Koncept polskość w ujęciu etnolingwistycznym

Streszczenie w języku polskim

W artykule podjęto próbę opisu konceptu polskość z wykorzystaniem narzędzi etnolingwistycznych oraz osiągnięć lingwistyki korpusowej. W pracy wyjaśniono, jak we współczesnej oraz dawnej leksykografii jest/było definiowane pojęcie polskość; jak jest ono współcześnie rozumiane przez młode pokolenie; czym jest polskość z punktu widzenia państwa. Pojęcie polskość zostało zdefiniowane w polskiej leksykografii już w XIX wieku. W świetle współczesnych źródeł słownikowych leksem polskość ma trzy znaczenia odnoszące się do: terytorium (Polska), osób (Polacy) oraz pochodzenia. W definicjach formułowanych w ankietach przez studentów podkreślane są zarówno więzi spajające społeczeństwo, podtrzymywanie tradycji, pamięć o historii, jak i znajomość języka polskiego, polskie pochodzenie, mentalność. W teście asocjacyjnym ujawniono ponad 500 słów-reakcji oddających powszechne, typowe skojarzenia z polskością. W dyskursie instytucjonalnym polskość jawi się jako zespół wartości, postaw i działań zasługujących na podziękowania, ważnych z punktu widzenia kształtowania kolejnych pokoleń, zwłaszcza poza granicami. Dane tekstowe z platformy Sketch Engine pokazują, że polskość może być zarówno w kimś (w człowieku), jak i w czymś (w muzyce), może być powodem do dumy i zawstydzenia. Polskość niezmiennie wymaga ochrony.