Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Stan i perspektywy badań nad policyjno-administracyjnymi działaniami strony niemieckiej wobec Polski w okresie połowa października 1938–grudzień 1939 r.
Streszczenie w języku polskim
Przygotowania do agresji na Polskę na froncie policyjno-administracyjnym rozpoczęły się w Niemczech już wiosną 1939 r. Na pierwszy plan wysuwają się tu działania organów policyjnych (Gestapo, Służba Bezpieczeństwa) zmierzające do zebrania danych o osobach przebywających na terytorium Polski, które miały zostać aresztowane i ewentualnie zlikwidowane. Ustalenia te, w formie nakazów aresztowania, były następnie wykorzystywane we wrześniu i październiku 1939 r. przez tzw. grupy operacyjne Policji Bezpieczeństwa i SD (Einsatzgruppen). W połowie października grupy te utworzyły stałe siedziby, szerząc terror polityczny na okupowanych terenach. Administracyjna strona działalności okupanta różniła się w zależności od statusu nadanego poszczególnym obszarom: czy zostały one włączone do Rzeszy, czy też weszły w skład tzw. Generalnego Gubernatorstwa. Wszystkie te aspekty, w tym osobowości zaangażowanych funkcjonariuszy i urzędników, zasługują na pełne zbadanie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Printed sources (Źródła drukowane)
Akten zur Deutschen Auswärtigen Politik 1918-1945. Aus dem Archiv des deutschen Auswärtigen Amtes, vols 1‒75, Baden-Baden, Frankfurt/M., Göttingen 1950‒1995.
Studies (Opracowania)
Becker M., Mitstreiter im Volkstumskampf. Deutsche Justiz in den eingegliederten Ostgebieten 1939‒1945, München 2014.
Becker M., Sądownictwo niemieckie i jego rola w polityce okupacyjnej na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy 1939‒1945, Warszawa 2020.
Bębnik G., Proskrypcja w nowej odsłonie. Niemieckie listy gończe w przededniu i początkach II wojny światowej, Warszawa 2020.
Bębnik G., Sokoły kapitana Ebbinghausa. Sonderformation Ebbinghaus w działaniach wojennych na Górnym Śląsku w 1939 r., Katowice‒Kraków 2014.
Bębnik G., Wrzesień 1939 r. w Katowicach, Katowice 2012.
Böhler J., Auftakt zum Vernichtungskrieg. Die Wehrmacht in Polen 1939, Frankfurt/Main 2006.
Böhler J., Ordinary Clerks or Trailblazers of Destruction? The “First Wave” of Chiefs of Civil Administration and Their Implementation of Nazi Policy During the German Invasion of Poland in 1939, “Dapim. Studies on the Holocaust” 2015, 29, 1.
Böhler J., Mallmann K.-M., Matthäus J., Einsatzgruppen w Polsce, Warszawa 2009.
Ceran T., Mazanowska I., Tomkiewicz M., Zbrodnia pomorska, Warszawa 2018.
Die Berichte der Einsatzgruppen aus Polen 1939, eds. S. Lehnstaedt, J. Böhler, München 2013.
Epstein C., Model Nazi. Arthur Greiser and the Occupation of Western Poland, Oxford–New York 2010.
Epstein C., Wzorcowy nazista. Arthur Greiser i okupacja Kraju Warty, Wrocław 2011.
Fuhrer A., Schön H., Koch E., Hitlers brauner Zar – Gauleiter von Ostpreuβen und Reichskommissar der Ukraine, München 2010.
Graczyk K., Sondergericht Kattowitz. Sąd Specjalny w Katowicach 1939–1945, Warszawa 2020.
Hempel A., Pogrobowcy klęski. Rzecz o policji „granatowej” w Generalnym Gubernatorstwie 1939‒1945, Warszawa 1990.
Hempel A., Policja granatowa w okupacyjnym systemie administracyjnym Generalnego Gubernatorstwa 1939‒1945, Warszawa 1987.
Hütt G., Urteile des Sondergerichts Kalisch und der Richter Ferdinand Trümper aus Duderstadt, Norderstedt 2015.
Kampania polska 1939 r. Polityka – społeczeństwo – kultura, vol. 2, Polityka i społeczeństwo. Imponderabilia, pamięć, kultura, eds. M.P. Deszczyński, T. Pawłowski, Warszawa 2014.
Kaczmarek R., Górny Śląsk podczas II wojny światowej. Między utopią niemieckiej wspólnoty narodowej a rzeczywistością okupacji na terenach wcielonych do Trzeciej Rzeszy, Katowice 2006.
Kaczmarek R., Pod rządami gauleiterów. Elity i instancje władzy w rejencji katowickiej w latach 1939‒1945, Katowice 1998.
Konieczny A., Organizacja gestapo na ziemiach polskich włączonych do Rzeszy w latach 1939‒‒1945, “Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 2008, 30.
Konieczny A., Pod rządami wojennego prawa karnego III Rzeszy. Górny Śląsk 1939‒1945, Warszawa‒Wrocław 1972.
