Porównanie kompetencji zawodowych osób przygotowujących się do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej w ramach różnych form studiów

Barbara Surma, Irmina Rostek, Estera Twardowska-Staszek

Streszczenie w języku polskim


Wprowadzenie: Reforma szkolnictwa wyższego, a zwłaszcza kierunków nauczycielskich w ostatnich latach wprowadziła istotne zmiany, których celem było podniesienie jakości przygotowania zawodowego i zdobycie niezbędnych kompetencji i kwalifikacji nauczycielskich. W artykule przedstawiono wyniki badań na temat samooceny kompetencji zawodowych, przeprowadzonych wśród studentek jednolitych studiów stacjonarnych i niestacjonarnych studiów drugiego stopnia.

Cel badań: Celem badań było porównanie samooceny kompetencji zawodowych osób przygotowujących się do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej w ramach różnych form studiów.

Metoda badań: W badaniach wykorzystano Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej (PKIE), Kwestionariusz PROKOS, kwestionariusz ankiety Samooceny Kompetencji Nauczycielskich oraz autorski kwestionariusz ankiety.

Wyniki: Badania przeprowadzone wśród studentek, kończących studia z pedagogiki i pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej nie wykazały statystycznie istotnych różnic w zakresie inteligencji emocjonalnej i kompetencji społecznych. Statystycznie istotne różnice wystąpiły tylko w dwóch przypadkach w zakresie oceny własnych kompetencji nauczycielskich (współpraca z rodzicami i wiedza zakresu nauczania matematyki).

Wnioski: W celu zmniejszenia różnic w ocenie kompetencji merytorycznych z przedmiotów ścisłych należy bardziej angażować studentów/ki w pozaformalne aktywności dokształcania, a w ramach praktyk uwzględnić konieczność rozwijania kompetencji współpracy z rodziną szczególnie ze studentami studiów stacjonarnych.


Słowa kluczowe


kompetencje; kompetencje nauczycielskie, inteligencja emocjonalna; nauczyciel przedszkola; nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Bałachowicz, J., Rowicka, A. (Eds.). (2013). Nowoczesny wychowawca – tutor, mentor, coach. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka.

Bauman, T. (2011). Proces kształcenia w uniwersytecie w perspektywie potrzeb nauczy¬cieli akademickich i oczekiwań studentów. Raport z badań. Uniwersytet Gdański.

Bochniarz, A. (2018). Samoocena studentów kierunków nauczycielskich. Edukacja – Technika – Informatyka, 2(24), 241–247. https://doi.org/10.15584/eti.2018.2.33

Core Team (2023). R: A language and environment for statistical computing. R Founda¬tion for Statistical Computing, Vienna, Austria. Retrieved 12, February, 2024 from: https://www.R-project.org/

Czerepaniak-Walczak, M. (1997). Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela. Edytor.

de Tchorzewski, A. (2017). O potrzebie zmian w formacji profesjonalnej nauczy¬cieli. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 3(35), 33–50. https://doi.org/10.17951/ lrp.2016.35.3.33; Retrieved 20, February, 2021 from: https://www.gov.pl/web/ edukacja-i-nauka/opracowanie-modelowych-programow-ksztalcenia-nauczycie¬li-w-ramach-dzialania-31-kompetencje-w-szkolnictwie-wyzszym

Gołębniak, B.D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność. Edytor.

Jaworowska, A., Matczak, A. (2005). Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonal¬nej PKIE. PTP.

Jeruszka, U. (2016). Kompetencje. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Difin.

Katane, I., Aizsila, A., Beitere, Z. (2006). Teacher competence and further education as priorities for sustainable development of rural school in Latvia. Journal of Teacher Education and Training, 6, 41–59.

Kopaliński, W. (2000). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z alma¬nachem. Muza SA.

Kwiatkowska, H. (1988). Nowa orientacja w kształceniu nauczycieli. PWN.

Kwiatkowski, S.M. (2018). Kompetencje przyszłości. FRSE.

Lewowicki, T. (2007). Problemy kształcenia i pracy nauczycieli. Instytut Technologii Eksploatacji – PIB.

Madalińska-Michalak, J., Góralska R., (2012). Kompetencje emocjonalne nauczyciela. Wolters-Kluwer.

Matczak, A., Knopp, K.A. (2013). Znaczenie inteligencji emocjonalnej w funkcjonowa¬niu człowieka. Liberilibri.

