Powszechna edukacja muzyczna w Polsce w opiniach studentów kierunku animacja kultury
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Impulsem do przeprowadzenia badań będących podstawą tego tekstu była chęć zwrócenia uwagi na stan edukacji muzycznej, na problemy jakie jej dotyczą.
Cel badań: Celem badań było poznanie opinii byłych uczniów, a obecnie studentów, na temat odbytej przez ich w szkole ogólnokształcącej edukacji muzycznej. Analiza zebranych wypowiedzi posłużyła do diagnozy stanu tej edukacji.
Metoda badań: Badania miały charakter jakościowy. Studenci wypowiadali się w formie pisemnych wspomnień, opinii i postulatów. W sumie analizie o założeniach indukcyjnych i interpretatywnych zostało poddanych 129 wypowiedzi studentów zawartych na blisko 500 stronach maszynopisu.
Wyniki: Wyniki badań pokazują dość dramatyczny obraz powszechnej edukacji muzycznej. Na ich podstawie można stwierdzić, że lekcje muzyki w zakresie treści i form nie znajdują zrozumienia i akceptacji ze strony byłych uczniów, niewiele różnią się od innych szkolnych zajęć, dominuje w nich przekazywanie treści teoretycznych, a działania praktyczne kojarzą się ze stresem prezentowania swoich umiejętności muzycznych na forum klasy.
Wnioski: Konieczne są gruntowne zmiany w powszechnej edukacji muzycznej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Białkowski, A., & Grusiewicz, M. (2009a). Kompetencje muzyczne uczniów gimnazjum. In M. Zalewska-Pawlak (Ed.), Sztuka wobec zakresów wolności człowieka liberalnego. Pedagogiczne rozważania i doświadczenia (pp. 191–208). Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Białkowski, A., & Grusiewicz, M. (2009b). Kompetencje muzyczne uczniów szkół podstawowych. In M. Zalewska-Pawlak (Ed.), Sztuka wobec zakresów wolności człowieka liberalnego. Pedagogiczne rozważania i doświadczenia (pp. 175–190). Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
Białkowski, A., & Grusiewicz, M. (2009c). Umiejętności percepcyjne uczniów szkół podstawowych. Wychowanie Muzyczne w Szkole, 2(264), 21–24.
Białkowski, A., & Grusiewicz, M. (2010). Reforma szkolna i praktyka nauczania muzyki w opinii nauczycieli. Wychowanie Muzyczne w Szkole, 3(270), 19–31.
Bonna, B. (2014). Muzyka i edukacja muzyczna w opiniach ludzi trzeciego wieku. In A. Michalski (Ed.), Wokół teoretycznych podstaw kształcenia muzycznego (pp. 211–226). Wyd. Athenae Gedanenses.
Bonna, B. (2015). Kompetencje muzyczne w młodszym wieku szkolnym a płeć badanych uczniów. Studia Edukacyjne, 36, 271–287.
Brzezińska, A.I., Matejczuk, J., & Nowotnik-Kamza, A. (2012). Wspomaganie rozwoju dzieci 5–7-letnich a ich gotowość do radzenia sobie z wyzwaniami szkoły. Edukacja. Studia, Badania, Innowacje, 1(117), 5–22.
Edukacja artystyczna i kulturalna w szkołach w Europie. (2010). Warszawa: Komisja Europejska, Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA), Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Grusiewicz, M. (1999). Przygotowanie zawodowe nauczycieli muzyki w ocenie własnej a rezultaty ich pracy. PhD dissertation. Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Grusiewicz, M. (2007). Muzyka w polskiej szkole – stan aktualny. In W. Jankowski & W. Łabanow (Eds.), Powszechna edukacja muzyczna. Obowiązek czy szansa? (pp. 24–29). Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli, fundacja Muzyka Jest dla Wszystkich.
Grusiewicz, M. (2011). Kompetencje muzyczne uczniów ogólnokształcących szkół podstawowych i gimnazjów. Stowarzyszenie Nauczycieli Muzyki.
Grusiewicz, M. (2024). List otwarty do Minister Edukacji Narodowej Barbary Nowackiej w sprawie proponowanych zmian w edukacji muzycznej. Wychowanie Muzyczne, 1(334), 4−5.
Hoffman-Lipska, E., & Żychowska, T. (1993). Diagnoza stanu wychowania muzycznego w liceach ogólnokształcących i zawodowych. Wychowanie Muzyczne w Szkole, 2(184), 58–66.
Jakubowski, M., Konarzewski, K., Muszyński, M., Smulczyk, M., & Walicki, P. (2017). Szkolne talenty Europy u progu zmian. Polscy uczniowie w najnowszych badaniach międzynarodowych. Fundacja Evidence Institute, Związek Nauczycielstwa Polskiego.
Jankowski, W. (2002). O skuteczności muzycznej edukacji. Wychowanie Muzyczne w Szkole, 2(229), 59–65.
Jaworska, A. (1997). Osiągnięcia uczniów klas I–III w zakresie przedmiotu muzyka. In A. Białkowski (Red.), Edukacja estetyczna w perspektywie przemian szkoły współczesnej (pp. 115–131). Wyd. UMCS.
Kamińska, B. (1997). Kompetencje wokalne dzieci i młodzieży − ich poziom, rozwój i uwarunkowania. Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.
