Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Pod maską wiktoriańskiej kobiecości. Kulturowe implikacje przedstawień Heleny Modrzejewskiej w prasie amerykańskiej (1877–1909)
Streszczenie w języku polskim
Helena Modrzejewska, wybitna polska i amerykańska aktorka, zamieszkała i występowała w USA w latach 1877–1909 pod scenicznym nazwiskiem Modjeska. Stała się obiektem zainteresowania prasy amerykańskiej wkrótce po debiucie w roku 1877. Jako gwiazda teatru i celebrytka, do śmierci pozostawała w centrum uwagi tego pierwszego amerykańskiego środka masowego przekazu. Niniejsze studium z pogranicza historii kultury i historii kobiet pokazuje wyniki badań różnego rodzaju doniesień prasy amerykańskiej dotyczących Modrzejewskiej i interpretuje je w historycznym kontekście kształtowania się wczesnego ruchu feministycznego w USA. Badanie metodą tematycznej analizy treści losowo wybranych próbek bardzo licznie zachowanych tekstów prasowych z trzech różnych lat życia aktorki pozwoliło na rozpoznanie dwu równolegle występujących, lecz przeciwstawnych wzorców kobiecej tożsamości w jej wizerunkach na łamach prasy. Pierwszy z nich, aprobowany przez Modrzejewską jako element wiodący jej prasowych kampanii promocyjnych, to ideał wiktoriańskiej kobiecości; drugi, pośrednio wyłaniający się z badanych tekstów, to autentycznie wyzwolona „Nowa Kobieta” przełomu XIX i XX w. Chociaż Modrzejewska do końca życia kreowała publicznie swój wizerunek strażniczki wiktoriańskich cnót kobiecych, to doniesienia o jej zawodowych poczynaniach i stylu życia przeczyły bezustannie ograniczeniom nakładanym na kobiety przez system patriarchalny. W ten sposób regularna obecność Modrzejewskiej na stronach gazet postawiła ją w awangardzie amerykańskiego feminizmu.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
„Barbour County Index” 1884.
„Chicago Daily Tribune” 1878, 1879.
„Daily Globe” 1882.
„Evening Capital Journal” 1892.
„Evening Journal” 1889.
„Evening Star” 1882.
„Kentucky Irish American” 1899.
„Lancaster Daily Intelligencer” 1882.
„Little Falls Transcript” 1893.
„Los Angeles Herald” 1905.
„Middlebury Register” 1889.
„Morning Appeal” 1880.
„National Republican” 1881.
„New Ulm Weekly Review” 1889.
„Portland Daily Press” 1983.
„Public Ledger” 1881.
„Rock Island Daily” 1983.
„Salt Lake Evening Democrat” 1885.
„St. Paul Daily Globe” 1886.
„The Anaconda Standard” 1896.
„The Benton Weekly Record” 1880.
„The Bossier Banner” 1884.
„The Daily Independent” 1893.
„The Detroit Times” 1909.
„The Great West” 1889.
„The Grenada Sentinel” 1884.
„The Herald” (Los Angeles) 1896.
„The Highland Weekly News” 1884.
„The Indianapolis Journal” 1886, 1887.
„The Louisiana Democrat” 1881.
„The Marion Daily Mirror” 1909.
„The Morning Call” 1893, 1894.
„The New North-west” 1878.
„The News and Observer” 1898.
„The Omaha Daily Bee” 1887.
„The Portland Daily Press” 1892.
„The Princeton Union” 1880.
„The Republican” 1884.
„The Rock Island Argus” 1881, 1882.
„The Salt Lake Herald” 1883, 1893, 1898.
„The San Francisco Call” 1898.
„The Seattle Post-Intelligencer” 1898.
„The Sedalia Weekly Bazoo” 1883.
„The Sun” (NYC) 1882.
„The True Northerner” 1882.
„The Watchman and Southron” 1893.
„The Wheeling Sunday Register” 1883.
„Virginia Free Press” 1882.
„Waco Evening News” 1889.
„Wichita Eagle” 1889.
Anthony S., Not a „Whorish Actress”: Celebrity and the Early American Stage, „Journal of American Culture” 2015, 38, 4.
Blondheim M., News over the Wire: The Telegraph and the Flow of Public Information in America, 1844–1897, Cambridge, MA 1994.
Bordin R., Woman and Temperance: The Quest for Power and Liberty, 1873–1900, Philadelphia 1981.
Boris E., Orleck A., Feminism and the Labor Movement: A Century of Collaboration and Conflict, „New Labor Forum” 2011, 20, 1.
Cogan F.B., All-American Girl: The Ideal of Real Womanhood in Mid-Nineteenth-Century America, Athens, GA 1989.
Coleman M.M., Fair Rosalind: The American Career of Helena Modjeska, Cheshire, Conn. 1969.
Conway J.K., Perspectives on the History of Women's Education in the United States, „History of Education Quarterly” 1974, 14, 1.
Cruea S.M., Changing Ideals of Womanhood During the Nineteenth-Century Woman Movement, „General Studies Writing Faculty Publications” 2005, 1, https://scholarworks.bgsu.edu/gsw_pub/1 [dostęp: 10 X 2021].
