Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Ramy recepcji: publiczne reakcje na fabularne filmy historyczne
Streszczenie w języku polskim
Artykuł koncentruje się na metodologii badania recepcji filmów historycznych z zastosowaniem recenzji i artykułów prasowych. Mimo że jest to powszechna praktyka, to stosowana jest zazwyczaj jako oczywistość, bez dodatkowej refleksji metodologicznej. Na przykładzie trzech filmów oraz komentarzy, które ukazały się na ich temat w prasie, artykuł zwraca uwagę na konieczność każdorazowego określania ram dyskursu, w którym odbywa się odbiór. Polityczny, geograficzny czy czasowy kontekst funkcjonowania filmów historycznych istotnie zmienia bowiem sposoby jego odczytania.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Press and magazines
Forecki P., Legenda o Wandzie, co zastąpiła Niemca, http://lewica.pl/?id=28839&tytul=Piotr-Forecki:-Legenda-o-Wandzie,-co-zast%B1pi%B3a-Niemca [accessed on: 12 XI 2018].
Graff A., Subtelność i polityka, ‘Krytyka Polityczna’ 1 November 2013, http://krytykapolityczna.pl/kultura/film/graff-ida-subtelnosc-i-polityka/ [accessed on: 12 XI 2018].
Graff A., Datner H., My komisarki od kultury, ‘Gazeta Wyborcza’ 13 November 2013.
Herbert U., Nazis sind immer die anderen, ‘Tageszeitung’ 21 March 2013.
Hollender B., Spóźniony fresk Andrzeja Wajdy, ‘Rzeczpospolita’ 17 September 2007.
Janicka E., Ogon, który macha psem, ‘Krytyka Polityczna’ 25 November 2013, http://krytykapolityczna.pl/kultura/film/janicka-ogon-ktory-macha-psem/ [accessed on: 12 XI 2018].
‘Katyń’ to szansa dla prawdy. Rozmowa z Normanem Daviesem, ‘Dziennik Polska. Europa. Świat’ 24 January 2008.
Kilb A., Die wahre Geschichte einer blutigen Lüge, ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’ 18 September 2008.
Kłopotowski K., ‘Katyń’ dla pań, ‘Rzeczpospolita’ (‘Plus Minus’ supplement) 15–16 September 2007.
Kniebe T., Royal Flunsch, ‘Süddeutsche Zeitung’ 16–17 February 2008.
Majmurek J., ‘Ida’, ‘Kino’ 2013, 10.
Malaskowski A., Idzie po nas ‘Ida’, ‘W Sieci’ 2014, 34.
Masłoń K., Po ‘Katyniu’ można tylko milczeć, ‘Rzeczpospolita’ 13 September 2007.
Masłoń K., We mgle zginęło Portofino, ‘Do Rzeczy’ 2015, 6.
Opfer spielten keine Rolle (interview with Andrzej Wajda), ‘Der Spiegel’ 2009, 38.
Pawlicki M., Nienawiść zamiast strachu, ‘W Sieci’ 2015, 9.
Pietrzak L., Fałszowanie historii, ‘Uważam Rze’ 2013, 13.
Piotrowska A., Żydowska zakonnica, ‘Tygodnik Powszechny’ 2013, 43.
Schirrmacher F., Die Geschichte deutscher Albträume, ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’ 15 March 2013.
Sobolewski T., Gest Antygony, ‘Gazeta Wyborcza’ 18 September 2007.
Sobolewski T., Złote lwy dla ‘Idy’, ‘Gazeta Wyborcza’ 16 September 2013.
Traba R., Nazistami byli inni, ‘Gość Niedzielny’ 2013, 13.
Wieliński B., Kto wytłumaczy Niemcom, że AK to nie SS, ‘Gazeta Wyborcza’ 25 March 2013.
Wildstein B., Dlaczego podpisuję petycję w sprawie ‘Idy’, ‘Do Rzeczy’ 2015, 5.
