Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Prasa białoruska międzywojennej Łotwy (przegląd wydawnictw)
Streszczenie w języku polskim
W prezentowanym artykule omówiono prasę białoruską, wydawaną na Łotwie w okresie międzywojennym (w latach 1920–1933). W dostępnych publikacjach zazwyczaj odnajdujemy jedynie wzmianki o tym, że gazety i periodyki białoruskojęzyczne wychodziły w Rydze czy Dyneburgu, wymienia się je z nazwy, dając ogólną informację, albo analizuje konkretny aspekt (język tekstów czy wybrane zagadnienie poruszane na łamach prasy). Zamierzeniem autora była prezentacja szerszego opisu każdego z drukowanych wydań, z możliwie jak najpełniejszą informacją o jego redakcji, autorach, tematyce czy miejscu wydawania. Drugim ważnym zagadnieniem było ukazanie uwarunkowań polityczno-społeczno-kulturalnych, które wpływały na funkcjonowanie mniejszości białoruskiej na Łotwie i m. in. tworzenie nowych gazet i wydań periodycznych w języku białoruskim oraz ich druk. Autor przeprowadził w tym celu kwerendę biblioteczną w Rydze (Biblioteka Narodowa Łotwy), w Londynie (Białoruska Biblioteka i Muzeum im. Franciszka Skaryny) oraz w Pradze (Biblioteka Słowiańska Biblioteki Narodowej w Czechach). Powoływanie nowych gazet i periodyków, częstotliwość ich wychodzenia uzależnione były przede wszystkim od możliwości finansowych białoruskich organizacji i ich aktywności a także bieżących wydarzeń politycznych (jak np. tzw. „Białoruski proces” czy wprowadzenie w 1934 r. rządów autorytarnych K. Ulmanisa). Największe znaczenie odegrała prasa, której redaktorami byli najbardziej aktywni działacze (m.in. K. Jezawitau i S. Sacharau), a które wydawane były przez największe organizacje białoruskie (np.: Голас беларуса, Беларуская школа ў Латвіі oraz Школьная праца). Większość prasy wychodziło nieregularnie i/lub tylko w jednym lub kilku numerach.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Ageenka, Taccâna. (2017). Vydaveckaâ ì ètnagrafìčnaâ dzejnascʹ belarusaǔ u Latvìì ǔ 1920–1030-â gg., Latyšи и belorusy vmeste skvozʹ veka, wyp. 6 (s. 38–41). Vitebsk. [Агеенка, Таццяна. (2017). Выдавецкая і этнаграфічная дзейнасць беларусаў у Латвіі ў 1920–1030-я гг., Латыши и белорусы вместе сквозь века, вып. 6 (с. 38–41). Витебск].
Apine, Ilga. (1995). Baltkrievi Latvijā. Rīga: Latvijas Zinātņu akadēmija.
Apine, Ilga. (2017). Baltkrievu etnoss latvju zemē (līdz 1941). Priekšvēsture, pētījumi, pirmais padomju gads. W: Hermanis Voldemārs (red.). Saprast Baltkrieviju (s. 30–38). Rīga: Zelta grauds.
Barszczewska, Nìna. (2004). Belaruskaâ èmìgracyâ – abaronca rodnae movy. Varšava: Katèdra Belaruskaj Fìlâlëgìì. [Баршчэўская, Ніна. (2004). Беларуская эміграцыя – абаронца роднае мовы. Варшава: Катэдра Беларускай Філялёгіі].
Cīrule, Astrīda. (2017). Rainis un baltkrievi. No bērnības līdz ministra krēslam. W: Hermanis Voldemārs (red.), Saprast Baltkrieviju (s. 39–47). Rīga: Apgāds Zelta grauds.
Gabranova, Ûliâ. (2014). Periodičeskie izdaniâ na belorusskom âzyke, izdannye v period Pervoj Latvijskoj Respubliki (1920–1930). Russkaâ fililogiâ. Sbornik naučnyh rabot molodyh filologov. Tartu: Tartuskij universitet. [Габранова, Юлия. (2014). Периодические издания на белорусском языке, изданные в период Первой Латвийской Республики (1920–1930). Русская филилогия. Сборник научных работ молодых филологов. Тарту: Тартуский университет].
Gabranowa, Jūlija. (2016a). Baltkrievu un latviešu valodas kontakti 20. gadsimta pirmajā pusē in mūsdnienās. Promocijas darba kopsavilkums. Liepāja: Liepājas Universitāte. [rozprawa doktorska].
Gabranowa, Jūlija. (2016b). Baltkrievu un latviešu valodas kontakti 20. gadsimta pirmajā pusē in mūsdnienās. Promocijas darba kopsavilkums. Liepāja: Liepājas Universitāte. [streszczenie rozprawy doktorskiej].
Golubeva, Natallâ (red.). (2010). Belaruskae zamežža. Mìnsk: Belaruskaâ èncyldapedyâ ìmâ Petrusâ Broǔkì. [Голубева, Наталля (рэд.). (2010). Беларускае замежжа. Мінск: Беларуская энцылдапедыя імя Петруся Броўкі].
Hermanis, Voldemārs (red.). (2017). Saprast baltkrieviju. Rīga: Apgāds Zelta grauds.
