Wołosi i Słowianie w średniowieczu i epoce nowożytnej

Ilona Czamańska

Streszczenie w języku polskim


Analiza relacji wołosko-słowiańskich w średniowieczu pozwoliła ustalić pewne prawidłowości w procesie slawizacji Wołochów/Włachów lub też odwrotnie – w jego braku. Za najważniejsze skutki kontaktów wołosko-słowiańskich w średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej uznano:

  1. Slawizację znacznej części Wołochów/Włachów i ich ewolucję w kierunku narodowości bułgarskiej, serbskiej, czarnogórskiej, chorwackiej, bośniackiej, ruskiej, słowackiej, polskiej.

  2. Silną obecność kultury i tradycji słowiańskiej w średniowiecznych państwach rumuńskich – księstwach Wołoszczyzny i Mołdawii.

  3. Pogłębienie mozaiki etnicznej Bałkanów i obecność etnicznych Wołochów/Włachów także na terenach nizinnych.

  4. Wzajemne przenikanie się kultur i tradycji: schodzenie Wołochów/Włachów na niziny i podejmowanie działalności rolniczej oraz stopniowe oswajanie gór przez Słowian.


Słowa kluczowe


Wołosi/Własi, Słowianie, procesy slawizacyjne, przenikanie się kultur i tradycji

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Primary sources

Anna Comnena, The Alexiad, transl. E. A. S. Dawes, Cambridge, Ontario 2000.

Anna Komnena, Aleksjada, transl. O. Jurewicz, vol. 1, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967; vol. 2, Wrocław–Warszawa–Kraków 1972.

Documente Romaniae Historica, D: Relaţii între ţările române, vol. 1, ed. M. Berza, Bucureşti 1977.

Geoffrey de Villehardouin [b.c.1160–d.c.1213] Memoirs or Chronicle of The Fourth Crusade and The Conquest of Constantinople, transl. F. T. Marzials, London 1908. e-version: http://legacy.fordham.edu/halsall/basis/villehardouin.asp [accessed on: 16 January 2016].

Georgius Cedrenus, Joannus Skylitzes opere, II, Bonnae 1839.

Innocentii III Romani Pontificis Regestorum sive Epistolarum liber secundus, MPL, 215, col. 290, e-version: http://www.documentacatholicaomnia.eu/04z/z_1198-1216__SS_Innocentius_III__Regestorum_Sive_Epistolarum_[AD_12031208]__MLT.pdf.html [accessed on: 16 January 2016].

Robert de Clari, Zdobycie Konstantynopola, transl. and ed. Z. Pentek, Poznań, 1997.

Secondary Literature

Andreescu Ş., Mihai Viteazul şi Roma, in: Ş. Andreescu, Restitutio Daciae. Studii cu privire la Mihai Viteazul, vol. 3, Bucureşti 1997.

Bărbulescu M., et al., Istoria României, Bucureşti 1998.

Best P., Stępień S. (eds.), Does a Fourth Rus' exist? Concerning cultural identity in the Carpatian Region, Przemysl–Higganum 2009.

Bubalo Đ., Vlaho episkop ili vlahoepiskop, “Zbornik Radova Vizantološkog Instituta” 2001/2002, 39.

Chaloupecky V., Valaši na Slovensku, v Praze 1947.

Chilandarski P., Słowianobułgarska historia, transl. F. Korwin-Szymanowski, Warszawa 1981.

Cvetković M., Ukljućivanje Slovena i Vlaha u sistem vizantijske provincijske organizacije na jugu Balkana do XI veka. Sličnosti i razlike, “Zbornik Radova Vizantološkog Instituta” 2012, 49.

Dodig R., Etnička, konfesionalna i regionalna imena i nadimci u Hercegovini XV.–XIX. st., in: Zbornik Radova s Međunarodnoga znanstvenog skupa održanog u Mostaru 5. i 6. studenoga 2009, ed. I. Lucić, Zagreb 2011.

Дуйчевъ И., Изъ старата българска книжнина, кн. 2, София 1940.

Erich A., Vârgolici N., Istoria cărţii româneşti. Controverse privind tipărirea primei cărţi în spaţiul românesc Liturghierul (1508), “Studii de Bibliotecoeconomie şi ştiinţa informării” 2009, http://www.lisr.ro/13-erichvargolici.pdf.

Górzyński S., Z dziejów osadnictwa i pasterstwa Podhala i Tatr w wiekach XII–XVIII, in: Pasterstwo Tatr polskich i Podhala, ed. W. Antoniewicz, vol. 4, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962.

Ивић А., Родословне таблице и грбови српских династиjа и властеле, Београд 1991.

Holban M., Din cronica relaţiilor româno-ungare în secolele XIII–XIV, Bucureşti 1981.

Hrabak B., Naseljavanje hercegovačkih i bosanskih vlaha u dalmatinsku Zagoru u XIV, XV I XVI veku, in: I. Mužić, Vlasi u starijoj hrvatskoj historiografiji, Split 2010.

Jawor G., Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2004.

Kulišić Š, O etnogenezi crnogoraca, Titograd 1980.

Kurtović E., Velikij vojvoda bosanski Sandalj Hranić Kosača, Sarajevo 2009.

Luković M., Transhumantni migrace pastevců v centrálních a západních oblastech Balkánu, in: Tradiční agrární kultura v kontextu společenského vývoje střední Evropy a Balkánu, Brno 2012.

Матковски А., Номадското сточарство во Македониjа од XIV до XIX век, Скопjе 1996.

Meteş Ş., Emigrări româneşti din Transilvania în secolele XIII–XX, Bucureşti 1977.

Мићовић Д., Краjишничка епика, Београд 1980.

Mirdita Z., Vlasi starobalkanski narod (od povijesne pojave do danas), Zagreb 2009.

Misterski H., Recepcja polskich zapożyczeń leksykalnych w dokumentach słowiańsko- mołdawskich, Poznań 1976.

Mužić I., Vlasi i starobalkanska pretkršćanska simbolika jelena na stećcima, in: I. Mužić, Vlasi u starijoj hrvatskoj historiografiji, Split 2010.

Oczko A., Rumuńska Słowiańszczyzna. Zapożyczenia południowosłowiańskie w językurumuńskim w XVI i XVII wieku, Kraków 2014.

Păcurariu M., Istoria bisericii ortodoxe române, vol. 2, Bucureşti 1994.

Papacostea Ş., Bethween the Crusade and the Mongol Empire, Cluj-Napoca 1998.

Şişeştean G., Românii, care s-au stîns. Valachii din Carpaţii Nordici şi românii din Ungaria, Cluj-Napoca 2012.

Spinei V., Moldova în secolele XI–XIV, Bucureşti 1982.

Stabile G., Valacchi e Valacchie nella letteratura francese medievale, Roma 2010.

Šekularac B., Tragovi Vlaha u Crnoj Gori, Şebeş 2012.

Štika J., Valaši a Valašsko. O původu Valachů, valašské kolonizaci, vzniku a historii moravského Valašska a také o karpatských salaších, Rožnov pod Radhoštěm 2009.

Trifon N., Cincari narod koji nestaje, Beograd 2010.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2016.41.11
Data publikacji: 2016-09-29 09:33:11
Data złożenia artykułu: 2016-09-26 15:18:20


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1531
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 1297

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2016 Ilona Czamańska

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.