Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail Uwarunkowania socjolingwistyczne wspólnego dla Białorusinów i Ukraińców języka piśmiennictwa okresu Wielkiego Księstwa Litewskiego
Streszczenie w języku polskim
Artykuł poświęcono omówieniu podstawy językowo-socjologicznej języka zachodnioruskiego, który był używany na ziemiach białoruskich i ukraińskich Wielkiego Księstwa Litewskiego (WKL). W XVI wieku miejscowa szlachta porozumiewała się językiem ruskim, który ulegał coraz większym wpływom polskim, co stanowiło o jego specyfice. W opracowaniu wyodrębniono i omówiono 16 osobliwości fonetycznych, morfologicznych i syntaktycznych, które nie dadzą się wyprowadzić z miejscowych dialektów lub występują w nich współcześnie sporadycznie i niekonsekwentnie. Wcześniej jednak (XVI–XVII wiek) były powszechnie notowane w piśmiennictwie WKL, niezależnie od gatunku i pochodzenia.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (Belarusian)Bibliografia
Awaniesau, R. I. (red.). (1964). Narysy pа biełaruskaj dyjalektałohiji. Minsk: Nawuka i technika.
Bardach, J. (2002). Аd palitycznych dа etnicznych narodau u Centralna-Uschodniaj Jeuropie. W: J. Bardach. Sztudyji z historyji Wialikaha Kniastwa Litouskaha (s. 316–335). Pierakł. z polsk. М. Ramanouski, А. Іstomin. Minsk: TAA Tipografija POLITMAG.
Bewzenko, S. П. (1960). Istoryczna morfołohija ukrajinśkoji mowy: Narysy іz słowozminy tа słowotworu. Użhorod: Użhorodśkyj derżawnyj uniwersytet. .
Bułachowśkyj, Ł. A. (1956). Pytannia pochodżennia ukrajinśkoji mowy. Kyjiw: Wydawnyctwo АN URSR.
Bułyka, A. M., Żurauski, A. І., Swiażynski, U. M. (1979). Histarycznaja marfałohija biełaruskaj mowy. Minsk: Nawuka i technika.
Bułyka, A. M., Żurauski, A. І., Kramko, I. I., Swiażynski, U. M. (1988). Mowa biełaruskaj piśmiennasci XVI–XVIII stst. Minsk: Nawuka i technika.
Citko, L. (2006). „Kronika Bychowca” na tle historii i geografii języka białoruskiego. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Frick, D. A. (1994). “Foolish Rus”: On Polish civilization, Ruthenian self-hatred, and Kasijan Sakovyc. Harvard Ukrainian Studies. 18(3–4), p. 210–248.
Jakowenko, N. (2008). Ukraińśka szlachta z kincia XIV dо seredyny XVII stolittia: Wołyń і Centralna Ukrajina [wyd. 2-е, wyprawl. і perehl.]. Kyjiw: Krytyka.
Karskij, J. F. (1955). Biełorusy: jazyk biełorusskogo naroda, wyp. 1. W. I. Borkowskij (red.). Moskwa. Akadiemija nauk SSSR.
Karskij, J. F. (1956). Biełorusy: jazyk biełorusskogo naroda, wyp. 2–3. W. I. Borkowskij (red.). Moskwa: Akadiemija nauk SSSR.
Kernyćkyj, I. M. (1967). Systema słowozminy w ukrajinśkij mowy nа materiałach pamjatok XVI st. Kyjiw: Naukowa dumka.
Klemensiewicz, Z. (1974). Historia języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Klimau, I. P. (2009). Adaptacyja spiecyficznych polskich hałosnych u pałanizmach starabiełaruskich pomnikau. W: S. Ważnik, А. Kożynawa (red.), Aktualnyja prablemy pałanistyki: 2008. (s. 129–142). Minsk: Prawa і ekanomika.
Klimau, I. P.. (2010). Adaptacyja spiecyficznych polskich zycznych u pałanizmach starabiełaruskich pomnikau. W: A. Kiklewicz, S. Ważnik (red.), Pałanistyka = Połonistika = Polonistyka: 2009. (s. 37–57).
Klimau, I. P. (2010). Dа prablemy funkcyjanalnaj stratyfikacyji starabiełaruskaj mowy u WKL XIV–XVIII stst. W: Biełaruski archieahraficzny sztohodnik (s. 157–170). Wyp. 11. Minsk: Biełaruski nawukowa-dasledczy instytut dakumientaznaustwa і archiunaj sprawy.
Klimau, I. P. (2010). Dа pytannia pra paleski typ u supolnaj litaraturna-piśmowaj mowie biełarusau і ukrajincau XIV–XVIII stst. Wołyń – Żytomyrszczyna: Istoryko-fiłołohicznyj zbirnik z rehionalnych problem. Żytomyr, 22(1), s. 57–71.
Klimau, I. P. (2013). Starażytnyja ujaulenni prа skład і mieży kniżna-piśmowaj mowy. Wiesnik BDU: Sier. 4: Fiłałohija; Żurnalistyka; Piedahohika 3, s. 19–25.
