Przyczynek do działalności biskupa chełmskiego Macieja ze Starej Łomży

Krzysztof Kaczmarek

Streszczenie w języku polskim


Maciej ze Starej Łomży był biskupem diecezji chełmskiej w latach 1490–1505. O jegodziałalności zachowało się niewiele informacji. W aktach konsystorza lubelskiego przechowywanychw Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim znajduje się świadectwo święceńJana ze Strzyżowa w diecezji krakowskiej, któremu biskup Maciej w latach 1490–1491udzielił święceń subdiakonatu, diakonatu i prezbiteratu. Świadectwo to pozwala takżezweryfi kować i uzupełnić obecne w literaturze dane o chronologii powstania i wezwaniachniektórych kościołów parafi alnych średniowiecznej diecezji chełmskiej.

Słowa kluczowe


diecezja chełmska; XV wiek; święcenia kleru

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Acta Rectoralia Almae Universitatis Studii Cracoviensis, t. 1, z. 3, wyd. W. Wisłocki, Cracoviae 1894.

Akty izdavayemyye Vilenskoyu kommissiyeyu dlya razbora drevnikh aktov, t. 23, Akty Kholmskogo grodskogo suda, Vil’na 1896 [Акты издаваемые Виленскою коммиссиею для разбора древних актов, t. 23, Акты Холмского гродского суда, Вильна 1896].

Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber retaxationum), wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968.

Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400–1508, t. 1, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, przy współpracy R. Grzesika, Kraków 2004.

Bieńkowski L., Działalność organizacyjna Jana Biskupca w diecezji chełmskiej (1417–1452), „Roczniki Humanistyczne” 1958, 7, 2.

Boroda K., Studenci Uniwersytetu Krakowskiego w późnym średniowieczu, Kraków 2010.

Czarnecki W., Rozwój sieci parafialnej Kościoła łacińskiego w Ziemi Chełmskiej do początku XVII w., „Roczniki Humanistyczne” 2000, 48, 2.

Gąsiorowski A., Święcenia w diecezji kujawskiej na przełomie XV i XVI wieku, „Roczniki Historyczne” 2001, 67.

Gil A., Chełmska eparchia prawosławna i chełmska diecezja katolicka w średniowieczu – zarys rozwoju organizacji terytorialnej, w: Między Polską a Rusią, red. M. Starnawska, Siedlce 2004.

Grzebień L., Zarys dziejów parafii w Strzyżowie, „Strzyżowski Rocznik Muzealny” 2017, 3.

Janowski P., Maciej ze Starej Łomży, w: Encyklopedia Katolicka, t. 11, Lublin 2006.

Jusiak P., Krasnystaw na szlakach handlowych średniowiecza, „Zapiski Krasnostawskie. Z przeszłości Krasnegostawu i okolic” 2013, 4.

Kaczmarek K., Medieval Testimonies of Clergy ordained in the Archdiocese of Gniezno (Poland) [w druku].

Kaczmarek K., Nieznane świadectwa święceń Stanisława z Kowala w diecezji kujawskiej, „Zapiski Historyczne” 2017, 77, 3–4.

Kardela P., Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej, „Zapiski Krasnostawskie. Z przeszłości Krasnegostawu i okolic” 1996, 3.

Kłoczowski J., Zarys historii rozwoju przestrzennego miasta Chełma, „Roczniki Humanistyczne” 1958, 6, 5.

Kumor B., Granice (archi)diecezji krakowskiej (1000–1939), „Prawo Kanoniczne” 1963, 6, 4.

Kumor B., Przeniesienie stolicy biskupiej z Chełma do Krasnegostawu (1490), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1984, 49.

Marczewski J., Duchowni wyświęceni przez biskupa chełmskiego Jerzego Zamoyskiego w latach 1601–1620, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2011, 95.

Marczewski J., Heri et hodie. Chełmskie akta biskupie i konsystorskie według spisu zdawczo-odbiorczego z 1743 roku, a obecny stan ich zachowania w Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2014, 101.

Marczewski J., Rękopiśmienne materiały źródłowe doby przedrozbiorowej do dziejów diecezji chełmskiej obrządku łacińskiego we współczesnych archiwach parafialnych archidiecezji lubelskiej, diecezji siedleckiej i diecezji zamojsko-lubaczowskiej, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2008, 89.

Marczewski J., The Earliest Ecclesiastical Connections of the Territory between the Vistula and Wieprz Rivers (Poland), „Roczniki Teologiczne” 2016, 63, 4.

Mazur P., Maciej ze Starej Łomży, w: Encyklopedia Chełma, t. 1, Ludzie, Chełm 2011.

Mazur P., Poczet biskupów chełmskich obrządku łacińskiego, Chełm 2012.

Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999, Warszawa 2000.

Nowak B., Lokacja Szczekanowa (Krasnegostawu) w 1394 r., „Rocznik Chełmski” 1995, 1.

Ogrodnik R., Organizacja diecezji chełmskiej obrządku łacińskiego w latach 1375–1546, w: Średniowieczny Kościół polski. Z dziejów duszpasterstwa i organizacji kościelnej, red. M.T. Zahajkiewicz, S. Tylus, Lublin 1999.

Prokop K.R., Rzymskokatoliccy biskupi ordynariusze diecezji na ziemiach ruskich dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów (do czasów I wojny światowej), Warszawa–Drohiczyn 2014.

Quirini-Popławska D., Kartki z dziejów regionu strzyżowskiego, w: Studia nad dziejami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980.

Sawicki J., Jan Biskupiec, biskup chełmski (1377–1452), „Nasza Przeszłość” 1948, 4.

Sobczuk E., Rozwój przestrzenny Krasnegostawu w świetle źródeł pisanych oraz badań i nadzorów archeologicznych, w: Archeologia Polski Środkowowschodniej, t. 5, Lublin 2000.

Stołecki K., Sylwetki biskupów chełmskich i chełmsko lubelskich. Diecezja chełmska, cz. 1, „Nestor. Czasopismo Artystyczne” 2010, 4.

Sułkowska-Kuraś I., Maciej ze Starej Łomży h. Rawicz, w: Polski słownik biograficzny, t. 19, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.

Węcławowicz T., Strzyżowski kościół parafialny pw. Bożego Ciała w wiekach średnich w świetle źródeł materialnych. Kilka uwag badawczych, „Strzyżowski Rocznik Muzealny” 2019, 5.

Wolff A., Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł średniowiecznych do połowy XVI wieku, „Studia Źródłoznawcze” 1957, 1.

Wyrozumski J., Miasta regionu strzyżowskiego, w: Studia nad dziejami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980.

Zubka J., Tytuł kanoniczny do święceń dla duchowieństwa świeckiego, Lublin 1935.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.491-502
Data publikacji: 2024-10-22 08:45:21
Data złożenia artykułu: 2022-09-20 17:57:12


Statystyki


Widoczność abstraktów - 57
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 21

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Krzysztof Kaczmarek

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.