Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Językowe sposoby ukazania religii w twórczości satyrycznej Ostapa Wyszni (na podstawie publikacji ukraińsko-, polsko- i rosyjskojęzycznych)
Streszczenie w języku polskim
Przedmiotem badania w artykule są językowe sposoby ukazania religii w twórczości satyrycznej Ostapa Wyszni. Omówione zostały zróżnicowane środki językowe kreujące określony obraz religii (wykorzystanie języka potocznego, ironii, aluzyjny sposób opisu, zapis małą literą, posłużenie się cudzysłowem i formami zdrobniałymi). Autorka analizuje teksty satyryczne opublikowane w ukraińsko-, polsko- i rosyjskojęzycznych źródłach prasowych oraz antologiach. Ponadto przeanalizowano związki między twórczością Wyszni a oficjalną propagandą radziecką.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bardileva Julija P., 2011, Antireligioznaja propaganda na Evropejskom Severe Rossii po materialam žurnalov «Antireligioznik» i «Bezbožnik» (1925–1941 gg.), „Vestnik SPBGU” ser. 2, vyp. 3, s. 42–49.
Birjukova Marija E., Golubeva Ol’ga D., Gračeva Irina B. i in. (red.), 1970, Gazety SSSR 1917–1960. Bibliografičeskij spravočnik, t. 1, Moskva: Izd. «Kniga».
Brooks Jeffrey, 2006, Ljudey, kotorye ne čitajut gazet, nado moral'no ubivat' na meste, [w:] Sovetskaja vlast' i media. Sbornik statej, red. Hans Guenther, Sabine Khensgen, Sankt-Petersburg: Akademičeskij proekt, s. 228–241.
Cyrempilova Irina S., (2020): Antireligioznaja agitacija i propaganda v 1920-je gody: formy, opyt i effektivnost', „Vlast'” ser. 28, vyp. 5, s. 208–214.
Dębiński Józef, 2009, Kościół katolicki na Białorusi na przełomie XX i XXI wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 92, s. 15–37.
Graczykowska Tamara, 2022, Klecha, księżulek, opryszek w sutannie: uwagi o antyreligijnej polityce władz radzieckich wobec Kościoła katolickiego w okresie międzywojennym (na materiale moskiewskiej gazety Trybuna Radziecka), „Roczniki Humanistyczne” t. LXX, z. 7, s. 203–219.
Habrajska Grażyna, 1994, Wykorzystanie ironii do walki politycznej, [w:] Język a kultura, t. 11, Język polityki a współczesna kultura polityczna, red. Janusz Anusiewicz, Bogdan Siciński, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, s. 58–66.
Habrajska Grażyna, 2005, Nakłanianie, perswazja, manipulacja językowa, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 7(2), s. 91–126.
Halczenko Serhij, 2020, OstapWysznia. Newesele żyttja, Charkiw: Folio.
Hereta Natalija, 2007, Hramatyczni ta psycholinhvistyczni osoblyvosti czużoho mowlennja (na materiali tworiw OstapaW), „Mowoznavczi studiji”, č. 2, s. 160–164.
Hryhorenko Iryna, 2019, Tvorczist’ Ostapa Wyszni pid tyskom totalitaryzmu: zmina mystec’koji koncepciji vid «Czukrenu» do «Samostijnoji dirky», „Naukowyj czasopys Nacional’noho pedahohičnoho universytetu imeni M. P. Drachomanowa serija 08: Filolohiczni nauky (mowoznawstwo i literaturoznawstwo)”, wyp. 12, s. 87–95.
Jewsiejewa Tetjana, 2004, Dijal’nist’ spilky „wojownyczych bezwirnykiw” Ukrayiny pid čas sucil’njyi kolektyvizaciji 1929–1933 rr., „Problemy istoriji Ukrajiny: fakty, sudžennja, pošuky: mižvid. zb. nauk. prac’”, nr 11, s. 303–331.
Kiškina Aleksandra, 2021, Antireligioznaja propaganda na stranicah žurnala «Bezbožnik». Diplomová práce, Praha: Univerzita Karlova, Filozofická fakulta, Ústav východoevropských studií.
Kosobudzka Elżbieta, 2012, Propaganda językowa jako narzędzie walki władz PRL z Kościołem katolickim na Lubelszczyźnie, „Rocznik Lubelski” XXXVIII, s. 107–119.
Kurljandskij Igor, 2011, Stalin, vlast', religija, Moskva: Kučkovo pole.
Lazarowycz MykolaW. 2013, Istorija Ukrajiny, Kyjiv: Znannja, https://subj.ukr-lit.com/istoriya-ukra%d1%97ni-lazarovich-m-v/ [data dostępu: 20.01.2023].
Lučšev Jevgenij, M. 2016, Antireligioznaja propaganda v SSSR: 1917–1941 gg., SanktPetersburg: «Informacionno-tehničeskoe agenstvo Ritm».
Ławrynow Daria, 2022, Kreowanie negatywnego obrazu instytucji religijnych w polskojęzycznej propagandzie radzieckiej okresu międzywojennego (na podstawie czasopisma „Bezbożnik Wojujący”), „LingVaria” t. 17, nr 2(34), s. 129–140.
