologiczne różnice płci. Wszechświat, 1-3, 13-18.
Wójcik, P. (2018). Wyścig szczurów odchodzi do lamusa. Przewodnik Katolicki 39, https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/2018/Przewodnik-Katolicki-39-2018 [dostęp 26.05.2020].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2021.40.3.41-59
Date of publication: 2021-11-23 10:35:31
Date of submission: 2021-02-17 09:24:02
Statistics
Indicators
Copyright (c) 2021 Jarosław Antoni Bąbka
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.