Inwektywy i paszkwile na Cezara

Hanna Appel

Streszczenie w języku polskim


Autorka po raz kolejny nawiązuje do wydanej w 1935 r. książki lubelskiego badacza M. Popławskiego (Polityczna publicystyka w dobie Cezara i Augusta). Tym razem przedmiotem jej zainteresowania są inwektywy i pamflety wymierzone przeciwko Cezarowi. Omawia ona historię plotki o bityńskim epizodzie, sylwetki autorów kąśliwych, ale chętnie słuchanych utworów o Cezarze, m.in. Kalwusa, Bibulusa czy Kuriona. Przedstawia także okoliczności wystąpień mimografa Laberiusza oraz antycezarianskie działania Cecyny. Autorka skupia się przede wszystkim na tych szczegółach dotyczących przedstawionych postaci (lub ich dzieł), które po latach straciły na aktualności bądź uzupełnia je o informacje, o których Popławski nie wspomina.


Słowa kluczowe


Gaius Iulius Caesar; inwektywy; Licinius Calvus; Nicomedes III; Laberius; Furius Bibaculus; Marcus Calpurnius Bibulus; Scribonii Curiones; Aulus Caecina

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Appian, Bellum Civile, w: Historia Romana, red. H. White, London 1912–1913.

Aulus Gellius, Noctes Atticae libri XX, red. C. Hosius, Lipsiae 1903.

Bellum Africanum, w: C. Iulius Caesari Commentarii, vol. 3, red. A. Klotz, Lipsiae 1993.

C. Iuli Caesaris Commentariorum Libri III de bello civili, rec. C. Damon, Oxford 2015.

Cassius Dio, Historia Romana, red. L. Dindorf, rec. I. Melber, Lipsiae 1890.

Cicero Marcus Tullius, Cicero’s Letters to Atticus, t. 1, ks. 1–2, red. D.R. Shackleton Bailey, Cambridge 1965.

Cicero Marcus Tullius, Epistulae ad Familiares, red. D.R. Shackleton Bailey, Cambridge 1977.

Cicero Marcus Tullius, Epistulae ad Quintum Fratrem et M. Brutum, red. D.R. Shackleton Bailey, Cambridge 1980.

Cicero Marcus Tullius, In L. Calpurnium Pisonem oratio, red. R.G.M. Nisbet, Oxford 1961.

Cicero Marcus Tullius, Oratio Pro P. Sestio, red. Maslowski, Leipzig 1986.

Cicero Marcus Tullius, Orationes In P. Vatinium Testem, Stuttgart–Leipzig 1995.

Cicero Marcus Tullius, Brutus, red. A.E. Douglas, Oxford 1966.

Cicero Marcus Tullius, De oratore, red. K. Kumaniecki, Leipzig 1969.

Cyceron, Brutus czyli o sławnych mówcach, przekł., wstęp i przyp. M. Nowak, Warszawa 2008.

Decimus Laberius, The Fragments, wyd. i tłum. C. Panayotakis, Cambridge 2010, Cambridge Classical Texts and Commentaries, t. 46.

Eutropius, Breviarium ab Urbe condita, red. F. Müller, Stuttgart 1995.

Fragments of Roman Poetry c. 60 BC–AD 20, wyd. i tłum. A.S. Hollis, Oxford 2007.

Gajusz Swetoniusz Trankwillus, Boski Juliusz, w: Żywoty Cezarów, przekł., wstęp i koment. J. Niemirska-Pliszczyńska, przedmowa J. Wolski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1972.

Kasjusz Dio Kokcejan, Historia rzymska, przekł. i oprac. W. Madyda, wstęp historyczny I. Bieżuńska-Małowist, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967.

Livius Titus, Ab Urbe Condita, t. 1–4, red. C.F. Walters, R.S. Conway, Oxonii 1914–1919.

Macrobius, Convivia primi diei Saturnaliorum, red. J. Willis, Leipzig 1963.

Orosius, Historiae adversus paganos, red. M.P. Arnaud-Lindet, Paris 1990.

Plinius Caius Secundus Maior, Naturalis Historia, red. L. Ian, C. Mayhoff, Lipsiae 1909.

