#EVAlucja białoruskiej poezji protestu

Natalia Rusiecka

Streszczenie w języku polskim


Artykuł został poświęcony poezji białoruskiej, powstałej w 2020 r. na fali oporu społecznego. Analizę wierszy o wydźwięku społecznym i politycznym przedstawiono na tle życia kulturalnego Białorusi, którego cechą szczególną było powstanie takich projektów, jak kultprotest i #evalucja. Materiałem do danego opracowania posłużyły zarówno białoruskojęzyczne, jak i rosyjskojęzyczne wiersze autorów białoruskich. Wśród twórców, które odreagowały poetyckim słowem na wydarzenia bieżące, są przedstawiciele starszego pokolenia (Uładzimir Niaklajeu, Antanina Chatenka), średniego (Dmitrij Strocew, Siarhiej Pryłucki, Aksana Sprynczan, Tacciana Swietaszowa, Wolha Hronskaja), a także najmłodsi, całkiem nowe nazwiska w literaturze białoruskiej (Kaciaryna Hluchouska (Ioffe), Artur Kamarouski). Teksty poddane analizie w niniejszym artykule pochodzą przede wszystkim z portali internetowych oraz nielicznych publikacji na łamach niezależnej prasy białoruskiej. W pierwszej kolejności zwraca się uwagę na najczęściej wykorzystywane przez poetów motywy, wśród których ważne miejsce zajmują symbole i barwy narodowe. Cechą charakterystyczną poezji protestacyjnej z 2020 r. jest również obecność różnego rodzaju „dialogów” z klasykami literatury białoruskiej. Flaga biało-czerwono-biała, Pogoń, hymny, cytaty z utworów Janki Kupały tworzą świat przedstawiony białoruskiej poezji oporu, właściwy dla tekstów powstałych zarówno w języku białoruskim, jak i rosyjskim. Osobno zwraca się uwagę na takie chwyty stylistyczne, jak forma reportażowa czy tworzenie neologizmów autorskich.


Słowa kluczowe


protest, współczesna poezja białoruska, #evalucja, motyw

Bibliografia


Adam, Mikoła. (24.09.2020). Zapamiatajcie hety kryk u niebie. [Адам Мікола. Запамятайце гэты крык у небе!] https://www.facebook.com/Miikolai/posts/2826184184306735 (data dostępu 12.10.2020).

Banduryna, Kryscina. (06.11.2020). Zvykłaje znikła. [Бандурына, Крысціна. (06.11.2020). Звыклае знікла.] https://wir.by/be/article/viershy-listapad (data dostępu 12.12.2020).

Chatenka, Antanina. (01.11.2020). Adpłata. [Хатэнка, Антаніна. Адплата.] https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2767421613517932&id=100007503605442 (data dostępu 12.10.2020).

Hronskaja, Volha. Chrystos. (2020). [Гронская, Вольга. (2020). Хрыстос] https://wir.by/be/article/viershy-listapad (data dostępu 12.12.2020).

Hronskaja, Volha. (2020). Tut. [Гронская, Вольга. (2020). Тут.] https://wir.by/be/article/chor (data dostępu 12.12.2020).

Iofe, Kasia. (2020). Dvaccaty hod. [Іофэ, Кася. (2020). Дваццаты год.] https://wir.by/be/article/viershy-listapad (data dostępu 12.12.2020).

Izrailskij, Jevgenij. (06.09.2020). Voz’miomsia za ruki druzja. [Израильский,

Евгений. (06.09.2020). Возьмёмся за руки, друзья] https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2697963577188088&id=100009234162160 (data dostępu 12.12.2020).

Kaladanovič, A. (2020). U blašancy… Калядановіч, А. (2020). У бляшанцы... https://www.facebook.com/groups/1006932336037120/permalink/3690852727645054/ (data dostępu 31.12.2020).

Kamaroŭski, Artur. (2020). Ja i josć zabaronieny sciah. [Камароўскі, Артур. (2020). Я і ёсць забаронены сцяг. ] https://wir.by/be/article/viershy-listapad (data dostępu 12.12.2020).

Kamaroŭski, Artur. (2020). Tvaja samaja čakanaja ciažarnasć. „Dziejasloŭ”, nr 5(108), s. 156. [Камароўскі, Артур. (2020). Твая самая чаканая цяжарнасць. „Дзеяслоў”, № 5(108), с. 156.]

Kaspiarovič, Pavieł. (2020). Car Irad. [Каспяровіч, Павел. (2020). Цар Ірад.] https://www.svaboda.org/a/30809390.html (data dostępu 12.12.2020).

Kudasava, Nasta. (20.08.2020). Tut kožny baicca, što straciŭ kahości. [Кудасава, Наста. Тут кожны баіцца прызнацца, што страціў кагосьці] https://wir.by/be/article/halasy08 (data dostępu 12.10.2020).