Ławrynow Daria, 2023a, Językowy wizerunek osób duchownych w czasopiśmie „Bezbożnik Wojujący” (Moskwa, 1929–1935), „Język Polski” z. 1, s. 129–142.
Ławrynow Daria, 2023b, Trawestacje biblijne jako element propagandy antyreligijnej na przykładzie tekstów prasowych w języku polskim, rosyjskim i ukraińskim z lat 1924–1932, „Prace Językoznawcze” XXV/4, Olsztyn 2023, s. 37–52.
Masenko Larysa, 2017, Mova radjans’koho totalitaryzmu, Kyjiv: Klio.
Moskvina Julja, 2021, Hudožestvenno-vyrazitel'nyje sredstva religioznogo diskursa v antireligioznoj i protestanckoj periodike sovetskogo perioda,„Mir nauki, kul'tury, obrazovanija”, 2(87), s. 575–577.
Nikolaszyna Tetjana І., 2003, Morfolohični zasoby reprezentaciji funkcional’nosemantycznoji katehoriji porivnjannja u «Wysznevyh usmiszkah» Ostapa Wyszni, „Problemy fonetyky, funkcional’noji hramatyky i linhvodydaktyky”, s. 43–53.
Novoselov Aleksandr L., Sal'nikova Alla, 2020, «Pop s kulakom svarganili “čudo”: antireligioznaja propaganda na stranicah detskogo žurnala «Junyje bezbožniki», „Sovremennaja nauchnaja mysl'. Naučnyj žurnal NII istorii, ekonomiki i prava” № 2, s. 80–86.
Peisert Maria, 2004, Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wrocław: Wydawnictwo UWr.
Pokrovskaja Svetlana V., 2007, Sojuz voinstvujuščih bezbožnikov SSSR: organizacija i dejatel'nost' (1925–1947). Dissertacija kand. ist. nauk., Moskva: Moskovskij gosudarstvennyj oblastnoj universitet.
Popova Alisa A., 2021, Svjaščennaja istorija v satiričeskom žanre sovetskoj antireligioznoj propagandy 1920–h gg.. „Vestnik Omskogo universiteta. Serija «Istoričeskije nauki»” t. 8, № 4 (32), s. 194–203.
Pryszwa Borys H., 1969, Tvorennja kontrastnyh sliv jak zasib humoru v tvorah Ostapa Vyšni, „Mowoznawstvo” № 1, s. 64–67.
Pryszwa Borys H., 1970, Slovesni zasoby humoru OstapaWyszni, „Mowoznawstvo” № 2, s. 81–86.
Pryszwa Borys H., 1977, Zasoby humoru v tworah Ostapa Wyszni. Linhvostylistycznyj analiz. Kyjiv: Vyszcza szkola.
Puzynina Jadwiga, 1991, Jak pracować nad językiem wartości?, [w:] Język a kultura, t. 2, Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. Jadwiga Puzynina, Jerzy Bartmiński, Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 129–137.
Semenjuk Hryhorij, 2001, «Nikoly ne smijavsja bez ljubovi…» Sztryhy do literaturnoho portreta Ostapa Wyšni, Kyjiv: Biblioteka ukrajincja.
Semyrjak Walentyna D., 2001, Mowne wyražennja neverbal’nyh komponentiv spilkuvannia u humoreskah Ostapa Wyszni, „Wisnyk № 2: Filolohični nauky” s. 109–112.
Sidorčuk Il'ja V., Sosnitskij Dmitrij A., 2018, Pamjat' o dopetrovskoj Rusi v sovetskoj antireligioznoj periodike (1920-je – načalo 1930-h gg.), „Meždunarodnyj naučno-issledovatel'skij žurnal” 9 (75), č. 2, s. 71–74.
Stykalin Sergej I., Kremenskaja Inna, 1963, Sovetskaja satiričeskaja pečat' 1917–1963, Moskva: Gos. izdatel'stvo polit. literatury.
Szczepaniak Jacek, 2017, Wartościowanie jako praktyka komunikacyjna (na przykładzie tekstów prasowych z dziedziny gospodarki i ekonomii, „LingVaria” 2 (24), s. 57–69. DOI: 10.12797/LV.12.2017.24.04.
Ševčenko Valerij 2009, Junye bezbožniki protiv pionerov, Moskva: Alistorus.
Višnja Ostap, 1970, Božeskoje. Ateističeskije i bytovyje jumoreski 20-h godov, https://proxy.flibusta.is/b/254110/read [data dostępu: 30.01.2023].
WSJP – Wielki słownik języka polskiego PAN, red. Piotr Żmigrodzki, Kraków 2007, https://wsjp.pl/ [data dostępu: 08.01.2024].
Wysznia Ostap, 1930, Usmiszky, t. 1, Kyjiv: Deržtrest «Kyjiv-Druk».
Wysznia Ostap, 1960, Myśliwskie ramotki, przeł. L. Susid, Warszawa: Iskry.
Wysznia Ostap, 1988, Zibrannja tworiw u 4 tomach, t. 1: Usmiszky, feljetony, humoresky 1919–1925 rokiv, Kyjiv: Vyd. hud. literatury Dnipro.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/et.2024.36.203
Data publikacji: 2024-08-09 22:16:26
Data złożenia artykułu: 2023-09-06 08:49:27
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Daria Joanna Ławrynow
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.