Plutarch z Cheronei, Gajusz Juliusz Cezar, w: Żywoty sławnych mężów, przekł. i oprac. M. Brożek, Kraków 1976.

Plutarchus, Caesar, w: Vitae parallelae, t. II.2, red. C. Lindskog, K. Ziegler, Leipzig 1968.

Plutarchus, Cato Minor, w: Vitae parallelae, t. II.1, red. C. Lindskog, K. Ziegler, Leipzig 1964.

Plutarchus, Krassus, w: Vitae parallelae, t. I.2, red. C. Lindskog, K. Ziegler, Leipzig 1959.

Plutarchus, Pompeius, w: Vitae parallelae, t. III.2, red. C. Lindskog, K. Ziegler, Leipzig 1957.

Pseudo Aurelius Victor, De viris illustribus Urbis Romae: a Romulo Ad Augustum, red. F. Pichlmayr, Leipzig 1911.

Quintilianus M. Fabius, Institutio oratoria, red. L. Radermacher, Lepzig 1971.

Seneca Lucius Annaeus, De ira, red. i tłum. J. Cooper, J.F. Procope, Moral and Political Essays, Cambridge 1995.

Seneca Lucius Annaeus, Controversiae, w: Oratorum et Rhetorum sententiae, divisiones, colores, red. L. Hakanson, Leipzig 1989.

Scholia in Ciceronis Orationes Bobiensia, red. P. Hildebrandt, Stutgardiae 1971.

Suetonius Tranquillus C., Iulius Caesar, w: De vita Caesarum, red. M. Ihm, Leipzig 1907–1908.

Suetonius Tranquillus C., Nero, w: De vita Caesarum, red. M. Ihm, Leipzig 1907–1908.

Tacitus, Annales, red. S. Borzsak, K. Wellesley, Leipzig 1992.

Tacitus, Dialogus de oratoribus, red. K. Büchner, R. Häussler, Stuttgart 1985.

Tacyt, Roczniki, w: Dzieła, przekł. S. Hammer, Warszawa 2004.

The Fragments of the Roman Historians, red. T. Cornell, E. Bispham, Oxford 2013.

Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium libri novem, red. C. Kempf, Leipzig 1888.

Velleius Paterculus, Historia Romana, red. M. Elefante, Hildesheim 1997.

Aleksandrowicz T., Zainteresowania literackie rzymskiej nobilitas w schyłkowym okresie Republiki, Katowice 1990.

Appel H., Literacki sztab Pompejusza, w: Wybitni Rzymianie czasów schyłku Republiki. Gnejusz Pompejusz Wielki (106–48 przed Chrystusem), red. N. Rogosz, Katowice 2018.

Badian E., Foreign Clientelae (264–70 B.C.), Oxford 1958.

Brandes G., Iulius Caesar, Paderbron 2015 (przedruk z 1925 r.).

Canfora L., Julius Caesar The Life and Times of the Peoples Dictator, Berkeley 2007.

Courtney E., The Fragmentary Latin Poets, Oxford 2003.

Dahlmann H., Caesars Rede für die Bithynier, „Hermes” 1938, 73.

Du Quesnay I.M. le M., Three problems in Poem 66, w: Catullus: Poems, Books, Readers, red. I.M. le M. Du Quesnay, A.J. Woodman, Cambridge 2012.

Dugan J., Cicero and The Politics of Ambiguity: Interpreting the Pro Marcello, w: Community and Communication: Oratory and Politics in Republican Rome, red. C. Steel, H. van der Bloom, Oxford 2013.

Fraenkel E., Catulls Trostgedicht für Calvus, „Wiener Studien” 1956, 69.

Gray-Fow M.J.G., The Mental Breakdown of a Roman Senator: M. Calpurnius Bibulus, „Greece & Rome” 1990, 37, 2.

Gruen E., The Dolabellae and Sulla, „The American Journal of Philology” 1966, 87.

Hirzel R., Der Dialog. Eine literarische Versuch, t. 1, Lepzig 1895.

Itgenshorst T., Tota Illa pompa: der Triumph in der römischen Republik, Götingen 2005.

Jehne M., Caesar, München 2015.

