Antroponimiczne formuły identyfikacyjne oparte na relacji kierunkowej a nazwiska odmiejscowe. Na materiale antroponimii historycznej warstwy chłopskiej okolic Brańska na Podlasiu.

Piotr Złotkowski

Streszczenie w języku polskim


W niniejszym artykule omówiono problem powstawania odmiejscowych nazwisk warstwy chłopskiej w okolicach Brańska na Podlasiu, tożsamych z nazwiskami okolicznej szlachty. Szczególną uwagę zwrócono na kwestię formuł identyfikacyjnych opartych na relacji kierunkowej i ich ewentualny wpływ na wytworzenie się modelu nazwisk odmiejscowych wśród chłopów. Podjęto także próbę ukazania sposobów rozprzestrzeniania się tego typu nazwisk na badanym obszarze. Na podstawie wyekscerpowanego materiału źródłowego pokazano również, w jaki sposób, w ciągu nieraz długiego okresu, koegzystowały w ramach jednej rodziny nazwiska odmiejscowe, nazwy odzawodowe oraz antroponimy o charakterze przezwiskowym zbudowane na bazach imiennych lub apelatywnych.

Słowa kluczowe


antroponimia historyczna; Brańsk na Podlasiu; kształtowanie się nazwiska; warstwa chłopska

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Abramowicz, Z., Citko, L., Dacewicz, L. (1997–1998). Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny. T. 1–2. Białystok: Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu w Białymstoku.

Cetra, P. (1995). O podwójnych nazwiskach chłopów z okolic Orli na Białostocczyźnie. W: M. Kondratiuk (red.), Badania dialektów i onomastyki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim (s. 345–350). Białystok: Uniwersytet Warszawski, Filia w Białymstoku, Zakład Filologii Wschodniosłowiańskich.

Dacewicz, L. (2001). Antroponimia Białegostoku w XVII–XVIII wieku. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Dacewicz, L. (2014). Historia nazwisk na kresach północno-wschodnich Rzeczpospolitej (XVI– XVIII w.). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Kaleta, Z. (1998). Nazwisko w kulturze polskiej. Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki.

Kowalik-Kaleta, Z. (1981). Staropolskie nazwy osobowe motywowane przez nazwy miejscowe.

Wrocław: Ossolineum.

Lubicz-Łapiński, Ł. (nieopublikowana rozprawa doktorska). Rodzina drobnoszlachecka w XV– XIX wieku na przykładzie parafii Kobylin-Borzymy, Suraż i Trzcianne. Studium demograficzno-społeczne. Białystok 2011.

Sajewicz, M. (1997). O polsko-ukraińskiej granicy językowej na Białostocczyźnie. Rozprawy Slawistyczne, 12, s. 91–107.

Sieradzki, A. (2013). Poznańskie derywaty nazwiskowe XVI–XVIII wieku. Poznań: Wydawnictwo Rys.

Tichoniuk, B. (2000). Imiona i ich formy na pograniczu polsko-białoruskim od XVI wieku do roku 1839. Zielona Góra: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego.

Wiśniewski, J. (1964). Rozwój osadnictwa na pograniczu polsko-rusko-litewskim od końca XIV do połowy XVII w. Acta Baltico-Slavica, 1, s. 115–135.

Wiśniewski, J. (1977). Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny – geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne. Acta-Baltico-Slavica, 11, s. 7–80.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2016.10.303
Data publikacji: 2016-12-22 13:50:50
Data złożenia artykułu: 2016-06-07 19:31:39


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1182
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.