Teksty Olgierda Obuchowicza oczyma historyka literatury

Streszczenie w języku polskim

Artykuł został poświęcony rękopisom i pierwodrukom prac Olgierda Obuchowicza, białoruskiego literata z II poł. XIX w. Mimo że w okresie radzieckim i postradzieckim literaturoznawcy białoruscy wnieśli istotny wkład w badania jego dorobku, warto ponownie – przy uwzględnieniu odkrytych niedawno materiałów – przeanalizować zarówno historię publikacji jego tekstów (zwracając uwagę na zgodność reedycji z oryginałami), jak również ich interpretację w duchu ideologii radzieckiej. Porównanie rękopisów i pierwodruków Obuchowicza z późniejszymi wydaniami jego wspomnień, bajek i wierszy (jak również nowymi materiałami) pozwala postawić tezę, że często redaktorzy i wydawcy dokonywali adaptacji, zaś W. Łastouskiego (?) przełożył jego pamiętniki z języka polskiego na białoruski. Dzięki metodzie analizy synchronicznej i diachronicznej utworu literackiego udowodniono, że bajkę Starszyna, opublikowaną po raz pierwszy w tzw. okresie „Naszej Niwy” redagował Janko Kupała, ówczesny sekretarz „Białoruskiego Towarzystwa Wydawniczego w Wilnie” i redaktor (?) Kalendarza Białoruskiego na 1915 rok. Wątpliwości budzi także utrwalone w literaturoznawstwie przekonanie, że utwory białoruskojęzyczne Obuchowicz podpisywał pseudonimem „Hraf Bandinelli”: rękopisy świadczą o tym, że tak były sygnowane utwory w języku polskim, podczas gdy teksty białoruskie autor podpisywał własnym nazwiskiem. W artykule prezentowane są mało znane fragmenty wspomnień, listy  Obuchowicza do A. Walickiego i innych adresatów, a także nowa interpretacja wiersza Duma a Karólu XII.