Curley E., Mutual Profiteering: Sensational Journalism, Society Columns, and Mrs James Brown Potter’s Theatrical Debuts, „Nineteenth Century Theatre and Film” 2019, 46, 1.
Dannenbaum J., The Origins of Temperance Activism and Militancy among American Women, „Journal of Social History” 1981, 15, 2.
Davis T.C., Actresses as Working Women: Their Social Identity in Victorian Culture, London–New York 1991.
Dudden F.E., Women in the American Theatre Actresses and Audiences, 1790–1870, New Haven, CT, 1994.
Durst Johnson C., American Actress: Perspective on the Nineteenth Century, Chicago 1984.
Ember M.R., Emery E., Roberts N.L., The Press and America: An Interpretive History of the Mass Media, 9th edition, London–New York 1999.
Epstein B.L., The Politics of Domesticity: Women, Evangelism, and Temperance in Nineteenth-Century America, Middletown, CT 1981.
Folkerts J., American Journalism History: A Bibliographic Essay, „American Studies International” 1991, 29, 2.
Gerbner G, Gross L., Living with television, „Journal of Communication” 1976, 26.
Glenn S., Female Spectacle: The Theatrical Roots of Modern Feminism, Cambridge, MA, 2000.
Gordon L., U.S. Women’s History, w: The New American History, red. E. Foner, Philadelphia 1990.
Gromkowska-Melosik A., Kobieta epoki wiktoriańskiej. Tożsamość, ciało i medykalizacja, Kraków 2013.
Haiman M., Chłapowski, Karol Bodzenta (1840–1914), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1937.
Holmgren B., Starring Madame Modjeska: On Tour in Poland and America, Bloomington–Indianapolis 2012.
Huppatz K., Why Use Bourdieusian Theory to Study Gender, Class and Work? The Case for ‘Gender Capital’, w: Gender Capital at Work, London 2012.
Interchange: Women's Suffrage, the Nineteenth Amendment, and the Right to Vote, „Journal of American History” 2019, 106, 3.
Kellow M.M.R., Women and Abolitionism in the United States: Recent Historiography, „History Compass” 2013, 11, 11.
Kędziora A. (red.), Szekspir Modrzejewskiej/Modjeska’s Shakespeare, Kraków 2015.
Kędziora A. (red.), Helena Modrzejewska-szkice do portretu 2, Kraków 2017.
Kędziora A., Orzechowski E. (red.), Helena Modrzejewska i Jej Przyjaciele, Kraków 2020.
Lubaszewska M., Modrzejewska i świat reklamy, „Kultura i Historia” 2014, 25, www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/5255 [dostęp: 10 X 2021].
Martens A., Working Women or Women Workers? The Women's Trade Union League and the Transformation of the American Constitutional Order, „Studies in American Political Development” 2009, 23, 2.
Milkman R. (red.), Women, Work, and Protest: A Century of U.S. Women's Labor History Routledge, 2014 (1st ed. 1985).
Mussel J., Elemental forms: The newspaper as popular genre in the nineteenth century, „Media History” 2014, 20, 1.
Orzechowski E. (red.), Helena Modrzejewska-szkice do portretu, Kraków 2015.
Orzechowski E., Helena Modrzejewska. Biogram, Kraków 2017.
Persons C.E, Women's Work and Wages in the United States, „The Quarterly Journal of Economics” 1915, 29, 2.
Rosenberg R., Beyond Separate Spheres: Intellectual Roots of Modern Feminism, New Haven, Conn. 1982.
Rury J.L., Vocationalism for Home and Work: Women's Education in the United States, 1880–1930, „History of Education Quarterly” 1984, 24, 1.
Siedlecki F., Helena Modrzejewska, Kraków 1990 (1st ed. 1927).
Smith-Rosenberg C., Disorderly Conduct: Visions of Gender in Victorian America, New York 1985.
Swartz D.L., The Sociology of Habit: The Perspective of Pierre Bourdieu, „OTJR: Occupation, Participation and Health” 2002, 22, 1_suppl.
Szczublewski J., Helena Modrzejewska, Warszawa 1959.
Terlecki T., Pani Helena. Opowieść biograficzna o Modrzejewskiej, London 1962.
Triece M.E., Protest and Popular Culture: Women in the American Labor Movement, New York–London 2001.
Tucker L.A., Television’s role regarding alcohol use in adolescents, „Adolescence” 1985, 20.
Tyrrell I., Temperance, Feminism, and the WCTU: New Interpretations and New Directions, „Australasian Journal of American Studies” 1986, 5, 2.
Welter B., The Cult of True Womanhood: 1820–1860, „American Quarterly” 1966, 18, 2, Part 1.
Witt S.D., The influence of television on children’s gender role socialization, „Childhood Education” 2000, 76.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2021.52.237-256
Data publikacji: 2021-12-28 16:34:05
Data złożenia artykułu: 2021-04-13 03:22:58
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2021 Irmina Wawrzyczek
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.