Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Ceremoniał wjazdu w epoce nowożytnej na przykładzie podróży Teresy Kunegundy Sobieskiej do Brukseli na przełomie 1694 i 1695 roku. Scenariusz i interpretacja uroczystości
Streszczenie w języku polskim
W artykule podjęto problem stosowania zasad ceremoniału podczas uroczystości wjazdu elektorowej bawarskiej Teresy Kunegundy Sobieskiej do miast znajdujących się na trasie jej przejazdu do Brukseli na przełomie 1694 i 1695 r. Celem pracy jest wskazanie na różnorodne elementy barokowego święta, takie jak: trasa przejazdu, kwestia precedencji, rola możnowładców, duchowieństwa oraz mieszczaństwa w akcie powitania, a także oprawa artystyczna wydarzenia. Rozważania zostały przeprowadzone na podstawie bazy źródłowej, głównie diariuszy podróży i korespondencji członków świty elektorowej oraz szerokiej literatury przedmiotu (polskiej, angielskiej i francuskiej) odnoszącej się do kwestii ceremoniału wjazdu w epoce nowożytnej.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Źródła archiwalne
Archivio Storico Capitolino, Archivio Capranica-Scarlatti, sygn. 1190.
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie:
Archiwum Publiczne Potockich, sygn. 12
Archiwum Komierowskich, sygn. 76/101
Archiwum Warszawskie Radziwiłłów: dział II, księga 30; dział V, sygn. 7627, 13939/I
Archiwum Zamoyskich, sygn. 1372
Metryka Koronna – Libri Inscritpionum, sygn. 217.
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta miasta Gdańska – Zbiór Rękopisów Bibliotheca Archivi – Ceremonialia, sygn. 300,R/K,10.
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Akta miasta Poznania, sygn. 12993.
Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, sygn. 184 IV.
Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk w Kórniku, sygn. 979, 1130.
Biblioteka Narodowa w Warszawie, sygn. 3199/IV.
Biblioteka Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku, sygn. Nk 7802.8 adl. 9.
Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. 76.
Gehaimes Staatsarchive, Monachium, Kasten Schwarz 6632.
Lwowska Biblioteka Ukraińskiej Akademii Nauk im. W. Stefanyka, fond 5 (Fond Ossolińskich), opis 1, nr 6619.
Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku, Archiwum Sobieskich z Oławy (fond 695, opis 1), nr 95, 97.
National Archives w Londynie, State Papers Foreign Office, vol. 88/15.
Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. 9765/I, 11818/IV.
Edycje źródłowe
[Anonim], Historia residentiae et templi Societatis Jesu Piekarii (1678–1716), wyd. E. Szramek, Katowice 1932.
Courcillon Dangeau P. de, Journal du marquis de Dangeau, t. 5: (1694–1696), ed. Firmin Didot frères, Paris 1854.
Kronika Reformatów poznańskich, wyd. J. Wiesiołowski, S.B. Tomczak, G.A. Wiśniowski, Poznań 2006.
Listy Jana Sobieskiego do żony Marii Kazimiery wraz z listami innych znakomitych osób przez Jerzego Samuela Bandtkiego z oryginału niegdyś archiwum Sobieskich przepisane, wyd. A.Z. Helcel, Kraków 1860.
Listy Teresy Kunegundy Sobieskiej elektorowej bawarskiej, wyd. J.T.L., „Biblioteka Warszawska” 1877, 2, 5.
O’Connor B., Historia polski, wyd. P. Hanczewski, Warszawa 2012.
Regnard J.F., Œuvres de J.F. Regnard avec des avertissements sur chaque pièce par M. Garnier, t. 1, Paris 1820.
Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, t. 1: Diariusz 1691–1695, wyd. J. Woliński, Wrocław 2004.]
Starodruki
Dalerac F.P., Les anectodes de Pologne ou mémoires secrets du règne de Jean Sobieski III. du nom, t. 2, Amsterdam 1699.
Laboureur J. de, Relation du voyage de la Reyne de Pologne et du retour de Mme la mareschalle de Guébrain ambassadrice extraordinaire, Paris 1648.
