On the Challenges of Inclusive Education, or How to Tell a Child about Disability
Abstract
Research Aim: The purpose of the analyses is to draw attention to the complexity of problems arising from inclusive education and to propose their solutions based on the literature, which does not define human (child) disability, but tells about disability.
Evidence-based Facts: The issue of human disability is in permanent discourse. One of its consequences is inclusive education as a consequence of the historical experiences of people with disabilities and as a response to the need to create a society open to diversity. It was assumed that early experiences acquired in childhood, beliefs about disability itself will not remain indifferent to behaviour and beliefs in adulthood. Organizing education in a common space has become a warp of various artifacts that support the understanding of the phenomenon of human disability. One of them is literature.
Summary: Inclusive education as an idea of democratic learning subverts barriers and exposes exclusion. Achieving these goals requires critical thinking about one’s identity and the role of difference in the process of social identification. Where difference is understood as being oneself is a value, and the word is used to obtain awareness. Literature created for children, parents and teachers dealing with the phenomenon of disability is one of the very important didactic means of understanding disability, forming empathy and the attitudes necessary to build a society open to diversity.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Adams, M. (2006). Hybrydizing habitus and reflexivity: Towards understanding of contemporary identity. Sociology, 3(40), 525. https://doi.org/10.1177/003803850663672
Chmielewska, A. (2015 – 2017). Bajki bez barier, vol. 3, 5, 6, 8, 10, 12, 13, 15, 16, 18, 19, 21, 25, 26. Stowarzyszenia Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych „Światełko”.
Chmielewska, J.M. (2015–2017). Bajki bez barier, vol. 1, 2, 4, 7, 9, 11, 14, 17, 20, 22, 23, 24. Stowarzyszenia Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych „Światełko”.
Chodkowska, M., & Kazanowski Z. (2005). Postawy nauczycieli wobec integracji szkolnej dzieci niepełnosprawnych. Annales Universitatis Maria-Curie-Skłodowska, 18, 139–154.
Domachowski, W., Kowalik, S., & Miluska, J. (1984). Z zagadnień psychologii społecznej. PWN.
Federowicz, M., Biedrzycki, K., Karpiński, M., Rycielska, L., Sitek, M., & Walczak, D. (Eds.). (2015). Dynamika przemian w edukacji i diagnoza problemów do rozwiązania. Instytut Badań Edukacyjnych.
Fournier, A. (2020). Chromosomowe dzieci takie jak ja. Impuls.
Gajdzica, Z., Skotnicka, B., Pawlik, S., Bełza-Gajdzica, M., Trojanowska, M., Prysak, D., & Mrózek, S. (Eds.) (2021). Analiza praktyki szkolnej i charakterystyka szkoły efektywnie realizującej edukację włączającą w praktyce-raport z badań. MEN.
Giddens, A. (2008). Konsekwencje nowoczesności. Wyd. UJ.
Goodly, D. (2011). Disability, Studies. An Interdisciplinary Introduction. SAGE. https://doi.org/10.1111/j.1755-618X.2011.o1272.x
International Classification of Functioning, Disability, and Health. (2021). World Health Organization.
Jachimczak, B. (2018). Kształcenie nauczycieli dla edukacji włączającej. Studia Edukacyjne, 48, 34–36. https://doi.org/10.14746/se.2018.48.3
Kossowska, A. (2018). Duże sprawy w małych głowach. Linia.
Kowalik, S. (2011). Psychologia ucznia i nauczyciela. PWN.
Lewicka, M. (1985). Afektywne i deskryptywne mechanizmy spostrzegania innych ludzi. In M. Lewicka & J. Trzebiński (Eds.), Psychologia spostrzegania społecznego (p. 20). Książka i Wiedza.
Łukaszewski, W. (2011). Wielkie pytania psychologii. GWP.
Mayor, F., & Bindem, J. (2001). Przyszłość świata. Fundacja Studiów Edukacyjnych.