Matczak, A., Martowska, K. (2013). Profil kompetencji społecznych. PROKOS. PTP.

Michalski, J. (2019). Myślenie pedeutologiczne w kształceniu nauczycieli. Edukacja Zawodowa i Ustawiczna, 4, 205–219.

Okoń, W. (1998). Kształcenie nauczycieli w Polsce – stan i kierunki przebudowy. Raporty tematyczne KEEN. PWN.

Olechowska, A., Szplit, A., Zbróg, Z. (2024). Kompetencje społeczno-emocjonalne przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Edukacja Elementarna w Teorii i Prak¬tyce, 2(73), 105–117. https://doi.org/10.35765/eetp.1973.08

Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz.U. 2019 poz. 1450).

Ruszaj, Z., Błażejewski, W. (2021). Kompetencje nauczycieli w perspektywie zmian pokoleniowych. Edukacja – Terapia – Opieka, 3, 227–237. https://doi.org/10.52934/ eto.146

Selvi, K. (2010). Teachers’ competencies. Cultura. International Journal of Philosophy of Culture and Axiology, 1(2010), 167–175.https://doi.org/10.5840/cultura20107133

Sławiński, S. (Ed.) (2013. Słownik podstawowych terminów dotyczących krajowego sys¬temu kwalifikacji. IBE.

Strelau, J. (2002). Psychologia temperamentu. PWN.

Strykowski, W., Strykowska, J., Pielachowski, J. (2003). Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej. eMPi.

Surma, B. (2019). Kształtowanie kluczowych kompetencji nauczycieli edukacji ele¬mentarnej – raport z badań. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 14(2/52), 93–104. https://doi.org/10.35765/eetp.2019.1452.06

Surma, B. (2021). Implementacja modelu kształcenia nauczycieli przedszkoli i eduk¬acji wczesnoszkolnej w Polsce. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 16(2/60), 77–88. https://doi.org/10.35765/eetp.2021.1660.06

Szczęsna, A., Rostkowski, T. (2004). Zarządzanie kompetencjami. In T. Rostkowski, (Ed.). Nowoczesne metody zarządzania zasobami ludzkimi (pp. 37–76). Centrum Doradztwa i Informacji Difin.

Szempruch, J. (2000). Pedagogiczne kształcenie nauczycieli wobec reformy edukacji w Polsce. Wyd. Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Szempruch, J. (2003). Poziom kompetencji nauczycielskich w samoocenie studentów pedagogiki. In J. Kuźma, J. Morbitzer (Eds.), Nauki pedagogiczne w teorii i praktyce edukacyjnej (pp. 484–492). Wyd. Nauk. AP.

Szempruch, J. (2016). Modele kształcenia nauczycieli a zadania edukacji. Studia z Teo¬rii Wychowania, 4(17), 37–51.

Szulc, W. (2019). Kompetencje miękkie. Jak je rozwinąć i wykorzystać na rynku pracy? Uniwersytet Łódzki.

Szydlik-Leszczyńska, A. (2009). Kompetencje pracowników wiedzy jako czynnik przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szc¬zecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, 44(572), 317–325.

Śliwerski, B. (2017). Przygotowanie do zawodu nauczycieli w świetle raportu NIK i sporu o awans naukowy z dydaktyk przedmiotowych. Studia Edukacyjne, 46, 7–22. https://doi.org/10.14746/se.2017.46.1

Team at the Ministry of Education. (2018). Propozycja nowego modelu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej. Retrieved 12, February, 2024 from: https://www.gov.pl/attachment/9bf517dc-c2dd-460f-a322-6bcad6f2700d

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018 poz. 1668).

Zdybel, D., Pulak, I., Crotty, Y., Fuertes, M.T., Cinque, M. (2020). Developing STEM skills in kindergarten: Opportunities and challenges from the perspective of future teachers. Elementary Education in Theory and Practice, 14(4/54), 71–94. https:// doi.org/10.35765/eetp.2019.1454.06




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2024.43.3.101-117
Data publikacji: 2024-12-31 15:40:03
Data złożenia artykułu: 2024-03-22 08:50:57


Statystyki


Widoczność abstraktów - 33
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 9

Wskaźniki





Prawa autorskie (c) 2024 Barbara Surma, Irmina Rostek, Estera Twardowska-Staszek

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.