Margowski A.R., Porta triumphalis augusto destinata ingressui dum [...] principi Maximiliano II utriusq[ue] Bavariae [et] superioris Palatinatus duci [...] princeps Teressia Cvnegvnda [...] Ioannis III Regis Poloniarum [...] vnica filia, principi sponso per metropolim Majoris Poloniæ Posnaniam, magno lechicae nobilitatis concursu jn Bavariam duceretur a [...] Civitate Posnaniensi erecta ac, Poznań 1694.
Rohr J.B., Einleitung zur Ceremoniel-Wissenschafft Der Privat-Personen, Berlin 1728.
Theatrum Europeum, Bd. 15, Frankfurt am Main 1694.
[Załuski A.Ch.] Kazania, które się na prędce zebrać mogły IMXiędza Andrzeia Chryzostoma Na Załuskach, Błędowie, y Koźietułach Załuskiego, biskupa płockiego, opata wąchockiego Najasnieyszey Teressie Kunegundzie Królewnie Polskiey, Elektorowey Bawarskiey ofiarowane, Warszawa 1696.
Literatura przedmiotu
Adventus: Studien zum herrscherlichen Einzug in die Stadt, Hrsg. P. Johanek, A. Lampen, Köln–Wien 2009.
Althoff G., Potęga ceremoniału. Symbolika władzy w średniowieczu, tłum. A. Gadzała, Warszawa 2011.
Antoniak P., Mur miejski – przyczynek do rozważań o tożsamości miasta, „Teksty Drugie” 2008, 4.
Arnade P., Realms of Ritual: Burgundian Ceremony and Civic Life in Late Medieval Ghent, London 1996.
Augustyniak U., Wazowie i „królowie rodacy”. Studium władzy królewskiej w XVII wieku, Warszawa 1999.
Bauer T.A., Feiern unter den Augen der Chronisten – Die Quellentexte zur Landshuter Fürstenhochzeit von 1475, München 2008.
Betlej A., Oprawy artystyczne uroczystości okazjonalnych we Lwowie w XVIII wieku. Próba rekonesansu, w: Velis quod possis. Studia z historii sztuki ofiarowane Profesorowi Janowi Ostrowskiemu, red. A. Betlej, K. Brzezina-Scheuerer et al., Kraków 2016.
Bobrow R., Załęska W., Kultura stołu jako sposób wywyższenia, w: Wywyższeni. Od faraona do Lady Gagi, red. K. Pomian, Warszawa 2012.
Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.
Boorsch S., Fireworks. Four Centuries of Pyrotechnics in Prints and Drawings, New York 2001.
Brzezińska-Laszczkowa J., Karol Ferdynand. Królewicz polski i biskup wrocławski, wyd. II, Kraków 2009.
Bues A., Art Collections as Dynastic Tool: The Jagiellonian Princesses Katarzyna, Queen of Sweden, and Zofia, Duchess of Braunschweig-Wolfenbüttel, w: Queens Consort, Cultural Transfer and European Politics, c. 1500–1800, ed. E. Watanabe-O’Kelly, A. Morton, Abingdon 2016.
Castellani C., À la table du roi, „Château de Versailles, de l’Ancien Régime à nos jours” 2011, 3.
Ceremonial Entries in Early Modern Europe: The Iconography of Power, ed. R. Mulryne, M.I. Alverti, A.M. Testaverde, Dorchester 2015.
Choińska-Mika J., Instytucje parlamentarne i samorządowe w przestrzeni miejskiej Polski i Litwy (XV–XVIII w.), w: Władza i architektura. Rezydencje monarchów i siedziby władz państwowych w Europie – formy i funkcje (XV–XVIII), red. A. Czarniecka, P. Deles, A. Sołtys, Warszawa 2016.
Christout M.-F., Les Feux d’Artifices en France de 1606 à 1628. Esquisse historique et esthéthique, w: Les fêtes de la Renaissance, Paris 1956.
Chrościcki J.A., Barokowa architektura okazjonalna, w: Wiek XVII – Kontrreformacja – Barok. Prace z historii kultury, red. J. Pelc, Wrocław 1970.
Chrościcki J.A., Intrada z 1646 r. jako przykład związków artystycznych Gdańska z Antwerpią, w: Sztuka pobrzeża Bałtyku, red. H. Fruba, Warszawa 1978.