Wroński P., ‘Nasze matki, nasi ojcowie’ – skandal czy serial poruszający, ‘Gazeta Wyborcza’ 21 June 2013.
Zaremba P., ‘Ida’ – opowieść ułomna, ‘W Sieci’ 2014, 50.
Zaremba P., Moralitet ze skazą, ‘W Sieci’ 2015. 9.
Zawadzka A., ‘Ida’, http://lewica.pl/blog/zawadzka/28791/ [accessed on: 12 XI 2018].
Ziemkiewicz R.A., ‘Ida’, czyli artysta na wojnie, ‘Do Rzeczy’ 2015, 10.
Scholarly works
Assmann A., Das neue Unbehagen der Erinnerungskultur, München 2013.
Averbeck-Lietz S., Epoche, in: Handbuch Medienrezeption, eds. C. Wünsch et al., Baden–Baden 2014.
Baxandall M., Painting and Experience in Fifteenth Century Italy, Oxford 1974.
Białous M., Społeczna konstrukcja filmów historycznych. Pamięć zbiorowa i polityka pamięci w kinematografii polskiej, Gdańsk 2016.
Biltereyst D., Meers Ph., Film, cinema and reception studies. Revisiting research on audience’s filmic and cinematic experiences, in: Reception Studies and Audiovisual Translation, eds. E. Di Giovanni, Y. Gambier, Amsterdam 2018.
Bredekamp H., Image Acts. A Systematic Approach to Visual Agency, transl. E. Clegg, Berlin–New York 2018.
Burgoyne R., The Hollywood Historical Film, Malden 2008.
Classen C., Opa und Oma im Krieg. Zur Dramatisierung des Zweiten Weltkrieges im Fernsehmehrteiler ‘Unsere Mütter, unsere Väter’, ‘Mittelweg 36’ 2014, 1.
Film und kulturelle Erinnerung: Plurimediale Konstellationen, eds. A. Erll, S. Wodianka, Berlin–New York 2008.
Hahn H.H., Le passé peut-il être vécu comme réalité visuelle? Réflexions d’un historien sur la représentabilité de l’histoire au cinéma, in: Représentations de l‘histoire, eds. G. Laudin, E. Mass, Cologne 1993.
Halbwachs M., Les cadres sociaux de la mémoire, Paris 1925.
Hasebrink U., Kultur, in: Handbuch Medienrezeption, eds. C. Wünsch et al., Baden–Baden 2014.
Kansteiner W., Nazis, Viewers and Statistics: Television History, Television Audience Research and Collective Memory in West Germany, ‘Journal of Contemporary History’ 2004, 4.
Kansteiner W., Populäres Geschichtsfernsehen vor ‘Holocaust’: Die Darstellung des Nationalsozialismus und des Zweiten Weltkrieges in drei Erfolgssendungen des ZDF, ‘Historical Social Research’/‘Historische Sozialforschung’ 2005, 4.
Klejsa K., Badania widowni filmowej. Historia i współczesność (rekonesans bibliograficzny), ‘Kwartalnik Filmowy’ 2014, 85.
Klejsa K., Saryusz-Wolska M., Badanie widowni filmowej: historia i metody, in: Badanie widowni filmowej. Antologia, eds. K. Klejsa, M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2014.
Making Sense of Cinema. Empirical Studies into Film Spectators and Spectatorship, eds. C.D. Reinhard, C.J. Olson, New York 2016.
Moller S., Zeitgeschichte sehen: Die Aneignung von Geschichte durch Filme und ihre Zuschauer, Berlin 2018.
Moller S., Zeitgeschichte sehen. Filmrezeption als interaktiver Aneignungsvorgang, ‘Werkstatt Geschichte’ 2015, 69.
Nahlik M., ‘Katyń’ w czasach popkultury, in: Kino polskie jako kino narodowe, eds. T. Lubelski, M. Stroiński, Kraków 2009.
Olick J., Collective Memory: The Two Cultures, ‘Sociological Theory’ 1999, 3.