Mądrzycki, T. (1986). Deformacje w spostrzeganiu ludzi. PWN.
Mellibruda, J. (1986). Ja – Ty – My. Psychologiczne możliwości ulepszania kontaktów międzyludzkich. Nasza Księgarnia.
Michta, I. (2019). Benio, tata i reszta świata. Skrzat.
Ministry of Education (MEN). (2020). Model of Education for All. Systemic solutions aimed at ensuring high-quality education, upbringing, and care, considering the diverse developmental and educational needs of children, students, and adult learners.
Nestorowicz, R. (2013). Wykluczenie społeczne w dobie kryzysu. In M. Pokrzywa & S. Wilk (Eds.), Wykluczenie społeczne. Diagnoza, wymiary i kierunki badań (p. 26). Uniwersytet Rzeszowski.
Pachowicz M. (2013). Próba wyjścia z rezerwatu. O paradoksach ukrytych w edukacji i rewalidacji osób niepełnosprawnych. In Z. Gajdzica (Ed.), Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej (pp. 327–345). Impuls.
Parys, K. (2014). Zjawisko pozoru w systemie kształcenia uczniów niepełnosprawnych – próba identyfikacji i propozycje rozwiązań. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 4, 29–53. https://doi.org/10.14746/ikps.2014.4.02
Paszkiewicz, M.A., Garbat, M., & Tytyk, E. (2001). Ocena jakości życia osób niepełnosprawnych na przykładzie realiów województwa lubuskiego. In J. Lewandowski & J. Lecewicz-Bartoszewska (Eds.), Ergonomia niepełnosprawnym – jakość życia (p. 191). Politechnika Łódzka.
Piotrowska, E. (2011). Żółte Kółka. Czarna Owieczka.
Piróg, W. (2021). Płomyczek uczy się ziać ogniem. Za Górami.
Ramik-Mażewska, I. (2012). Dialog w procesie uspołeczniania osób a niepełnosprawnością intelektualną. Wychowanie Na Co Dzień, 1–2, 16–19.
Report on Inclusive Education in Poland. (2021). The Centre for Education Development.
Skarżyńska, K. (1981). Spostrzeganie ludzi. PWN.
Sikorski, W. (2000). Struktura cech osobowości uczniów akceptowanych i odrzucanych w klasie szkolnej, Opieka – Wychowanie – Terapia, 3, 10–12.
Soroka-Fedorczuk, A. (2007). Osoby niepełnosprawne w opiniach dzieci. Impuls.
Stefańska-Klar, R. (2000). Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny. In B. Harwas-Napierała & J. Trempała (Eds.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka (vol. 2, p. 146). PWN.
Straś-Romanowska, M. (2010). Psychologia wobec małych i wielkich narracji. In M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, & M. Żurko (Eds.), Psychologia małych i wielkich narracji (pp. 21–40). Eneteia.
Syndyk, M. (2004). Jak się czujesz w klasie? Edukacja i Dialog, 8.
Sztompka, P. (2005). Socjologia zmian społecznych. Instytut Wydawniczy Znak.
Szumski G. (2011). Teoretyczne implikacje koncepcji edukacji włączającej. In Z. Gajdzica (Ed.), Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej (pp. 13–23). Wyższa Szkoła Humanitas.
Tomaszewski, T. (Ed.). (1975). Psychologia. PWN.
Wojciszke, B. (1986). Teoria schematów społecznych. PAN – Ossolineum.
Zaorska, M. (2022). Współpraca nauczycieli oraz nauczycieli specjalistów w kontekście efektywności edukacji włączającej uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 5, 66–67. https://doi.org./10.5604/01.3001.0015.8633
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2025.44.1.171-183
Date of publication: 2025-03-25 23:49:01
Date of submission: 2024-10-30 20:29:07
Statistics
Indicators
Copyright (c) 2025 Irena Ramik-Mażewska

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.