Chrościcki J.A., Przestrzeń ceremonialna w nowożytnym mieście, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1993, 41, 2.
Chrościcki J.A., Sztuka i polityka. Funkcje propagandowe sztuki w epoce Wazów 1587–1668, Warszawa 1983.
Chrościcki J.A., „Viae Regiae” w środkowej Europie w XVII i XVIII wieku, „Rocznik Historii Sztuki” 1986, 16.
Crary J., Zawieszenie percepcji. Uwaga, spektakl i kultura nowoczesna, tłum. Ł. Zaremba, I. Kurz, red. I. Kurz, Warszawa 2009.
Czarniecka A., Nikt nie słucha mnie za życia… Jan III Sobieski w walce z opozycyjną propagandą (1684–1696), Warszawa 2009.
Dalewski Z., Władza, przestrzeń, ceremoniał. Miejsce i uroczystości inauguracji władcy w Polsce średniowiecznej do końca XIV wieku, Warszawa 1996.
Dolczewski Z., Wnętrza Zamku Królewskiego i ich wyposażenie, „Kronika Miasta Poznania” 2004, 4.
Duindam J., Myths of Power. Norbert Elias and the Early Modern European Court, Amsterdam 1995.
Dygdała J., Kucharski A., Podróż królewny Sobieskiej a także kilka magnackich grand tour z XVII/XVIII wieku w relacjach Samuela Kazimierza Szwykowskiego, „Czasy Nowożytne” 2014, 27.
Dygdała J., Kucharski A., Szwykowski (Szwejkowski) Samuel Kazimierz, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 49, Warszawa–Kraków 2014.
Dziubecki T., Programy symboliczne i funkcje ceremonialne rezydencji magnackich. Puławy – Białystok – Radzyń Podlaski – Lubartów w latach 1750–1760, Warszawa 2010.
Elias N., Die höfische Gesellschaft. Untersuchengen zur Soziologie des Königstums und der höfischen Aristokratie, Neuwied 1969.
Elias N., The Court Society, Oxford 1986.
Europa triumphans: Court and Civic Festivals in Early Modern Europe, t. 1–2, ed. J.R. Mulryne, H. Watanabe-O’Kelly, M. Shewring, London 2004.
Eysmont R., Symbolika ratuszy w przestrzeni miasta średniowiecznego. Wybrane przykłady, „Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2014, 74.
Fabijańska-Żurawska T., Ceremonialne wjazdy paradne w Polsce XVII wieku, w: Królewskie karety Jana III Sobieskiego, red. E. Birkenmajer, A. Kwiatkowska, Warszawa 2003.
Fayard J., Attempts to Build a „Third Party” in North Germany 1690–1694, w: Louis XIV and Europe, ed. R. Hatton, Plymouth 1976.
Fernàndez-Gonzàlez L., Negotiating terms. King Philip I of Portugal and the ceremonial entry of 1581 into Lisbon, w: Festival Culture in the World of the Spanish Habsburgs, ed. F. Checa-Cremades, L. Fernàndez-Gonzàlez, London 2015.
Filipczak-Kocur A., Wesele Zygmunta III i Anny w 1592 r. oraz koronacja królowej w relacjach niemieckojęzycznych gazet ulotnych, w: Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001.
Forycki M., Pietrzak J., Le ceremonial dans les cours royales française et polonaise à l’époque moderne, w: Wersal Marii Leszczyńskiej. Sztuka dworska we Francji XVIII wieku, red. P. Mrozewicz, Warszawa 2013.
Fosi I., Court and City in the Ceremony of the Posseso in the Sixteenth Century, w: Court and Politics in Papal Rome, 1492–1700, ed. A. Visceglia, G. Signorotto, Cambrigde 2004.
French Ceremonial Entries in the Sixteenth Century: Event, Image, Text, ed. H. Visentin, N. Russell, Toronto 2007.
Geertz C., Centers, Kings and Charisma: Reflections on the Symbolics of Power, w: G. Geertz, Local Knowledge: Further Essays in Interpretive Anthropology, New York 1983.
Gennep A. van, The Rites of Passage, Chicago 1960.
German F., Król Jan III Sobieski na Śląsku w drodze pod Wiedeń, Gliwice 1983.