Kramko, I. I., Jurewicz, A. K., Janowicz. (1968) Historyja biełaruskaj litaraturnaj mowy. T. 2, Minsk: АN BSSR, Instytut mowaznaustwa іmia J. Kołasa.
Łojka, P. A. (2002). Szlachta biełaruskich ziamiel u hramadska-palitycznym życci Reczy Paspalitaj druhoj pałowy XVI – pierszaj treci XVII st. Minsk: Wydawiectwa Biełaruskaha dziarżaunaha uniwiersiteta.
Kuraszkiewicz, W., Olesch, R. (1980). Vorwort. In: P. Statorius (1568). Polonicae grammatices institucio (S. V–XXXIX). Cracoviae. R. Olesch (ed.). (1980). Slavistische Forschungen 26. Köln-Wien: Böhlau Verlag.
Martel, A. (1938). La langue polonaise dans les pays ruthènes Ukraine et Russia Blanche: 1569– 1667. Lille: Université de Lille.
Moskałenko, A. А. (1962). Dо pochodżennia ukrajinskoji pysemnoji і pysemno-literaturnoji мови. Praci Odeśkoho derżawnoho uniwersytetu. Serija fiłołohicznych nauk, 152(15), s. 97–111.
Moskałenko, A. А. (1962). Prо utworennia mowy ukrajinśkoji narodnosti і nacji. Praci Odeśkoho derżawnoho uniwersytetu. Serija fiłołohicznych nauk, 152(15), s. 129–141.
Ohijenko, I. (mitropolit Iłarion). (2004). Istorija ukrajinśkoji literaturnoji mowy. Uporiad., peredm., koment. M. S. Tymoszyk. [2 wyd., wypr.]. Kyjiw: Nasza kultura і nauka.
Ohijenko, I. (1930). Ukrajinśka literaturna mowa XVI st. і ukrajinśkyj Krechiwśkyj apostoł 1560– ch rr. T. 1. Studiji dо ukrajinśkoji hramatyky, 7. Warszawa: Wydawnyctwo Warszawśkoho uniwersytetu.
Pluszcz, P. P. (1958). Narysy z istoriji ukrajinśkoji literaturnoji mowy. Kyjiw: Wydawnyctwo: Radianśka Szkoła.
Rusaniwśkyj, W. M. (2001). Istorija ukrajinśkoji literaturnoji mowy. Kyjiw: АrtEk.
Rusaniwśkyj, W. M. (1978). Narodnorazmowna mowa jak dżereło rozwitku schodnosłowianśkych literaturnych mow XVI – poczatku XVIII st.: Dopowid’ na VІІI Miżnarodnomu zjizdi sławistiw (Загреб – Lublana, wereseń 1978 r.). Kyjiw: Naukowa dumka.
Sobolewskij, A. I. (rec.). (1887). Karskij, Jewfimij Fiodorowicz. (1885). Obzor zwukow i form biełorusskoj rieczi. Żurnał Ministierstwa narodnogo proswieszczenija, 251, s. 137–147. Statorius, P. (1568). Polonicae grammatices institutio. Cracoviae: M. Wirzbięta. R. Olesch (ed.). (1980). Slavistische Forschungen 26. Köln, Wien: Böhlau Verlag.
Swiencićkyj, I. S. (1958). Ełementy żywoji narodnoji mowy w pamjatkach ukrainśkoji literaturturnoji mowy u XIV–XVIII storiczcziach (s. 5–13). W: Pytannia ukrajinśkoho mowoznawstwa. Kn. 3. Lwiw: Wydawnyctwo Lwiwśkoho uniwersytetu.
Szakun, L. M. (1963). Historyja biełaruskaj litaraturnaj mowy. Minsk: Wydawiectwa Ministerstwa wyszejszaj, siaredniaj.spiecyalnaj і prafiesianalnaj adukacyi BSSR.
Szewelow, J. (2002). Istoryczna fonołohija ukrajinskoji mowy. Perekł. z anhl. S. Wakulenko, A. Danyłenko. Charkiw: Akta.
Tkacz, F. (1962). Dо putannia prо charakter ukrajinśkoji literaturnoji mowy u XIV–XVIII stolit’. W: Pytannia istorycznoho rozwytku ukrajinśkoji mowy: praci miżwuz. nauk. konf. (Charkiw, 15–20 hrudnia 1959 r.), pryswiaczeni V Miżnarodnomu zjizdowi sławistiw (s. 64–75). Charkiw: Wyd-wo Charkowśkoho derżawnoho uniwersytetu.
Żowtobriuch, M. A., Rusaniwśkyj, W. M., Sklarenko, W. H. (1979). Istorija ukrajinśkoji mowy: Fonetyka. Kyjiw: Wyszcza szkoła
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/sb.2016.10.211
Data publikacji: 2016-12-22 13:50:46
Data złożenia artykułu: 2015-12-14 10:12:01
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2016
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.