Kelly G., A History of Exile, Cambridge 2006.

Klebs E., Ampius (1), w: Real-Encyklopedie (RE) I, Stuttgart 1894.

Kragelund P., Roman Historical Drama: the Octavia in Antiquity and Beyond, Oxford 2016.

Kumaniecki K., Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977.

Langlands R., Sexual Morality in Ancient Rome, Cambridge 2006.

Lebek W.D., Moneymaking on the Roman stage, w: Roman Theater and Society: E. Togo Salmon papers I, red. W.J. Slater, Ann Arbor 1996.

Lewandowski P., Grzech sodomii w przestrzeni politycznej, prawnej i społecznej Polski nowożytnej, E-bookowo 2014.

Lopez C.R., The common (Mediocris) Orator of the late Republic: The Scribonii Curiones, w: Community and Communication: Oratory and Politics in Republican Rome, red. C. Steel, H. van der Blom, Oxford 2013.

Manuwald G., Roman Republican Theatre, Cambridge 2011.

Manuwald G., Censorship for the Roman Stage?, w: The Art of Veiled Speech: Self-Censorship from Aristophanes to Hobbes, red. H. Baltussen, P.J. Davis, Philadelphia 2015.

Mattingly H.B., From Coins to History: Selected Numismatic Studies, Ann Arbor 2004.

McDermott W.C., Curio pater and Cicero, „The American Journal of Philology” 1972, 93, 3.

Mulroy D., [wstęp do:] The complete poetry of Catullus, wstęp i tłum. D. Mulroy, London 2002.

Münzer F.C., Nysa (7), w: Real-Encyklopedie, t. 17, cz. 2, Stuttgart 1937.

Münzer F.C., Caecina (2), w: Real-Encyklopedie III, Stuttgart 1897.

Neill J., The Origins and Role of Same-Sex Relations in Human Societies, London 2008.

Osgood J., Caesar and Nicomedes, „The Classical Quarterly” 2008, 58.

Paterson J., Caesar the Man, w: A Companion to Julius Caesar, red. M. Griffin, Oxford 2015.

Pina Polo F., Contra arma verbis. Der Redner von dem Volk in der späten römischen Republik, tłum. E. Liess, Stuttgart 1996.

Popławski M., Polityczna publicystyka w dobie Cezara i Augusta, Lublin 1935.

Ramsey J.T., The Proconsular Years: Politics at a Distance, w: A Companion to Julius Caesar, red. M. Griffin, Oxford 2015.

Ray L., Rumour and Communication in Roman Politics, „Greece & Rome” 1994, 41, 1.

Richardson L.Jr., Cicero, Bibulus, and Caesar’s Agrarian Bills of 59 B.C.E, w: Qui miscuit Utile Dulci: Festschrift Essays for Paul Lachlan MacKendrick, red. G.L. Schmeling, J.D. Mikalson, P.L. MacKendrick, Wauconda 1998.

Rogosz N., Podłoże, charakter i rola propagandy Cezara w jego walce z optymatami w początkowym okresie 59 roku, w: Ideologia i propaganda w starożytności, red. L. Morawiecki, P. Berdowski, Rzeszów 2004.

Rogosz N., Polityczna rola senatu w republice rzymskiej w latach 59–55, Katowice 2004.

Strasburger H., Caesars Eintritt in die Geschichte, München 1938.

Sumner V., The coitio of 54 BC, or Waiting for Caesar, „Harvard Studies in Classical Philology” 1982, 86.

Syme R., Sallust, Berkeley 2002.

Taylor L.R., Republican and Augustan Writers Enrolled in the Equestrian Centuries, „Transactions of American Philological Association” 1968, 99.

Taylor L.R., Party Politics in the Age of Caesar, Berkeley 1971.

Till R., Laberius and Caesar, „Historia” 1975, 24.

Welborn L.L., Paul, The Fool of Christ: A study of 1 Corinthians 1–4 in the Comic- Philosophic Tradition, London–New York 2005.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.11-33
Data publikacji: 2021-12-28 16:33:48
Data złożenia artykułu: 2020-10-01 08:49:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1361
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 662

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2021 Hanna Appel

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.