Gieysztor A., Ornamenta Regia w Polsce XV wieku, w: Sztuka i ideologia XV w., red. P. Skubiszewski, Warszawa 1978.
Gis K., Quos Deus coniunxit, homo non separet – Katarzyna Jagiellonka jako królewna polska i księżna finlandzka na tle systemu dynastycznego, w: Kulturowe wzorce a społeczna praktyka. Studia z dziejów kobiet, red. A. Jakuboszczak, P. Matusik, Poznań 2012.
Gluckman M., Essays in the Ritual of Social Relations, Manchester 1962.
Goffman E., The Presentation of Self in Everyday Life, Edinburgh 1959.
Gold W., Das Zeitalter Max Emanuels und die Türkenkriege in Europa 1683–1687, München 1990.
Gombin K., Lwów w ceremoniale Trybunału Koronnego prowincji Małopolskiej, „Annales UMCS”, sectio L, Artes, 2010, 7 (2).
Gombin K., Przestrzeń miejska w lubelskich uroczystościach trybunalskich czasów stanisławowskich, w: Polis – Urbs – Metropolis, red. L. Lameński, E. Błotnicka-Mazur, Warszawa 2011.
Gombin K., Staropolskie relacje o lubelskim Ratuszu – siedzibie Trybunału Koronnego, „Prace Polonistyczne” 2008, 63.
Gombin K., Trybunał Koronny. Ceremoniał i sztuka, Lublin 2013.
Grijp L.P., Music Performed in the Triumphal Entry of the Cardinal-Infant into Antwerp (1635), w: Art, Music and Spectacle in the Age of Rubens, ed. A.C. Knaap, M.C.J. Putnam, London 2013.
Heigel K.T. von, Maximilian II. Emanuel, w: Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 21, Leipzig 1885.
Hennel-Bernasikowa M., Ślub królewski na Jasnej Górze. Michał Korybut Wiśniowiecki i Eleonora Habsburg – 1670, Częstochowa 2005.
Hüttl L., Maximilian II. Emanuel, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 16, Berlin 1990.
Jakimowicz T., Ratusz jako miejsce kulturowe, w: Ratusz w miastach północnej Europy. Materiały z sesji „Ratusz w miastach nadbałtyckich”, Gdańsk 23–25 XI 1993, red. S. Latour, Gdańsk 1997.
Jakimowicz T., Sibi et posteritati. Treści ideowe rezydencji feudalnej w Polsce XVI–XIX w., w: Rezydencje w średniowieczu i czasach nowożytnych, red. E. Opaliński, T. Wiślicz, Warszawa 2001.
Julerot V., La première entrée de l’évêque: réflexions sur son origine, „Revue historique” 2006, 693, 3.
Kantorowicz E., Laudes Regiae. A Study in Liturgical Acclamations and Medieval Rulers Worship, Berkley 1946.
Karkucińska W., Wjazd Władysława Szołdrskiego, „Kronika Miasta Poznania” 2004, 4.
Kiaupienė J., Theatrum ceremoniale w barokowym Wilnie, w: Wokół Wielkiego Księstwa Litewskiego i jego tradycji, red. B. Manyś, M. Zwierzykowski, Poznań 2016.
Kizik E., Ratusze wielkich miast Prus Królewskich w publicznych świętach władzy w XVI–XVIII wieku. Uwagi na marginesie projektu badawczego, „Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2014, 74.
Kodzik J., Ceremoniał polskiego dworu królewskiego w XVII wieku z perspektywy niemieckich uczonych, Warszawa 2015.
Kodzik J., Ceremoniał w Rzeczpospolitej i Francji. Julius Bernhard von Rohr i jego dzieło Ceremoniel – Wissenschafft, w: Rzeczpospolita w oczach podróżników z Francji i Niemiec, red. A. Mikołajewska, A. Zientara, Warszawa 2014.
Komaszyński M., Jan III Sobieski a Bałtyk, Gdańsk 1983.
Komaszyński M., Le séjour d’une princesse de Pologne aux Pays-Bas (1695–1701), „Caxiers Bruxellois” 1980, 25.
Komaszyński M., Tajna misja ambasadora Jana III do Brukseli (1695), „Śląski Kwartalnik Historyczny. Sobótka” 1992, 47.
