Zapożyczenia polskie jako komponenty ciągu wariantów leksykalnych

Анастасія Марозава

Streszczenie w języku polskim


Od lat 80. XX wieku w publicystyce białoruskiej coraz częściej jest wykorzystywane, zwłaszcza w periodykach,  słownictwo zapożyczone z języka polskiego. Początkowo używano polonizmów z przyczyn stylistycznych (nadawały tekstom ekspresji,  stwarzały wrażenie nowości). Późniejsze badania wykazały, że owa nowość wielu tego rodzaju leksemów była względna. Tą cechą odznaczały się wyrazy, które już wcześniej występowały w języku białoruskim, wyszły jednak z aktywnego użycia, a obecnie powtórnie się uaktywniły. Osobliwością takich zapożyczeń jest to, że nie służą  oznaczaniu nowych realiów i pojęć, ale są leksykalnymi wariantami jednostek, które już funkcjonują w języku w tym samym znaczeniu.


Słowa kluczowe


zapożyczenie; wariant leksykalny; komponent; para wariantów

Pełny tekst:

PDF (Byelorussian)

Bibliografia


Bajkou Мikoła Niekraszewicz Ściapan, Biełaruska-rasiejski słounik, Miensk 1926.

Bialkiewicz Іwan Kandratawicz, Krajowy słounik uschodniaj Mahilouszczyny, Minsk: Nawuka i technika, 1970.

Biełaruskaja hramatyka [u 2 cz.], cz. 1: Fanałohija. Arfaepija. Marfałohija. Słowautwarennie, Nacisk, red. Mikałaj Wasilewicz Biryła, Pawieł Pauławicz Szuba, Minsk: Nawuka і technika, 1985.

Bułyka Аlaksandr Mikałajewicz, Słounik inszamounych słou: [u 2 t.], t. 1: А–L, Minsk: Biełaruskaja encykłapiedyja, 1999.

Bułyka Аlaksandr Mikałajewicz, Słounik inszamounych słou [u 2 t.], t. 2: М–Ja, Minsk: Biełaruskaja encykłapiedyja, 1999.

Cychun Аpanas Piatrowicz, Skarby narodnaj mowy (z leksicznaj spadczyny nasielnikau Hrodzienskaha rajonu), Hrodna: Hrodzienski dziarżauny uniwiersitet im. Janki Kupały, 1993.

Czyhryn Іwan Piatrowicz, Jaszcze adzin wyraj z naszych słou wioski Czamiary Słonimskaha rajona, [u:] Żywoje nasza słowa. Dyjalektał. zb., red. Lubou Piatrouna Kuncewicz, Iwan Jakaulewicz Jaszkin, NAN Biełarusi, Instytut mowaznaustwa im. Jakuba Kołasa, Minsk 2001.

Fiodorow Аndriej Wieniediktowicz, Osnowy obszczej tieorii pieriewoda, Moskwa: Izd-wо IJaz. RAN, 1996.

Hniłamiodau Uładzimir, Wiartannie (Siamiejnaja chronika u duchu baroka), „Połymia” 2006, 3.

Ipatawa Wolha, Alhierdawa dzida. Wiaszczun Hiedzimina, Minsk 2002.

Jawicz Jana, Adzinaja daczka, „Litaratura і mastactwa” 2011, 4.

Karatkiewicz Uładzimir, Kałasy pad siarpom twaim: Raman, kn. pierszaja, druhaja. Dla siared. і st. szk. uzrostu, Junactwa, Minsk 1981.

Krywicki Аlaksandr Аntonawicz, Rehianalnyja mounyja zjawy і ich linhwahieahraficznyja stratyfikacja, „Biełaruskaja linhwistyka” 1996, wyp. 46.

Lemciuhowa Walancina Piatrouna, Biełaruskaja akademicznaja leksikahrafija: stan, prablemy, [u:] Suczasnyja prablemy biełaruskaj leksikałohii і leksikahrafii. Materyjały miżnarodnaj nawukowaj kanfierencyi, 19–20 listapada 2005 h., NAN Biełarusi, In-t mowaznaustwa imia Jakuba Kołasa, Minsk: Prawa i ekanomika, 2006.

Lepieszau Іwan Jakaulewicz, Frazieałahiczny słounik biełaruskaj mowy [u 2 t.], t. 1 А–L, Minsk: Biełaruskaja encykłapiedyja, 1993.

