Rosyjska wizja narodu ogólnoruskiego

Ryszard Radzik

Streszczenie w języku polskim


Artykuł poświęcony jest rosyjskiej wizji wspólnoty zwanej przez Rosjan narodową, ogólnoruską, trójjedynym ruskim narodem. Dokładniej: dotyczy on postrzegania przez Rosjan dwóch pozostałych elementów wspólnoty w oparciu o najnowsze badania socjologiczne, zwłaszcza Analitycznego Centrum Jurija Lewady jako instytucji, której ustalenia cieszą się uznaniem. Część rozważań dotyczy historycznych uwarunkowań odnoszenia się przez Rosjan do obu słowiańskich sąsiadów. Jak Rosjanie postrzegali Ukraińców i Białorusinów zależało, od tego, w jakich kategoriach odbierali oni samych siebie, z perspektywy: władzy (dynastycznej, feudalnej, absolutnej, totalitarnej), religii (prawosławia), historii (Ruś Kijowska), państwa (ponadetnicznego Piotra I), narodu (nacjonalizmu państwowego bądź etnicznego) czy kultury (wysokiej, wywyższającej ich w stosunku do społeczeństw o niepełnej strukturze społecznej). Znaczenie poszczególnych elementów treściowych wymienionych kategorii podlegało ewolucji na przestrzeni wieków.


Słowa kluczowe


naród ogólnoruski; Słowianie Wschodni; stereotypy narodowe/etniczne; badania Centrum Lewady

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Awierianow-Minskij, K. (2015). Biełorusskij nacyonalizm i Russkij mir: budiet li majdan w Minskie? Żurnalistskaja Prawda, 7.10.2015. Pobrano z http://jpgazeta.ru/belorusskiynatsionalizm-i-russkiy-mir-budet-li-maydan-v-minske/ (dostęp: 11.10.2015).

Carrère d’Encausse, H. (2014). Euroazjatyckie imperium. Historia Imperium Rosyjskiego od 1552 do dzisiaj. Przeł. K. Antkowiak. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Dugin. (2009). Ukrainskaja nacyja była sozdana polakami, cztoby dosażdat’ russkim (2009), Jewrazija, 25.09.2009. Pobrano z http://evrazia.org/news/9932.

Gaman-Golutvina, O. (2010). Russia and Common Neighborhoods, wykład podczas konferencji The European Union and Russia in the Post-Soviet Area: Shared Neighbourhood or Battlefield of Influence?, Forli, 22–23.10.2010.

Goriaszko, S. (2016). Rossijanie i ukraincy razoszlis’ w ocenkie wojny i mira. Gazieta „Kommiersant”, 39, z 10.03.2016. Pobrano z http://www.kommersant.ru/doc/2933366 (dostęp: 12.03.2016).

Heller, M. (1997). Historia Imperium Rosyjskiego, przeł. E. Melach i T. Kaczmarek. Warszawa: Książka i Wiedza.

Hörr, G. (2016). „Nationale Schizophrenie”. Was Russland vom Westen trent, n-tv, 27.04.2016. Pobrano z: http://www.n-tv.de/politik/Was-Russland-vom-Westen-trennt-article17572371.html (data dostępu: 10.05.2016).

Kazimierczyk, J. (2008). Zrozumieć Rosję. Uniwersalizm w kulturze Rusi od IX do XVI wieku. Kraków: Avalon.

Korczenkowa, N., Goriaszko, S. (2016). Każdyj czetwiortyj boitsia dielitsia mnienijem s socyołogom. Kommiersant, 22.01.2016. Pobrano z: http://www.kommersant.ru/doc/2897562 (data dostępu: 10.03.2016).

Kudors, A. (2015). „Krievu pasaule” – no maigās varas koncepta līdz kara pamatojumam, Sargs.lv, 16.04.2015. Pobrano z: http://www.sargs.lv/Viedokli/2015/04/16–01.aspx#lastcomment (data dostępu: 14.10.2015).