Pakier M., The Construction of European Holocaust Memory: German and Polish Cinema after 1989, Frankfurt am Main 2013.
Rauch S., Understanding the Holocaust through film. Audience Reception between Preconceptions and Media Effects, ‘History and Memory’ 2018, 1.
Saryusz-Wolska M., Geschichtspolitik in Polen. Die Debatten um den preisgekrönten Film ‘Ida’ von Paweł Pawlikowski, https://zeitgeschichte-online.de/film/geschichtspolitik-polen [accessed on: 21 XI 2019].
Saryusz-Wolska M., Prasa o ‘Katyniu’ Andrzeja Wajdy, in: Polskie piśmiennictwo filmowe, eds. P. Zwierzchowski, B. Giza, Warszawa 2013.
Saryusz-Wolska M., Piorun C., Verpasste Debatte. ‘Unsere Mütter, unsere Väter’ in Deutschland und in Polen, ‘Osteuropa’ 2013, 11–12.
Scheufele B., Frames–Framing–Framing-Effekte. Theoretische und methodische Grundlegung des Framing-Ansatzes sowie empirische Befunde zur Nachrichtenproduktion, Wiesbaden 2003.
Scholz A.M., From Fidelity to History. Film Adaptations as Cultural Events in the Twentieth Century, New York–Oxford 2013.
Staiger J., Media Reception Studies, New York–London 2005.
van Dijk T., Text and Context. Explorations in the Semantics and Pragmatics of Discourse, London 1977.
Watching Films. New Perspectives on Movie-Going, Exhibition and Reception, eds. K. Aveyard, A. Moran, Bristol–Chicago 2013.
Weckel U., Plädoyer für Rekonstruktionen der Stimmenvielfalt. Rezeptionsforschung als Kulturgeschichte, ‘Geschichte und Gesellschaft’ 2019, 45.
Weckel U., The Mitlaufer in two German postwar films: representation and critical reception, ‘History and Memory’ 2003, 2.
Woźniak M., Gatunek filmowy w przekładzie: historia na ekranie, in: A. Hołobut, M. Woźniak, Historia na ekranie. Gatunek filmowy a przekład audiowizualny, Kraków 2017.
Zwierzchowski P., Czasopisma filmowe jako źródła w badaniach nad kinem PRL-u – aspekt wizualny, in: Źródła wizualne w badaniach nad historią kina polskiego, ed. P. Zwierzchowski, Bydgoszcz 2018.
Web sources
http://lumiere.obs.coe.int/web/film_info/?id=44820 [accessed on: 12 XI 2018].
https://archiwum.stopklatka.pl/news/ida-w-tvp2-wyjasniajace-napisy-przed-emisja-filmu [accessed on: 12 XI 2018].
https://www.msz.gov.pl/pl/c/MOBILE/aktualnosci/dla_mediow/sprostowania/informacja_msz_w_zwiazku_z_publikacja_portalu_wpolityce_pl_nt__filmu__nasze_matki__nasi_ojcowie_ [accessed on: 23 XI 2018].
Filmography
‘Unsere Mütter, unsere Väter’. Eine andere Zeit – Die Dokumentation (ZDF, dir. P. Hartl, prod. G. Knopp, 2013).
Forrest Gump (dir. R. Zemeckis, 1994).
Good bye Lenin (dir. W. Becker, 2003).
Ida (dir. P. Pawlikowski, 2015).
Kampf ums Überleben. Die deutsche Besatzung in Polen (ZDF, dir. A. Klamt, A. Bartel, 2013).
Katyń (dir. A. Wajda, 2007).
Our Generation (ZDF, orig. Unsere Mütter, unsere Väter, dir. Ph. Kadelbach, 2013).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2020.50.551-571
Data publikacji: 2020-12-28 11:40:38
Data złożenia artykułu: 2018-11-25 14:17:50
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Magdalena Saryusz-Wolska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.