Dwa sposoby wartościowania baby w przysłowiu Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle

Sebastian Wasiuta

Streszczenie w języku polskim


Autor rozpoczyna od omówienia historii przysłowia Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle, jego definicji oraz obecnych w nim stereotypów diabła i baby. Następnie pokazuje, że o ile początkowo przysłowie to wartościuje babę negatywnie (jest gorsza od diabła, bo bardziej skuteczna w szkodzeniu ludziom), o tyle współcześnie akcentuje się, że baba wbrew diabłu robi coś dobrego. Przysłowie to staje się pochwałą pod adresem kogoś, kto zwyciężył diabła, czyli przezwyciężył trudności.


Słowa kluczowe


językowy obraz świata; przysłowie; stereotyp językowy; wartościowanie

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bachmannová Jarmila, Suksov Valentin, 2007, Jak se to řekne jinde. Česká přísloví a jejich jinojazyčné protějsky, Praha.

Bittnerová Dana, Schindler Franz, 2003, Česká přísloví. Soudobý stav konce 20. století, Praha.

Gaj-Piotrowski Wilhelm, 1993, Duchy i demony w wierzeniach ludowych z okolic Stalowej Woli – Rozwadowa i Tarnobrzega, Wrocław.

Jurkowski B., 1909, Gdzie dyabeł nie może, tam babę pośle, „Lud”, t. 15, s. 357–358.

Karwatowska Małgorzata, Szpyra-Kozłowska Jolanta, 2005, Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Lublin.

Krzyżanowski Julian, 1975, Mądrej głowie dość dwie słowie. Pięć centuryj przysłów polskich i diabelski tuzin, t. 1, Warszawa.

Krzyżanowski Julian, 1980, Szkice folklorystyczne, t. 3, Kraków.

Rzepnikowska Iwona, 2018, Diabeł, [w:] Słownik polskiej bajki ludowej, t. 1, red. Violetta Wróblewska, Toruń, s. 403–411.

Simonides Dorota, red., 1981, Księga humoru ludowego, Warszawa.

Świerczyńska Dobrosława, 2009, Przysłowia są… na wszystko, Warszawa.

Świerczyńska Dobrosława, Świerczyński Andrzej, 1996, Przysłowia w sześciu językach, Warszawa.

Świrko Stanisław, 1978, Wstęp, [w:] Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. 4, red. Julian Krzyżanowski, Warszawa, s. 5–24.

Wasiuta Sebastian, 2016, Przysłowie Diabeł tkwi w szczegółach we współczesnej polszczyźnie. Retoryczność, mistyfikacja, stereotyp, „LingVaria”, t. XI, nr 1 (21), s. 203–213.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2019.31.227
Data publikacji: 2019-10-11 20:09:59
Data złożenia artykułu: 2019-04-19 00:11:19


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1688
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 581

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2019 Sebastian Wasiuta

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.