Zaginione piętnastowieczne księgi ze zbiorów sufragana płockiego Piotra Lubarta (ok. 1470–1530)

Jolanta Małgorzata Marszalska

Streszczenie w języku polskim


Dzięki ocalałym zapisom sporządzonym przed 1939 r. w Bibliotece Seminaryjnej w Płocku możemy dzisiaj odtworzyć z dużym prawdopodobieństwem księgozbiór po Piotrze Lubarcie, renesansowym sufraganie płockim współpracującym kolejno z biskupem Erazmem Ciołkiem i Andrzejem Krzyckim. Analiza tego już niewielkiego zbioru (w ciągu wieków znacznie się zmniejszył) jest odzwierciedleniem wykształcenia, jakie odebrał w krakowskiej Alma Mater pod kierunkiem Jakuba z Gostynina, a także zainteresowań i potrzeby zgłębienia ksiąg, które nabył w ciągu życia, i sprawowania różnych funkcji kościelnych. Zgromadzone przez niego księgi są też znaczącym przyczynkiem do uzupełnienia wizerunku biograficznego wyższego rangą duchownego sprawującego funkcję sufragana w jednej z najstarszych diecezji w dawnej Polsce – w Płocku na Mazowszu.


Słowa kluczowe


Piotr Aurifaber Lubart; inkunabuły; biblioteka; katedra; Płock

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Archiwum Diecezjalne Płockie:

Acta Capituli Plocensis ab anno 1538–1652, sygn. 5.

Biblioteka Narodowa:

Zakład Starych Druków, bez sygn., Inkunabuły Biblioteki Seminarium Duchownego w Płocku. Rejestracja Kazimierza Piekarskiego sprzed 1 IX 1939 roku.

Hierarchia catholica medii aevi, t. 3 wyd. C. Eubel, Monasterii 1923.

Statuta liber promotionum philosophorum ordinis in Universitate Studiorum Jagellonica ab anno 1402 ad annum 1849, wyd. J. Muczkowski, Kraków 1849.

Księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku, wyd. A. Gąsiorowski, Kraków 2000.

Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400–1508, t. 1–2, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, współpraca R. Grzesik, Kraków 2004.

Wypisy źródłowe do dziejów Wawelu z archiwaliów kapitulnych i kurialnych krakowskich 1545–1550. Źródła do dziejów Wawelu, t. 12, cz. 4, wyd. B. Przybyszewski, Kraków 2008.

Barycz H., Aurifaber (Lubart) Piotr, w: Polski słownik biograficzny, t. 1, red. W. Konopczyński, Kraków 1935.

Barycz H., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935.

Barycz H., Kazimierz Piekarski, „Pamiętnik Literacki” 1946, 36, 304.

Czyżewski K.J, Walanus W., Walczak M., Nagrobek sufragana płockiego Piotra Lubarta w kościele Mariackim w Krakowie, „Rocznik Krakowski” 2009, 75.

Graczyk W., Biblioteka katedralna płocka od średniowiecza do nowożytności, w: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku, red. W. Graczyk, Płock 2003.

Graczyk W., Lubart Piotr (Aurifaber), w: Encyklopedia katolicka, t. 11, red. S. Wilk, Lublin 2006.

Graczyk W., Stanisław Łubieński, pasterz, polityk i pisarz (1574–1640), Tyniec–Kraków 2005.

Graczyk W., Wolski-Dunin Piotr (1530–1590), w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. E. Gigilewicz, Lublin 2014.

Graczyk W., Marszalska J.M., Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku. Z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach, Płock 2010.

Kaczmarek K., Trzy średniowieczne świadectwa święceń duchownych z diecezji płockiej, „Saeculum Christianum” 2019, 26, 1.

Knapiński R., Iluminacje romańskiej Biblii Płockiej, Lublin 1992.

Kobylińska E., Przyczynek do biografii Łukasza z Wilkanowa, doktora obojga praw i teologii (XV/XVI wiek) i dziejów jego księgozbioru, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2020, 51.

Konarski S., Piekarski Kazimierz, Stanisław Kostka, Irydion (1893–1944), w: Polski słownik biograficzny, t. 26, red. E. Rostworowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1981.