Komaszyński M., Teresa Kunegunda Sobieska, Warszawa 1982.
Kowalczyk J., Triumf i sława wojenna „all’antica” w Polsce XVI w., w: Renesans. Sztuka i ideologia, red. T.S. Jaroszewski, Warszawa 1976.
Król A., Bursztynowe dary polityczne w XVII i XVIII wieku, w: Społeczno-polityczne inspiracje w kulturze i sztuce wizualnej, red. Ł. Jureńczyk, J. Szczutkowska, Bydgoszcz 2016.
Kucharski A., Theatrum peregrinandi. Poznawcze aspekty staropolskich podróży w epoce późnego baroku, Toruń 2013.
Kuras K., „Wojna totalna” w opiniach siedemnastowiecznych. Zbombardowanie Brukseli przez Ludwika XIV w 1695 roku, „Studia Historyczne” 2014, 71, 2.
Lafage G., Gorce J. de La, Iluminations et feux d’artifice, w: Fêtes et divertissements à la cour, sous la direction d’É. Caude, J. de La Gorce, B. Saule, Versailles 2016.
Landwehr J., Splendid Ceremonies. State Entries and Royal Funerals in the Low Countries 1515–1791: a Bibliography, Leiden 1971.
Lehoux F., Les Entrées royales françaises de 1328 à 1515, Paris 1968.
Leitsch W., Das Leben am Hof König Sigismund III. von Polen, Bd. 1–4, Wien 2010.
Link-Lenczowski A.K., Wokół ceremoniału hetmańskiego w czasach saskich, w: Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich, red. M. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 1999.
Maciejewski J., Adventus Episcopi. Pozaliturgiczne aspekty inauguracji władzy biskupiej w Polsce średniowiecznej na tle europejskim, Bydgoszcz 2013.
Majewski G., Wielkie uroczystości jako składnik życia społecznego Lwowa w XVIII w., w: Sic erat in fatis. Studia i szkice historyczne dedykowane Profesorowi Bogdanowi Rokowi, t. 2, red. E. Kościk et al., Toruń 2012.
Manikowska E., Dary w dyplomacji papieskiej epoki baroku, w: Polska i Europa w dobie nowożytnej: prace naukowe dedykowane profesorowi Juliuszowi A. Chrościckiemu, red. T. Bernatowicz et al., Warszawa 2009.
Manikowska E., Sztuka – Ceremoniał – Informacja. Studium wokół królewskich kolekcji Stanisława Augusta, Warszawa 2007.
Manyś B., Recepcja obrzędowości dworu polskiego w świetle Relacji historycznej o Polsce Gasparda de Tende, „Sensus Historiae” 2014, 16, 3.
Manyś B., Wileńskie aniwersarze imienin Augusta III w świetle prasy informacyjnej z epoki, Poznań 2017.
Manyś B., Wjazd na województwo wileńskie Michała Kazimierza „Rybeńko” jako przykład specyfiki kultury dworów magnackich w Wielkim Księstwie Litewskim, w: Europejski wiek osiemnasty. Uniwersalizm myśli, różnorodność dróg, red. M. Dąbrowski, A. Grześkowiak-Krwawicz, M. Zwierzykowski, Kraków 2013.
Markiewicz M., Rady senatorskie Augusta II 1697–1733, Wrocław 1988.
Maroszek J., Targowiska wiejskie w Koronie Polskiej w drugiej połowie XVII i XVIII wieku, Białystok 1990.
McBride Bryant L., The King and the City in the Parisian Royal Entry Ceremony: Politics, Ritual and Art in the Renaissance, Genève 1986.
Mika M.J., Margowski Andrzej Rudolf, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 19, Warszawa–Wrocław–Kraków 1979.
Mojsik A., Adventus regis; wejście jako praktyka komunikacyjna w perspektywie historyczno-antropologicznej, „Przegląd Historyczny” 2015, 106, 2.
Morka M., „Arcus Gratiae et Pacis”. Gdańska brama triumfalna na wjazd Ludwiki Marii Gonzagi, w: Podług nieba i zwyczaju polskiego. Studia z architektury, sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Miłobędzkiemu, red. Z. Bania et al., Warszawa 1988.