Kudors, А. (2015). „Russkij mir” – ot koncepcyi „miagkoj siły” dо obosnowanija wojny, inosmi.ru. Pobrano z: http: //inosmi.ru/sngbaltia/20150417/227571026.html (data dostępu: 14.10.2015).

Nawalnyj, A. (2012). Ukraincy i ruskije – odin i tot że narod. Cenzor.niet, 11.02.2012. Pobrano z: http://censor.net.ua/ news/197005/navalnyyi_ukraintsy_i_russkie_odin_i_tot_je_narod

Obszczestwiennoje mnienije – 2015. Jeżegodnik (2016). Moskwa: Analiticzeskij Centr Jurija Lewady.

Paszkiewicz, P. (1994). W cieniu tronu i ołtarza. Polityka imperialna Rosji i jej aspekty rusyfikacyjne (fazy i przejawy). W: D. Konstantynow i P. Paszkiewicz (red.), Kultura i polityka. Wpływ polityki rusyfikacyjnej na kulturę zachodnich rubieży Imperium Rosyjskiego (1772–1915) (s. 7–27). Warszawa: Instytut Sztuki PAN.

Pipes, R. (2006). Rosja carów. Przeł. W. Jeżewski. Warszawa: Wydawnictwo Magnum.

Riabczuk, M. (2013). Prawie jeden naród? Jak Rosjanie patrzą na Ukrainę. Więź, 3, s. 146–155.

Riabczuk, M. (2015). „Wspaniały lud słowiański”. Rosyjskie stereotypy Ukraińców od wyobraźni imperialnej do postimperialnej rzeczywistości. W: R. Kusek, J. Purchla, J. Sanetra-Szeliga (red.), Narody & stereotypy 25 lat później. Nowe granice, nowe horyzonty (s. 222–249). Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.

Radzik, R. (2014). Trójjedyny naród ruski czy odrębne wspólnoty narodowe? Przegląd Wschodni, 13(2), s. 253–301.

Sahanowicz, H. (2001). Historia Białorusi do końca XVIII wieku. Przeł. H. Łaszkiewicz. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.

Saganowicz, G. (1993). „Russkij wopros” s toczki zrienija biełorusa. Narodnaja Gazeta, 30.04.1993.

Serczyk, W. (1979). Historia Ukrainy. Wrocław: Ossolineum.

Serczyk, W. (1983). Katarzyna II – carowa Rosji. Wrocław: Ossolineum.

Tierieszkowicz, P. (1992). Russkije w Biełarusi: postinternacyonalistskaja riefleksija. Nioman, 6, s. 164–176. Pobrano z: http://pawet.net/library/o_reflections/17a/Терешкович_П._ Русские_в_Беларуси.html (data dostępu: 22.01.2016).

Torbakow, I. (1998). Swój czy obcy? Stereotyp Ukraińca w Rosji XVII–XVIII wieku. Zeszyty Historyczne, 125, Paryż: Instytut Literacki, s. 101–120.

U Maskwie ambasadu Ukrainy zakidali jajkami pad kryki: „Precz z naszaha Kijewu!”. Radyjo Swoboda. Pobrano z: http://www.svaboda.org/content/article/27592599.html (data dostępu: 07.03.2016).

Zajączkowski, W. (2009). Rosja i narody. Ósmy kontynent. Szkic dziejów Eurazji. Warszawa: Wydawnictwo MG.

Zientara, B. (1985). Świt narodów europejskich. Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Zurabow (2010, „Russkije i ukraincy – eto jedinyj narod”. ForUm, 15.06.2010. Pobrano z: http://www.for-ua.com/politics/2010/06/15/113250.html.

http://www.patriarchia.ru/db/text/928446.html (dostęp: 03.11.2009).

https://lurkmore.to https://ru.wikipedia.org/wiki/Луркоморье

http://lukomore.org/lurk/Украинцы http://www.koerber-stiftung.de/internationale-verstaendigung/im-fokus-russland-in-uropa/publikationen.html




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2016.10.55
Data publikacji: 2016-12-22 13:50:36
Data złożenia artykułu: 2016-07-08 23:00:38


Statystyki


Widoczność abstraktów - 661
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.