Leksiczny atłas biełaruskich narodnych haworak u piaci tamach, t. 2, Sielskaja haspadarka, red. Мikałaj Wasilewicz, Biryła і Józefa Fłaryjanauna Mackiewicz, Minsk 1994, karta 92.

Łastouski Wacłau, Padruczny rasiejska-kryuski (biełaruski) słounik. Wydannie faksimilnaha typu, Kouna 1924.

Maksimiuk Janka, Rowar, „Arche” 2000, 7.

Pakrouski Аndrej, Pryhody rowara pа mianuszcy Kastaneda, „Dziejasłou” 2007, 3.

Rubleuskaja Ludmiła, Noczy na Plabanskich młynach, „Dziejasłou” 2007, 3.

Pryhodzicz Мikałaj Ryhorawicz, Ciwanowa Halina Кuźminiczna, Starabiełaruski leksikon. Padruczny pierakładny słounik, Мinsk 1997.

Sciacko Pawieł Uładzimirawicz, Polskija naminacyi pradmietau materyjalnaj kultury u haworkach Zelwienszczyny, [u:] Mowaznauczy doswied (wybranyja twory): u 2 cz., cz. 1.

Dyjalektałohija. Suczasnaja mowa і mietodyka. Anamastyka. Mizmounyja stasunki, Hrodna: Hrodzienski dziarżauny uniwieritet, 2005.

Sciacko Pawieł, Kultura mowy, Minsk: Technałohija, 2002.

Uładzimir Sciapan, Na wulicy Szkolnaj, „Połymia” 2006, 2.

Słounik biełaruskich haworak paunoczna-zachodniaj Biełarusi і jaje pahraniczcza [u 5 t], t. 4, red. Józefa Fłaryjanauna Mackiewicz, Мinsk: Nawuka i technika, 1984.

Słounik biełaruskich haworak paunoczna-zachodniaj Biełarusi і jaje pahraniczcza: [u 5 t], t. 2, red. Józefa. Fłaryjanauna Mackiewicz, Minsk: Nawuka i technika, 1980.

Słounik haworak centralnych rajonau Biełarusi, [u 2 t], t. 1, red. Jeudakija Sciapanauna. Miacielskaja, Minsk: Uniwiersiteckaje, 1990.

Słounik mowy „Naszaj Niwy” (1906–1915) [ u 5 t.], t. 1: А–D, red. Walancina Piatrouna Lemciuhowa, Minsk: Technałohija, 2003.

Strukawa Swiatłana Michajłauna, Słounik archaizmau і histaryzmau (pa tworach biełaruskaj mastackaj litaratury і publicystycy), Minsk 2007.

Szakun Lew Michajławicz, „Uschodnija” і „zachodnija” krynicy papauniennia leksicznych srodkau biełaruskaj mowy, „Wiesn. Bieł. dziarż. un-tа”. Siеr. 4. Fiłałohija. Żurnalistyka. Piedagogika. Psichałohija, Minsk 1995.

Tarasau Kastuś, Try życci kniahini Rahniedy, Minsk 1997.

Tłumaczalny słounik biełaruskaj mowy [u 5 t.], t. 2, red. Кandrat Кandratawicz Atrachowicz (Kandrat Krapiwa), Minsk 1978.

Turauski słounik, u 5 t., t. 3. [Skład. Аlaksandr Antonawicz Krywicki, Henadź Аpanasawicz. Cychun, Іwan Jakaulewicz Jaszkin], Minsk: Nawuka i technika, 1984.

Ułasiewicz Wiktoryja Iwanauna, Słounik nowych słou biełaruskaj mowy, Minsk: TetraSistems, 2009.

Ułasiewicz Wiktoryja Іwanauna, Dauhulewicz Natalla Мikałajeuna, Leksicznyja pracesy u biełaruskaj mowie kanca ХХ – paczatku ХХІ stst., [w:] Nacionalni mowy і kultury w jich specyfici tа wzajemodiji, „Мowa і kultura” (Naukowyj żurnał), Kyjiw 2007, wyp. 9, t. 6 (94).

Żdаn Аleh, Czas idzie, „Połymia” 1998, 7.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2015.9.315
Data publikacji: 2016-02-26 08:00:37
Data złożenia artykułu: 2015-06-30 21:11:29


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1019
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (Byelorussian) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2015 Anastasija Marozawa

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.