Mosingiewicz A., Kaczor D., Emblematyka w służbie władzy. Adama Jacoba Martiniego corpus emblematicum, czyli projekt chorągwi gdańskich straży obywatelskich z okazji intrady Ludwiki Marii Gonzagi do Gdańska w 1646 roku, w: Sztuka w kręgu władzy. Materiały LVII Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki poświęconej pamięci Profesora Szczęsnego Dettloffa (1878–1961) w 130. rocznicę urodzin, red. E. Pilecka, K. Kluczwajd, Warszawa 2009.
Murphy N., Ceremonial Entries, Municipal Liberties and the Negotiation of Power in Valois France, 1328–1589, Leiden–Boston 2016.
Ochman-Staniszewska S., Dynastia Wazów w Polsce, Warszawa 2006.
Osiecka-Samsonowicz H., Polskie uroczystości w barokowym Rzymie 1587–1696, Warszawa 2012.
Osorio A.B., Courtly Ceremonies and a Cultural Urban Geography of Power in the Habsburg Spanish Empire, w: Cities and the Circulation of Culture in the Atlantic World: From the Early Modern to Modernism, ed. L. von Morzé, New York 2017.
Paprocka E., Tolerowani nielubiani. Katolicy w Elblągu w II połowie XVII i XVIII wieku, Warszawa 2009.
Pietrzak J., Księżna dobrodziejka. Katarzyna z Sobieskich Radziwiłłowa (1634–1694), Warszawa 2016.
Pietrzak J., O gościach i obyczajach na dworze Jana III, w: Ubiory na dworze króla Jana III Sobieskiego, red. M. Zielińska, Warszawa 2016.
Pirożyński J., Krakowskie uroczystości państwowe i dworskie w drugiej połowie XVI wieku w świetle ówczesnych prototypów prasowych, w: Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich, red. M. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 1999.
Popiołek B., Śluby, pogrzeby i ingresy urzędnicze – ceremonie w życiu Lwowa w pierwszej połowie XVIII wieku, w: Lwów. Miasto – społeczeństwo – kultura. Życie codzienne miasta. Studia z dziejów miasta, red. K. Karolczak, Ł.T. Sroka, Kraków 2014.
Prucnal D., Wjazdy władz państwowych i kościelnych do miasta Lublina w II połowie XVI – I połowie XVII wieku w świetle ksiąg miejskich, „Acta Academiae Artium Vilnensis” 2009, 54.
Rachuba A., Sapieżyna z Gosiewskich 1.v. Słuszkowa Teresa, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 35, Kraków 1994.
Rottermund A., Dworski stół paradny – sztuka i ceremoniał (zarys problematyki), w: Materiały Muzeum Wnętrz Zabytkowych w Pszczynie, red. J. Zieliński, Pszczyna 1987.
Rożek M., Tradycja wiedeńska w Krakowie, Kraków 1983.
Sennet R., Ciało i kamień. Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu, tłum. M. Konikowska, Gdańsk 1996.
Skiba M., La prinicipessa è molto bene compita: Anna Katarzyna Konstancja Vasa (1619–51) and failed dynastic networking, w: Frictions and Failures. Cultural Encounters in Crisis, ed. A. Bues, Wiesbaden 2017.
Skowron R., Ceremonial – Etiquette – Residence. Europeanism and Own Traditions of the Court of Polish Kings (1370–1648), w: La cour de Bourgogne et l’Europe. Le rayonnement et les limites d’un modèle culturel, ed. W. Paravicini, Paris 2013.
Skrzypietz A., Królewscy synowie – Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice 2011.
Skrzypietz A., „Miło szaleć, kiedy czas po temu…” − ostatni pobyt Jana III Sobieskiego na Rusi, w: Wspólnota pamięci. Studia z dziejów kultury ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, red. J. Gwioździk, Katowice 2006.
Skrzypietz A., Narodziny i śmierć dzieci w rodzinie Sobieskich, w: Między barokiem a oświeceniem. Radości i troski dnia codziennego, red. S. Achremczyk, Olsztyn 2006.
Skrzypietz A., Rozkwit i upadek rodu Sobieskich, Warszawa 2014.