Kizeweter, A. (2016). Szczęśliwy uczeń – szczęśliwy nauczyciel. Dobrostan szkolny wyzwaniem dla edukacji. In J. Skibska & J. Wojciechowska (Eds.), Współczesna edukacja. Wielopłaszczyznowość zadań (pp. 27–36). Wyd. Libron – Filip Lohner.
Konferencja „Dodajmy uczniom skrzydeł”. (n.d.). https://www.gov.pl/web/cea/konferencja-dodajmy-uczniom-skrzydel
Krajewski, M., & Schmidt, F. (2014). Raport końcowy z badań nad procesem wprowadzania nowej podstawy programowej z plastyki i muzyki. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. https://www.gov.pl/web/kultura/przedmioty-artystyczne-w-szkolnictwie-powszechnym
Krawczyk-Bocian, A. (2019). Narracja w pedagogice. Teoria. Metodologia. Praktyka badawcza. Wyd. UKW.
Krzyżanowska, W. (2018). Wspierająca szkoła buduje zaufanie. In A. Leśniewicz (Ed.), Edukacja do rozumienia siebie i świata. Po XII Kongresie Obywatelskim (pp. 101–105). Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
Kubinowski, D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja. Wyd. UMCS.
Labiak, D. (2015). Edukacja muzyczna a zainteresowania muzyczne młodzieży (w opiniach gimnazjalistów). In E. Kochanowska & R. Majzner (Eds.), Muzyka w dialogu z edukacją. Wybrane konteksty aktywności i edukacji muzycznej (pp. 71–81). Wyd. Libron.
Labiak, D. (2017). Przełamać niemoc. Edukacja muzyczna w opiniach studentek pedagogiki. In A. Tupieka-Buszmak (Ed.), Problematyka kształcenia muzycznego na poziomie studiów wyższych w zmieniającym się obrazie zjawisk kulturowych (pp. 171–185). Wydział Sztuki UWM.
Młodzież 2003. (2003). CBOS, KBdsPN. https://www.cinn.gov.pl/portal?id=166545&action=preview
Młodzież 2008. (2008). CBOS, KBdsPN. https://www.cinn.gov.pl/portal?id=166545&action=preview
Młodzież 2013. (2014). CBOS, KBdsPN. https://www.cinn.gov.pl/portal?id=166545&action=preview
Młodzież 2016. (2016). CBOS, KBdsPN. https://www.cinn.gov.pl/portal?id=166545&action=preview
Młodzież 2018. (2019). CBOS, KBdsPN. https://www.cinn.gov.pl/portal?id=166545&action=preview
Mroczko, F. (2014). Jakościowe metody badań. Obserwacja naukowa. Prace Naukowe WWSZIP, 26(1), 65–78.
Murawska, B. (2014). Edukacja wczesnoszkolna. Instytut Badań Edukacyjnych.
Nowakowska, A., & Przewłocka, J. (2015). Szkoła oczami uczniów: relacje z nauczycielami i kolegami oraz przemoc szkolna. Instytut Badań Edukacyjnych.
Parkita, E. (2005). Recepcja muzyki artystycznej przez uczniów ogólnokształcącej szkoły podstawowej. Wyd. Akademii Świętokrzyskiej.
Przewłocka, J. (2015). Klimat szkoły i jego znaczenie dla funkcjonowania uczniów w szkole. Raport o stanie badań. Instytut Badań Edukacyjnych.
Przychodzińska, M., & Białkowski, A. (1998). Analiza percepcji i estetycznych przeżyć muzycznych u uczniów klas IV–VII ogólnokształcących szkół podstawowych. Wychowanie Muzyczne w Szkole, 5(212), 201−211.
Rakowski, A. (Ed.). (1986). Podstawowe uwarunkowania dostępu dzieci i młodzieży do kultury muzycznej, vol. 1. Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.
Rakowski, A. (Ed.). (1990). Podstawowe uwarunkowania dostępu dzieci i młodzieży do kultury muzycznej, vol. 2. Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.
Robinson, K., & Aronica, L. (2020). Kreatywne szkoły. Oddolna rewolucja, która zmienia edukację. Element.
Smoleńska-Zielińska, B. (1997). Percepcja wartości artystycznych muzyki współczesnej przez młodzież. Wychowanie Muzyczne w Szkole, 4–5, 206–207.
Szubertowska, E. (2008). Dzieci i młodzież wobec muzyki i edukacji muzycznej. In R. Gozdecka & M. Grusiewicz (Eds.), Współczesne oblicza edukacji muzycznej (pp. 109−114). Wyd. UMCS.
Szubertowska, E. (2003). Edukacja a kultura muzyczna młodzieży. Wyd. Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Szubertowska, E. (2004). Stosunek do przedmiotu muzyka a kompetencje muzyczne młodzieży. Kultura i Edukacja, 4, 107−114.
Waluga, A. (2016). Kompetencje muzyczne absolwentów I etapu edukacyjnego podstawowych szkół ogólnokształcących i ich wybrane determinanty. Instytut Muzyki i Tańca.
Weiner, A. (2010). Kompetencje muzyczne dzieci w młodszym wieku szkolnym. Determinanty, zależności, perspektywy rozwoju. Wyd. UMCS.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2025.44.3.123-138
Data publikacji: 2025-09-29 20:44:05
Data złożenia artykułu: 2024-12-27 12:34:52
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2025 Mirosław Grusiewicz

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.