Aktywność fizyczna kobiet w ciąży w świetle tekstów antycznych

Anna Tatarkiewicz

Streszczenie w języku polskim


Niniejszy artykuł analizuje znaczenie aktywności fizycznej dla kobiet w ciąży z perspektywy historycznej. Starożytni autorzy, tacy jak Arystoteles, Plutarch i Soranos z Efezu, podkreślali zalety umiarkowanych ćwiczeń fizycznych dla dobrostanu matki i pomyślnych wyników ciąży, jednocześnie przestrzegając przed nadmiernym wysiłkiem. Ich obserwacje, oparte na intuicji i ograniczonych dowodach empirycznych, wykazują zgodność z wynikami współczesnych badań, które potwierdzają, że regularna, odpowiednio dostosowana aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko powikłań związanych z ciążą, takich jak cukrzyca ciążowa i nadciśnienie, a także ułatwia poród oraz szybszy powrót do pełnej aktywności po porodzie. Zbieżność starożytnych zaleceń z nowoczesnymi wytycznymi medycznymi pokazuje niezmienną wartość aktywności fizycznej jako znaczącego elementu zdrowego stylu życia w czasie ciąży.


Słowa kluczowe


aktywność ciężarnych; medycyna starożytna; historia starożytna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 1, Warszawa 2003.

Ginekologia Soranosa z Efezu, tłum. J. Lachs, „Roczniki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” 1902, 28.

Plutarch, Likurg, w: Żywoty równoległe, tłum. K. Korus, oprac. K. Korus, L. Trzcionkowski, t. 1, Warszawa 2004.

Sorani Gynaeciorum libri IV, red. J. Ilberg, Leipzig–Berlin 1927.

The Cynic epistles. A Study Edition, red. A.J. Malherbe, Missoula 1977.

Brzęk A.M. et al., Physical activity in pregnancy and its impact on duration of labor and postpartum period, „Annales Academiae Medicae Silesiensis” 2016, 70.

Corson A.E. et al., Breaking boundaries: A chronology with future directions of women in exercise physiology research, centred on pregnancy, „Advanced Exercise and Health Science” 2024, 1, 2.

Evenson K.R. et al., Guidelines for Physical Activity during Pregnancy: Comparisons From Around the World, „American Journal of Lifestyle Medicine” 2014, 8, 2.

Israelowich I., The Use of Diet and Regimen by Midwives During Pregnancy, Childbirth, and Postnatal Care in Soranus’ Gynecology, „Phoenix” 2020, 74, 1–2, 2020.

Kardel K.R., Effects of intense training during and after pregnancy in top-level athletes, „Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports” 2005, 15, 2.

Katz M., Physical activity during pregnancy – past and present, „Developmental period medicine” 2018, 22, 1.

L'Heveder A. et al., Sports Obstetrics: Implications of Pregnancy in Elite Sportswomen, a Narrative Review, „Journal of Clinical Medicine” 2022, 11, 17.

Pavlogiannis O. et al., Sport and Medicine during Greek Antiquity and Roman Imperial Times, „Journal of the Washington Academy of Sciences” 2007, 93, 1.

Rosenmeyer P., The Hipparchia Letters: Dynamics of Power in Crates’ Cynic Epistles 28–33, w: Brief und Macht: Pseudonyme Briefsammlungen der Antike, red. É. Marquis, P. von Möllendorff, Berlin–Boston 2025.

Sundgot-Borgen J. et al., Elite athletes get pregnant, have healthy babies and return to sport early postpartum, „Open Sport & Exercise Medicine” 2019, 5:e000652.

Tatarkiewicz A., Précautions et conseils pour les femmes enceintes dans la Rome antique, w: Gynecia: Studies on Gynaecology in Ancient, Medieval and Early Modern texts, red. C. Pinheiro, et al., Lisbona 2022.

Tatarkiewicz A., Souffrances des accouchées: les moyens antiques d’avancer l’accouchement et de calmer ses douleurs, „Ágora: estudos clássicos em debate” 2021, 23, 1.

Tipton C.M., The history of "Exercise Is Medicine" in ancient civilizations, „Advances in Physiology Education” 2014, 38, 2.

Wang Y. et al., The Association between Physical Exercise during Pregnancy and Maternal and Neonatal Health Outcomes: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials, „Computational and Mathematical Methods in Medicine” 2022, 3462392.

Watkins V.Y. et al., The impact of Physical Activity during Pregnancy on Labor and Delivery, „American Journal of Obstetrics and Gynecology” 2021, 225, 4.

https://sport.tvp.pl/75290038/sulek-trenuje-w-ciazy-nie-zmienie-przygotowan-po-wpisie-jakiegos-janusza [dostęp: 28.12.2024].

https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,163229,30683033,treningi-adrianny-sulek-schubert-w-ciazy-oburzaly-internautow.html [dostęp: 28.12.2024].




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.59.393-402
Data publikacji: 2025-10-31 08:36:24
Data złożenia artykułu: 2025-01-03 09:41:30


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Anna Tatarkiewicz

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.