Królik L., Kapituła kolegiacka w Warszawie do końca XVIII w., Warszawa 1990.

Lewicka-Kamińska A., Inkunabuły Biblioteki Jagiellońskiej, Kraków 1962.

Maniewska D., Goślicki Wawrzyniec (ok. 1530–zm. 1607), w: Polski słownik biograficzny, t. 8, red. C. Bobińska et al., Wrocław–Kraków–Warszawa 1959–1960.

Markowski M., Dzieje Wydziału Teologii Uniwersytetu Krakowskiego 1397–1525, Kraków 1996.

Markowski M., Prądy filozoficzne w dobie Kopernika, „Analecta Cracoviensia” 1973, 5.

Marszalska J.M., Polonica in the book collection of Piotr Dunin-Wolski (1531–1590) senator and bishop of Płock, „Saeculum Christianum” 2020, 27.

Marszalska J.M., Rozwój zainteresowań naukowych środowiska katedralnego płockiego w świetle zasobu XV-wiecznej książki, w: Postęp i zacofanie w kulturze Europy Środkowej, red. A. Barciak, Katowice–Zabrze 2015.

Mąkowski W., Biskupi i sufragani płoccy, „Miesięcznik Pasterski Płocki” 1928, 23, 6.

Mąkowski W., Mikołaj Bartnicki (zm. 1516), w: Polski słownik biograficzny, t. 1, red. W. Konopczyński, Kraków 1935.

Michałowska T., Literatura polskiego średniowiecza, Warszawa 2011.

Nitecki P., Biskupi kościoła w Polsce. Słownik biograficzny, Warszawa 1992.

Nowowiejski A.J., Płock. Monografia historyczna, Płock 1930.

Obrębski A., Volsciana. Katalog renesansowego księgozbioru Piotra Dunin-Wolskiego, biskupa płockiego, Kraków 1999.

Ozorowski E., Goślicki Wawrzyniec, h. Grzymała (ok. 1530 – zm. 1607), w: Słownik polskich teologów katolickich, t. 1, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1981.

Pietrusiński J., Złotnicy krakowscy XIV–XVI wieku i ich cech, w: J. Pietrusiński, Złotnicy krakowscy XIV–XVI wieku i ich księga cechowa, t. 1, Warszawa 2000.

Prokop K.R., Biskupi pomocniczy w diecezjach polskich w dobie przedtrydenckiej (2. poł. XIII – 1. poł XVI w.), Kraków 2002.

Przybyszewski B., Złoty dom królestwa. Studium z dziejów krakowskiego cechu złotniczego od czasów jego powstania (ok. 1370) do połowy wieku XV, Warszawa 1968.

Sajdak M., Krąg duchowieństwa kościoła św. Anny w średniowieczu, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Społeczne” 2014, 9, 2.

Sawicka S., Straty wojenne zbiorów polskich w dziedzinie rękopisów iluminowanych, Warszawa 1952.

Spandowski M., Polskie zbiory inkunabułów zniszczone, rozproszone i przemieszczone w czasie i w wyniku II wojny światowej, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2013, 44.

Szacherska S.M., Złoty wiek miasta, lata 1495–1580, w: Dzieje Płocka, red. A. Gieysztor, Płock 1997.

Szostkiewicz Z., Katalog biskupów obrządku łacińskiego przedrozbiorowej Polski, Rzym 1954.

Zwiercan M., Piotr Aurifaber z Krakowa, w: Encyklopedia filozofii polskiej, t. 2, red. A. Maryniarczak, Lublin 2011.

Zwiercan M., Auribifaber Piotr z Krakowa, Piotr Lubart (ok. 1470–1530), w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa–Łódź 1972.

Zwiercan M., Friedel Jakub z Kleparza (ok. 1484–1553), w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa–Łódź 1972.

Żebrowski T., Zarys dziejów diecezji płockiej, Płock 1976.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2023.55.181-190
Data publikacji: 2023-07-20 09:56:32
Data złożenia artykułu: 2023-02-15 11:45:04


Statystyki


Widoczność abstraktów - 446
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 166

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Jolanta Małgorzata Marszalska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.