Konsulaty na pograniczu polsko-niemieckim i polsko-czechosłowackim w latach 1918‒1939, eds. R. Kaczmarek, M. Masnyk, Katowice 2004.
Kornat M., Polityka zagraniczna Polski 1938‒1939. Cztery decyzje Becka, Gdańsk 2012.
Krausnick H., Wilhelm H-.H., Die Truppe des Weltanschauungskrieges, Die Ensatzgruppen der Sicherheitspolizei und des SD 1938‒1942, Stuttgart 1981.
Krausnick H., Hitlers Einsatzgruppen. Die Truppe des Weltanschauungskrieges 1938‒1942, Frankfurt/Main 1985.
Leszczyński K., Działalność Einsatzgruppen policji bezpieczeństwa na ziemiach polskich w 1939 r. w świetle dokumentów, “Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1971, 22.
Łuczak C., Arthur Greiser. Hitlerowski władca w Wolnym Mieście Gdańsku i w Kraju Warty, Poznań 1997.
Madajczyk C., Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce, vols 1‒2, Warszawa 1970 [New edition: Warszawa 2019].
Meindl R., Gauleiter Prus Wschodnich. Erich Koch – biografia polityczna, Olsztyn 2022.
Meindl R., Ostpreuβens Gauleiter. Erich Koch – eine politische Biographie, Osnabrück 2007.
Matthäus J., Mallmann K.-M., Böhler J., Einsatzgruppen in Polen. Darstellung und Dokumentation, Darmstadt 2008.
Nolte E., Der Faschismus in seiner Epoche. Die Action Française. Der Italienischer Faschismus, Der Nationalsozialismus, München 1963.
Podgóreczny M., Gauleiter i oskarżony, Gdańsk 1977.
Policja granatowa w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939‒1945, eds. T. Domański, E. Majcher-Ociesa, Kielce–Warszawa 2019.
Radziwończyk K., “Akcja Tannenberg” grup operacyjnych SIPO i SD w Polsce jesienią 1939 r., “Przegląd Zachodni” 1966, 5.
Radziwończyk K., Zbrodnie generała Streckenbacha, Warszawa 1966.
Ramme A., Służba Bezpieczeństwa SS, 2nd edition, Warszawa 1984.
Rossino A.B., Hitler Strikes Poland. Blitzkrieg, Ideology and Atrocity, Lawrence 2003.
Rossino A.B., Hitler uderza na Polskę. Blitzkrieg, ideologia i okrucieństwo, transl. H. Górska, Warszawa 2009.
Schenk D., Albert Forster – gdański namiestnik Hitlera, Gdańsk 2002.
Schenk D., Hans Frank. Biografia generalnego gubernatora, Kraków 2009.
Schenk D., Hans Frank. Hitlers Kronjurist und Generalgouverneur, Frankfurt/Main 2006.
Schenk D., Hitlers Mann in Danzig. Gauleiter Forster und die NS-Verbrechen in Danzig – Westpreuβen, Bonn 2000.
Schlüter H., “...für die Menschlichkeit im Strafmaβ bekannt...” Das Sondergericht Litzmannstadt und sein Vorsitzender Richter, Düsseldorf 2006.
Sroka I., Organizacja i działalność policji niemieckiej w rejencji katowickiej w 1939 roku, Katowice 1969.
Sroka I., Policja hitlerowska w rejencji katowickiej w latach 1939‒1945, Opole 1997.
Umbreit H., Deutsche Militärverwaltungen 1938/39. Die militärische Besetzung der Tschechoslowakei und Polen, Stuttgart 1977.
Vernichtungskrieg. Verbrechen der Wehrmacht 1941‒1944, eds. H. Heer, K. Naumann, Hamburg 1995.
W cieniu Einsatzgruppen. Volksdeutscher Selbstschutz w okupowanej Polsce 1939‒1940, eds. I. Mazanowska, T. Ceran, M. Przegiętka, Warszawa 2021.
Waszczyński J., Z działalności hitlerowskiego Sądu Specjalnego w Łodzi (1939‒1945), “Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce“ 1972, 24.
Weckbecker G., Zwischen Freispruch und Todesstrafe. Die Rechtsprechung der nationalsozialistischen Sondergerichte Frankfurt/Main und Bromberg, Baden-Baden 1998.
Węcki M., Fritz Bracht – Gauleiter von Oberschlesien, Paderborn 2021.
Węcki M., Fritz Bracht (1899‒1945). Nazistowski zarządca Górnego Śląska w latach II wojny światowej, Katowice 2014.
Wildt M., Generation des Unbedingten. Das Führungskorps des Reichssicherheitshauptamtes, Hamburg 2002.
Wrzyszcz A., Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939‒1945. Organizacja i funkcjonowanie, Lublin 2008.
Zbrodnie i sprawcy. Ludobójstwo hitlerowskie przed sądem ludzkości i historii, ed. C. Pilichowski, Warsaw 1980.
Websites (Strony internetowe)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zbrodnia_pomorska_1939 [access: 29.08.2022].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.58.689-707
Data publikacji: 2024-12-18 10:05:12
Data złożenia artykułu: 2023-03-30 00:49:57
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Grzegorz Mirosław Bębnik
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.