Między Dreznem i Neapolem. Wpływ sieci dynastycznej Wettynów na wymianę handlową saksońsko-neapolitańską w połowie XVIII w.

Katarzyna Anna Kuras

Streszczenie w języku polskim


W artykule poruszono zagadnienie funkcjonowania sieci dynastycznej Wettynów w połowie XVIII w. oraz jej wpływ na próby intensyfikacji saksońsko-neapolitańskiej wymiany handlowej. Dzięki umiejętnie realizowanej polityce dynastycznej przedstawiciele dynastii Wettynów znajdowali się na dworach m.in. w Neapolu, Paryżu i Monachium, utrzymując ze sobą ścisłe relacje. Ich istotnym elementem były transporty rzeczy, w tym dzieł sztuki, kulinariów oraz porcelany, które krążyły między Dreznem a pozostałymi stolicami. W oparciu o krąg dynastyczny starano się również zintensyfikować eksport saskich tkanin oraz mebli do Królestwa Neapolu. Kluczową rolę odgrywali w tym zakresie dyplomaci oraz kupcy, ostatecznie jednak ze względu na trudności logistyczne oraz finansowe zrezygnowano z realizacji tego planu.

Słowa kluczowe


Saksonia; Królestwo Neapolu; August III Sas; Maria Amalia Wettyn; wymiana kulturowa

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Agústsson J., Giovanni Alberto Ristori at the Court of Naples 1738–1740, w: Studi Pergolesiani, red. C. Bacciagaluppi, H.-G. Ottenberg, L. Zopelli, Bern 2012.

Anderson M.S., The War of the Austrian Succession, 1740–1748, London 1985.

Bély L., La société des princes, Paris 1999.

Biskup T., Four weddings and five funerals: Dynastic integration and cultural transfer between the houses of Braunschweig and Brandenburg in the 18th century, w: Marrying cultures: queens consort, cultural transfer, and European politics, c. 1500–1800, red. A. Morton, H. Watanabe-O’Kelly, New York–London 2016.

Cassidy-Geiger M., Gender, Dynasty and the Politics of Porcelain: The fact and impact of Meissen gifts to royal women, ca. 1714–1750, w: Telling Objects. Contextualizing the role of the consort in early modern Europe, red. J. Bepler, S. Norrhem, „Wolfenbütteler Forschung” 2018, 153.

De Majo S., Fogliani Sforza d'Aragona, Giovanni, „Dizionario Biografico degli Italiani” 1997, 48, https://www.treccani.it/enciclopedia/fogliani-sforza-d-aragona-giovanni_(Dizionario-Biografico)/ [dostęp: 30.01.2024].

Die kurfürstlich-sächsische Kunstkammer in Dresden. Das Inventar von 1741, wyd. D. Syndram, M. Minning, J. Vötsch, Dresden 2010.

Double Agents Cultural and Political Brokerage in Early Modern Europe, red. M. Keblusek, B. Vera Noldus, Leiden 2011.

Fragile Diplomacy: Meissen Porcelain for Foreign Courts, ca. 1710–1763, red. M. Cassidy-Geiger, New Haven 2007.

Knöffel A.-S., Dynastie und Prestige. Die Heiratspolitik der Wettiner, Köln 2009.

Kraus A., Das Haus Wittelsbach und die europäischen Dynastien: Ergebnisse und Ausblick, „Zeitschrift für Bayerische Landesgeschichte” 1981, 44, 1.

Mafrici M., Maria Amalia di Sassonia, regina di Napoli e Sicilia, poi di Spagna, „Dizionario Biografico degli Italiani” 2008, 70, https://www.treccani.it/enciclopedia/maria-amalia-di-sassonia-regina-di-napoli-e-sicilia-poi-di-spagna_(Dizionario-Biografico)/ [dostęp: 25.01.2024].

Markiewicz M., The Functioning of the Monarchy during the Reigns of the Electors of Saxony, 1697–1763, w: The Polish-Lithuanian Monarchy in European Context, c. 1500–1795, red. R. Butterwick, Palgrave 2001.

Marx H., Sztuka na dworze Augusta III, w: Pod jedną koroną. Kultura i sztuka w czasach unii polsko-saskiej, Warszawa 1997.

Matzke J., Joseph Anton Gabaleon von Wackerbarth-Salmour, https://saebi.isgv.de/biografie/Joseph_Anton_Gabaleon_von_Wackerbarth-Salmour_(1685-1761) [dostęp: 25.01.2024].

Matzke J., Gesandtschaftwesen und diplomatischer Dienst Sachsens 1694–1763, Berlin, 2011.

Mączak A., Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawa 2002.

Popiołek B., Diariusz mariażu królewny polskiej Marii Amalii Wettyn (1724–1760), w: Miscellanea res Polonorum, Brittanorum ac Judaeorum illustrantia, Kraków 2015.

Richter J., Das Erziehuügswesen am Hofe der Wettiner Albertinischer (Haupt-)Linie, Berlin 1913.

Spangler J., Wider kinship networks, w: Early Modern Court Culture, red. E. Griffey, London 2022.

Staszewski J., August III, Wrocław 1989.

Staszewski J., Wettynowie, Olsztyn 2005.

Watanabe-O’Kelly H., Consort and court ladies, w: Early Modern Court Culture, red. E. Griffey, London 2022.

Watanabe-O’Kelly, H., Cultural Transfer and the Eighteenth-Century Queen Consort, „German History” 2016, 34, 2.

Watanable-O’Kelly H., Court Culture in Dresden. From Renaissance to Baroque, New York 2002.

Watanabe-O’Kelly H., Religion and the Consort: two Electresses of Saxony and Queens of Poland (1697–1757), w: Queenship in Europe, 1660–1815. The Role of the Consort, red. C. Cambell Orr, Cambridge 2004.

Watanabe-O’Kelly H., The consort in the theatre of power: Maria Amalia of Saxony, Queen of the Two Sicilies, Queen of Spain, w: Queens consort, cultural transfer, and European politics, c. 1500–1800, red. A. Morton, H. Watanabe-O’Kelly, New York 2017.

Wierzbicka E., Stosunki Saksonii i Polski z Hiszpanią i Neapolem za panowania Augusta II i Augusta III do 1759 r., „Przegląd Historyczny” 1999, 90, 3.

Yun Casalilla B., Aristocratic Women across Borders, Cultural Transfers and Something More. Why Should We Care?, w: Early Modern Dynastic Marriages and Cultural Transfer, red. J.-L. Palos, M.S. Sánchez, London 2016.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.59.1011-1031
Data publikacji: 2025-10-31 08:37:38
Data złożenia artykułu: 2024-02-07 10:38:56


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Katarzyna Anna Kuras

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.