Kudasava, Nasta. (03.12.2020). Pračynajsia, vandroŭnaja. [Кудасава, Наста. (03.12.2020). Прачынайся, вандроўная...], https://www.facebook.com/nastakudasawa/posts/3504034953005983 (data dostępu 12.12.2020).

Kustava, Valaryna. Naradzi Biełaruś! Dziejaslou 2011, nr 2(51), s. 116 [Кустава, Валярына. Нарадзі Беларусь! „Дзеяслоў” 2011, № 2 (51), s. 116].

Kustava, Valaryna. (21.10.2020). Ja / My – ciažarnyja našaj Ajčynaj. [Кустава, Валярына. Я / Мы – цяжарныя нашай Айчынай] https://www.facebook.com/valeryja.kustava/posts/10218035111125483 (data dostępu 21.10.2020)

Niaklajeu, Uładzimir. (20.08.2020). Nikoli znou! [Някляеў, Уладзімір. Ніколі зноў!] https://www.facebook.com/uladzimir.niakliaeu/posts/3365143723548886 (data dostępu 12.10.2020).

Niaklajeu, Uładzimir. (16.08.2020). Nu, szto?.. Sa swiatam, Hramada! [Някляеў, Уладзімір. Ну, што?.. Са святам, Грамада!]

https://www.facebook.com/uladzimir.niakliaeu/posts/3354647001265225 (data dostępu 12.10.2020).

Pryłucki, Siarhiej. (14.11.2020). Eŭrydyka nie azirajecca. [Прылуцкі, Сяргей. (14.11.2020). Эўрыдыка не азіраецца.] https://www.facebook.com/SiarhiejPrylucki/posts/10221584976125973 (data dostępu 12.12.2020).

Pryłucki, Siarhiej. (08.11.2020). MUS, albo Dante nie vychodzić z komy. [Прылуцкі, Сяргей. (08.11.2020). МУС, альбо Дантэ не выходзіць з комы.] https://www.facebook.com/SiarhiejPrylucki/posts/10221544709519333 (data dostępu 12.11.2020).

Simora. (2020). Astigmatizm. [Симора. (2020). Астигматизм] https://wir.by/be/article/kaniec-leta2020

Sprynčan, Aksana. (28.10.2020). Lepiej nie aziracca. „Litaraturnaja Biełaruś”, s. 6. [Спрынчан, Аксана. (28.10.2020). Лепей не азірацца. „Літаратурная Беларусь”, с. 6].

Strotsev, Dmitry. (02.10.2020). Bože. [Строцев, Дмитрий. (02.10.2020). Боже.] https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3941790672501820&id=100000127774254 (data dostępu 12.10.2020).

Svietašova, Tacciana. (2020). Nienavist’. [Светашова, Татьяна. (2020). Ненавитсь.] https://wir.by/be/article/viershy-listapad (data dostępu 20.20.2020).

Svietašova, Tacciana. (7-8.07.2020). ludzi pišuć. [Светашова, Таццяна. (7-8.07.2020). Людзі пішуць.] https://wir.by/be/article/leta2020 (data dostępu 20.20.2020).

Sviryna, Halina. (26.08.2020). Vas nie sčarnić. [Свірына, Галіна. (26.08.2020). Вас не счарніць.] https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=970884583338748&id=100012516464860 (data dostępu 10.09.2020).

Ščur, Maks. (12.12.2020) Kuvada. [Шчур, Макс. Кувада]. https://www.facebook.com/alois.pupkin/posts/4972234506151162 (data dostępu 20.20.2020).

Vałachanovič, Ksienija. (15.08.20202). U mienia bolit strana. [Валаханович, Ксения. (15.08.20202) У меня болит страна.] https://www.facebook.com/holubkl/posts/1979714388829696 (data dostępu 09.12.2020).

Opracowania / Studies

Abramowič, Pavieł. (14.08.2020). [Абрамовіч, Павел].

https://www.facebook.com/groups/bel.lit/permalink/593324031353045 (data dostępu 09.12.2020).

Butler, Judith. (2016). Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń, Warszаwa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Ščitcova, Tatiana. Eto nie karnawal. [Щитцова, Татьяна. Это не карнавал] http://www.eedialog.org/ru/2020/09/28/tatjana-shhitcova-jeto-ne-karnaval/ (data dostępu 09.12.2020)

Środa, Magdalena. (2020). Obcy, inny, wykluczony, Gdańsk: słowo / obraz terytoria.

Manifiest. [Маніфест] https://docs.google.com/document/d/1fUnqF7MW0jF1nYj9Ih65yMEV2bglVaB7r6megIxj-Ow/mobilebasic?fbclid=IwAR2JTgx49jnNK41CZjfLJnU2Y9Ked3ORpieCQaRlXYspV9OisMIQrhNykd4 (data dostępu 09.12.2020)




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2021.15.225-243
Data publikacji: 2021-12-12 20:47:00
Data złożenia artykułu: 2021-01-08 14:56:58


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1455
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (BELARUSIAN) (Русский) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Natalia Rusiecka

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.