Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Wolność druku w Królestwie Kongresowym w okresie sprawowania funkcji naczelnika cenzury przez Józefa Kalasantego Szaniawskiego
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest analiza działań podjętych przez Józefa Kalasantego Szaniawskiego w okresie pełnienia przez niego w Królestwie Polskim funkcji naczelnika cenzury. Szaniawski jest postacią budzącą głębokie kontrowersje, obejmujące zarówno jego postawę polityczną, jak i charakter uprawianej refleksji. Autor podjął próbę określenia, w jakim stopniu wpływy intelektualnych fascynacji Szaniawskiego, zwłaszcza jego poglądów filozoficznych, przełożyły się na edukacyjną i cenzorską politykę władz Królestwa. Autor uważa, że J. K. Szaniawski będąc w roli cenzora niezwykle rygorystyczny, kierował się bardziej własnym, konserwatywnym światopoglądem niż zaleceniami władz zaborczych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. 6, [b.m.d.w.].
Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. 7, [b.m.d.w.]
Dzierżykraj-Morawski F., Pisma wierszem i prozom, t. 2, Poznań 1882.
Kręte drogi myśli politycznej Józefa Kalasantego Szaniawskiego (1764–1843). Wybór pism, wstęp i opracowanie, S. Paczos, Poznań 2012.
Łasiewicki F. [autor domniemany], Pamiętnik woźnego cenzury, wstęp i opracowanie B. Burdziej, Toruń 1995.
Mochnacki M., Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831, t. 1, wstęp i oprac. S. Kieniewicz, Warszawa 1984.
Niemcewicz J.U., Władysław Bojomir, wstęp i oprac. I. Rusinowa, Kielce 2009.
Szaniawski J.K., Korespondencja w materiach obraz kraju i narodu polskiego rozjaśniających, Warszawa 1807.
Szaniawski J.K., Rzut oka na dzieje filozofii od upadku jej u Greków i Rzymian, aż do epoki odrodzenia nauki, Warszawa 1804.
Anculewicz Z., Stosunek władz Królestwa Polskiego do „Kuriera Warszawskiego” w latach 1821–1868, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1993, 32, 2.
Askenazy S., Łukasiński, t. 1–2, Warszawa 2005–2006.
Barańska A., Między Warszawą, Petersburgiem a Rzymem. Kościół a państwo w dobie Królestwa Polskiego (1815–1830), Lublin 2008.
Caban W., Cenzura w Królestwie Polskim w latach 1815–1915, w: Granice wolności słowa, red. G. Miernik, Kielce 1998.
Deszczyńska M., J.K. Szaniawski, w: Polski słownik biograficzny, t. 37, red. H. Markiewicz, Warszawa 2010.
Gąsiorowska N., Wolność druku w Królestwie Kongresowym, Warszawa 1916.
Gąsiorowska N., Ustanowienie cenzury w Królestwie Kongresowym, „Biblioteka Warszawska” 1912, 3.
Grochulska B., Księstwo Warszawskie, Warszawa 1991.
Jabłońska-Deptuła E., Przystosowanie i opór. Zakony męskie w Królestwie Kongresowym, Warszawa 1983.
Kraushar A., Senator Nowosilcow i cenzura za Królestwa Kongresowego, Kraków 1911.
Król M., Konserwatyści a niepodległość, Warszawa 1985.
Król M., Zagadka Józefa Kalasantego Szaniawskiego, „Archiwum Historii Filozofii I Myśli Społecznej” 1973, t. 21.
Manteufflowa M., J.K. Szaniawski. Ideologia i działalność 1815–1830, Warszawa 1936.
Kucharzewski J., Maurycy Mochnacki, Kraków 1910.
Ramotowska F., Sto lat „cenzury rządowej” (1815–1915) – podstawy normatywne, instrumenty wykonawcze, w: Piśmiennictwo – system kontroli – obieg alternatywny, t. 1, red. J. Kostecki, A. Brodzka, Warszawa 1992.
Słomkowska A., Próby wydawania gazet rządowych w Królestwie Polskim w latach 1815–1831: część pierwsza, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1965, 4, 2.
Smolarski M., J.K. Szaniawski (Przyczynek do charakterystyki), „Biblioteka Warszawska” 1910, 4, 1.
Stankiewicz-Kopeć M., „Błędny rycerz feudalizmu”. Preromantyczne sympatie szefa carskiej cenzury Józefa Kalasantego Szaniawskiego, w: W świecie wartości i myśli. Prace z historii literatury i kultury ofiarowane profesorowi Julianowi Maślance, red. R. Dąbrowski, A. Waśko, Kraków 2010.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.59.1097-1121
Data publikacji: 2025-10-31 08:37:47
Data złożenia artykułu: 2024-12-05 11:02:01
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Sebastian Paczos
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.