Gryboǔskì, Ûry; Ekabsons, Èriks. (2013). Kastusʹ Ezavìtaǔ ì âgony «bèrlìnskì» dzënʹnìk. Zapìsy, 36, s. 216–233. [Грыбоўскі, Юры; Екабсонс, Эрикс. (2013). Кастусь Езавітаў і ягоны «бэрлінскі» дзёньнік. Запісы, 36, с. 216–233].
Grybowski, Jerzy. (2015). Saveckaâ rèčaìsnascʹ na bačynah belaruskaj gazety ǔ Latvìì „Golas Belarusa” (1925–1929 g.). [Савецкая рэчаіснасць на бачынах беларускай газеты ў Латвіі „Голас Беларуса” (1925–1929 г.)]. W: Marta Kaczmarczyk, Albert Nowacki, Monika Sidor, Beata Siwek (red.). „Światła masz tyle w sobie...”. Ze studiów wschodniosłowiańskich. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Aleksandrowi Barszczewskiemu w osiemdziesiątą piątą rocznicę urodzin (s. 207–222). Lublin: Wydawnictwo KUL].
Gryboǔskì, Ûry. (2016). «Latvìjskì» peryâd dzejnascì Mìkalaâ Dzâmìdava (1922–1942). Belaruskì gìstaryčny aglâd, 23, s. 41–71. [Грыбоўскі, Юры. (2016). «Латвійскі» перыяд дзейнасці Мікалая Дзямідава (1922–1942). Беларускі гістарычны агляд, 23, с. 41–71].
Jankowiak, Mirosław. (2019). Farmavanne ìdèntyčnascì belarusaǔ Latvìì. W: Vital. Makarèvìč ed.), Belarusʹ u èpohu geapalìtyčnyh ì sacyâlʹnyh zruhaǔ novaga ì navejšaga času (s. 85–89). Mìnsk. [Янковяк, Міраслаў. (2019). Фармаванне ідэнтычнасці беларусаў Латвіі, В: Віталь Макарэвіч (рэд.). Беларусь у эпоху геапалітычных і сацыяльных зрухаў новага і навейшага часу (с. 85–89). Мінск].
Jankowiak, Mirosław. (2009). Białorusini Łatgalii – autochtoni czy imigranci? Acta Albaruthenica, 8, s. 264–274.
Jekabsons, Èriks. (2004). Kulʹturnaâ deâtelʹnostʹ belorusov Latvii v 1918–1940 godah. W: Latvìâ – Belarusʹ: dyâlog dvuh kulʹtur. Ì mìžnarodny navukova-praktyčnaâ kanferèncyâ (s. 76–90). Mìnsk. [Екабсонс, Эрикс. (2004). Культурная деятельность белорусов Латвии в 1918–1940 годах. В: Латвія – Беларусь: дыялог двух культур. І міжнародны навукова-практычная канферэнцыя (с. 76–90). Мінск].
Jekabsons, Èriks. (2017). Politika Latvijskogo gosudarstva v otnošenii belorusov. W: Maksim Korolëv (red.), Latviâ – Belarusʹ 1918–2018 (s. 122–143). Minsk: Četyre četverti. [Екабсонс, Эрикс. (2017). Политика Латвийского государства в отношении белорусов. В: Максим Королёв (ред.), Латвия – Беларусь 1918–2018 (с. 122–143). Минск: Четыре четверти].
Kazačënok Katryna. (2012). «Belorusskij process» v Latvii: obvinenie, opravdanie, nakazanie. Latyši i belorusy: vmeste skovzʹ veka, 1, s. 29–43. [Казачёнок Катрына. (2012). «Белорусский процесс» в Латвии: обвинение, оправдание, наказание. Латыши и белорусы: вместе сковзь века, 1, с. 29–43].
Kazačënok, Katryna. (2019). Ezovitov Konstantin Borisovič, W: Maksim Korolëv (red.). Belorusskij sled v Latvijskoj istorii. Biografičeskij spravočnik (s. 31–36). Mink: RIVŠ. [Казачёнок Катрына. (2019). Езовитов Константин Борисович. В: Максим Королёв (общ. ред.). Белорусский след в Латвийской истории. Биографический справочник (с. 31–36). Минк: РИВШ].
Korolëv, Maksim. (2016). Rajnis Ânis. W: Maksim Korolëv (red.). Latyši v belorusskoj istorii. Biografičeskij spravočnik (s. 54–56). Minsk: RIVŠ. [Королёв, Максим. (2016). Райнис Янис. В: Максим Королёв (ред.). Латыши в белорусской истории. Биографический справочник (c. 54–56). Минск: РИВШ].
Korolëv, Maksim (red.). (2017). Latviâ – Belarusʹ 1918–2018. Minsk: Četyre četverti. [Максим, Королёв (ред.). (2017). Латвия – Беларусь 1918–2018. Минск: Четыре четверти].
Rucka, Iveta. (2008). Język polskiej mniejszości narodowej na Łotwie w okresie międzywojennym na materiale prasy i innych druków informacyjnych. Warszawa: Instytut Slawistyki PAN. (Rozprawa doktorska).
Treijs, Rihards (red.). (1996). Latvijas republikas prese 1918–1940. Rīga: Zvaigzne ABC.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2021.15.11-31
Data publikacji: 2021-12-12 20:46:29
Data złożenia artykułu: 2020-08-25 11:55:55
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Mirosław Jankowiak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.