Profesor Ignacy Daniłowicz i jego spuścizna paleograficzna. Uwagi na marginesie transliteracji „Latopisca Litwy i Kroniki Ruskiej”

Lilia Citko

Streszczenie w języku polskim


Pochodzący z Podlasia XIX-wieczny uczony, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, a następnie kolejno Charkowskiego, Kijowskiego oraz Moskiewskiego, Ignacy Daniłowicz pozostawił po sobie bogatą i wartościową spuściznę naukową. Prawnik i historyk z wykształcenia, przejawiał też niemałe zdolności językoznawcy i paleografa zafascynowanego językiem ruskich dokumentów do dziejów Litwy. Pracę z nimi niewątpliwie ułatwiała mu znajomość podlaskiej mowy. Główna uwaga w tekście skupiona została na sposobach transponowania na alfabet łaciński Latopisu supraskiego, który powstał na początku XVI wieku jako tekst cyrylicki. Analiza zastosowanych przez Daniłowicza rozwiązań w zakresie transliterowania samogłosek i spółgłosek pokazała dobre opanowanie warsztatu paleografa mimo braku przygotowania językoznawczego.

Słowa kluczowe


paleografia; cyrylica; łacinka; transliteracja samogłosek i spółgłosek; Latopis supraski

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


List of sources

PSRL – Ptašickij,Stanislav; Šahmatov, Aleksej. (1907). Polnoe sobranie russkih letopisej. Vol. 17: Zapadnorusskie letopisi. Sankt-Peterburg: Tipografiâ M.A. Aleksandrova. [Пташицкий, Станислав; Шахматов, Алексей (1907). Полное собрание русских летописей. T. XVII: Западнорусские летописи. Санкт-Петербург: Типография М.А. Александрова].

References

Daniłowicz, Ignacy. (1827). Latopisiec Litwy i kronika ruska. Wilno: nakładem i drukiem Antoniego Marcinowskiego.

Błachowska, Katarzyna. (2018). Wiele historii jednego państwa. Obraz dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego do 1569 roku w ujęciu historyków polskich, rosyjskich, litewskich i białoruskich w XIX wieku. Prace Instytutu Historycznego UW. Warszawa: Fundacja Naukowa Otwarte Historie, Wydawnictwo Neriton. Taken from: http://otwartehistorie.pl/wp-content/uploads/2018/03/Wiele-historii-jednego-państwa-K_Blachowska.pdf (accessed: 20.06.2019).

Čamâryckì,Vâčaslaǔ. (2005). Danìlovìč Ìgnat Mìkalaevìč. In: Paškoǔ, Genadzʹ (ed.). Vâlìkae knâstva Lìtoǔskae. Èncyklapedyâ. (Vol. 1, p. 576). Minsk: Belaruskaâ Èncyklapedyâ. [Чамярыцкі, Вячаслаў. (2005). Даніловіч Ігнат Мікалаевіч. У: Пашкоў, Генадзь (гал. рэд.). (2005). Вялікае княства Літоўскае. Энцыклапедыя. (Т. 1, c. 576). Мiнск: Беларуская Энцыклапедыя].

Grala, Hieronim. (2013). Polscy historycy i archiwiści w carskim Petersburgu. In: Encyklopedia Polski Petersburg. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury. Taken from: http://www.polskipetersburg.pl/images/upload/biblioteka/Polscy_historycy_i_archiwisci_w_carskim_Petersburgu_Hieronim_Grala.pdf (accessed: 19.06.2019).

Grala, Marcin. (2014). Ignacy Daniłowicz i jego latopis. Taken from: https://historialomzy.pl/ignacy-danilowicz-i-jego-latopis/ (accessed: 19.06.2019).

Hawryluk, Jerzy. (2002). „Podlasianie ruskiego plemienia” w epoce narodowego romantyzmu, Nad Buhom i Narwoju, nr 5–6 (63–64), p. 30 (19.06.2019). Taken from: http://nadbuhom.pl/art_0782.html (accessed: 18.06.2019).

Kijas, Artur. (1997). Uczeni wileńscy na Uniwersytecie Charkowskim w pierwszej połowie XIX wieku. Biuletyn Historii Wychowania, 5–6, pp. 27–42.

Sajewicz, Michał. (2002), Derywacja sufiksalna osobowych nazw subiektów w nadnarwiańskich gwarach białoruskich Białostocczyzny. Deverbativa, deadiectiva. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Sajewicz, Michał. (2013). Nazwiska patronimiczne z formantem -uk w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie na tle ogólnopolskim. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Tur, Ludwik. (1903). Uniwersytet Wileński i jego znaczenie. Lwów: Wydawnictwo Macierzy Polskiej.

Turkowski, Tadeusz. (1938). Daniłowicz Ignacy (1787–1843). In: Polski Słownik Biograficzny (Vol. 4, pp. 412–414). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2020.14.269-278
Data publikacji: 2020-12-15 09:05:21
Data złożenia artykułu: 2019-10-04 14:50:53


Statystyki


Widoczność abstraktów - 836
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2020 Lilia Citko

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.