Smísek R., Kondrádová M., Habsburgowie i Michał Korybut Wiśniowiecki. Przyjazd arcyksiężniczki Eleonory Marii do Rzeczypospolitej w 1670 r. jako sposób komunikacji symbolicznej, „Historia Slavorum Occidentis” 2015, 2.
Stadler E., Landshuter Hochzeit 1475. Vom Werden eines Festes, Riemerling 1991.
Strong R., Splendor at Court. Renaissance Spectacle and Illusion, London 1973.
Szczygielski W., W kręgu idei narodowego monarchy, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1986, 26.
Śliwowska A., Uroczyste wjazdy monarsze do Wrocławia w latach 1527–1620, Wrocław 2008.
Targosz K., Królewskie uroczystości weselne w Krakowie i na Wawelu 1512–1605, Kraków 2007.
Targosz K., Oprawa artystyczno-ideowa wjazdów weselnych trzech sióstr Habsburżanek (Kraków 1592 i 1605, Florencja 1608), w: Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich, red. M. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 1999.
Tuan Yi-Fu, Przestrzeń i miejsce, tłum. A. Morawińska, wstęp K. Wojciechowski, Warszawa 1987.
Turner V., From Ritual to Theatre. The Human Seriousness of Play, New York 1982.
Tymochowicz M., Rola tradycyjnych obrzędów przejścia w podtrzymywaniu więzi rodzinnych i społecznych (na przykładzie z obszaru woj. lubelskiego), „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego” 2013 (2014), 5.
Werner D.A., Ritual and Memory in Ottonian Reich. The Ceremony of Adventus, „Speculum” 2001, 76, 2.
Wiśniewska H., Milczenie i pisanie małopolskich pań w wiekach XVI–XVIII, Lublin 2013.
Wyżga M., Ceremonie na ratuszu krakowskim w XV–XVIII wieku, „Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2014, 24.
Zlat M., Ratusz – zamek mieszczan: symbolika typu architektonicznego i jego forma, w: Ratusz w miastach północnej Europy. Materiały z sesji „Ratusz w miastach nadbałtyckich”, Gdańsk 23–25 XI 1993, red. S. Latour, Gdańsk 1997.
Zujienė G., Ceremoniał ingresu biskupów wileńskich w XVII–XVIII wieku, „Barok. Historia – Literatura – Sztuka” 2006, 13/1 (25).
Żukowska A., Muzyczność maski dworskiej epoki Stuartów, w: Muzyczność w dramacie i teatrze, red. E. Rzewuska, J. Cymerman, Lublin 2013.
Żukowska A., Ogniste swawole. Spektakle fajerwerkowe na zaślubiny Elżbiety Stuart i Fryderyka V, palatyna reńskiego (1613), „Barok. Historia – Literatura – Sztuka” 2013, 20/1 (39).
Żukowski J., Architektura okazjonalna na uroczystości zaślubin i koronację Ludwiki Marii Gonzagi w roku 1646, „Biuletyn Historii Sztuki” 2011, 63, 1–2.
Żukowski J., Arte et Marte: wileńskie bramy triumfalne Władysława IV, „Chronicon Palatii Magnorum Ducum Lithuaniae” 2011, 2.
Żukowski J., „Cnotą przewyższasz gockiego Adolfa” Oprawa artystyczna toruńskiej (1635) i elbląskiej (1636) intrady Króla Jego Mości, w: Polis – Urbs – Metropolis, red. L. Lameński, E. Błotnicka-Mazur, Warszawa 2011.
Żukowski J., Infantka Anna Katarzyna Konstancja i kultura artystyczno-kolekcjonerska dworu wazowskiego, „Biuletyn Historii Sztuki” 2017, 79, 2.
Żukowski J., Phoenix alter. Program ideowy pierwszej wizyty Władysława IV w Gdańsku (1634), „Barok. Historia – Literatura – Sztuka” 2011, 18/2 (36).
Żukowski J., Święto sławy. Ingres koronacyjny Cecylii Renaty w 1637 r., „Biuletyn Historii Sztuki” 2013, 75, 2.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2018.45.87-120
Data publikacji: 2018-06-29 13:17:55
Data złożenia artykułu: 2018-06-29 11:24:03
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2018 Jarosław Pietrzak
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.