Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Recepcja antycznej symboliki snu Hannibala na przykładzie dzieła malarskiego Jana Miela ‘Il Sonno di Annibale fra gl’Iberi’
Streszczenie w języku polskim
Zamierzeniem autora przedłożonej pracy jest zbadanie recepcji antycznego motywu snu Hannibala, zobrazowanego przez Jana Miela w pracy malarskiej ‘Il Sonno di Annibale fra gl’Iberi’, umieszczonej w ‘Sala del Consiglio’ Turyńskiego Palazzo Reale. Wykorzystując przykład tej pracy plastycznej, autor przygląda się problemowi snów w świecie antycznym. Wskazując na ich profetyczne znaczenie, usiłuje powiązać atrakcyjność tego motywu z kulturowymi pryncypiami epoki nowożytnej. Zstąpienie boskiego posłańca, który komunikuje wolę boską budzącemu się Hannibalowi było ważnym elementem konceptualizacji dzieła malarskiego, mającego za zadanie przekazać konkretny komunikat odbiorcy. Celowi temu służyła podpowiedź w formie motta dzieła: ‘Genius quo ducit eundum’, mającego zakomunikować o działaniu woli boskiej. Autor artykułu zwraca uwagę, że istotną rolę w dystrybuowaniu wątku snu Hannibala musiał odegrać poemat Syliusza Italikusa, przedstawiający dojrzałą kompozycję motywów literatury antycznej. Autor zastanawia się również z jakiego powodu bohaterem pracy został Hannibal, dochodząc w efekcie do wniosku, że Kartagińczyk ujęty w barokowym dziele to pewien czytelny symbol – antagonista pogańskiego Rzymu, z chrześcijańskiej perspektywy, będącego substytutem zła. Pomimo, że Liwiusz określał Hannibala jako człowieka wiarołomnego, ten w istocie nigdy nie złamał danej swoim bogom przysięgi – nigdy bowiem nie stał się przyjacielem Rzymian. Tym samym Hannibal staje się symbolem braku przyzwolenia na akceptację zła. Jego determinacja wyrażona poprzez dzieło Jana Miela jawi się zatem jako czynnik inspirujący i potrzebny Europie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Printed sources
Appian, Histoire Romaine, vol. 3, ed. D. Gillard, Paris 1998.
Cicero, De Divinatione. De fato. Timaeus, ed. W. Ax, Stuttgart 1965.
Diodorus, Bibliotheca, books 21–32, vol. 11, ed. F. Walton, London 1980.
Frontinus, The Stratagems. The Aqueducts of Rome, transl. Ch.C. Bennet, ed. M. McElwain, Cambridge 1925.
Herodotus, Historiae, ed. H.B. Rosen (Bibliotheca Taubneriana), vols. 1–2, Leipzig 1987–1997.
Hesiod, Theogony and Works and Days, Oxford 1988.
Livius, Ab urbe condita, books 21–23, eds. G. Weissenborn, M. Müller, Leipzig 1912.
Nepos, Vitae, ed. A. Fleckeisen, Leipzig 1941.
Ovid, Matamorphoses, transl. by Ch. Martin, New York 2004.
Plutarch, Vitae parallelae, vols. 1–2, ed. C. Lindskog, K. Ziegler, Leipzig 1964.
Polibius, Historiae, books 1–2, ed. Th. Buettner-Wobst, Stuttgart 1964.
Silenos, Silenos von Kaleakte, (Fragmenta Historicorum Graecorum 2), ed. F. Jacoby, Berlin 1930.
Silius Italicus, Punica, vol. 1, ed. J. Duff, London 1961.
Suetonius, De vita Caesarum, ed. M. Ihm, (Bibliotheca Taubneriana), Leipzig 1907.
Thucydides, La Guerre du Peloponnese, ed., transl. J. de Romilly, R. Weil, L. Bodin, Paris 1955.
Walerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium libri novem, ed. C. Kempf, Leipzig 1888.
Zonaras, books 8–9, in: Cassius Dio, Roman History, vol. 2, Fragments of books 12–25, ed. E. Cary, (Loeb Classical Liberary 37), London 1989.
Studies
Alciati A., Emblemata, Lugduni 1548.
Ariemma E.M., Tendenze degli studi su Silio Italico. Una panoramica sugli ultimi quindici anni (1984–1999), ‘Bolletino di Studi Latini’ 2000, 30.
Astin A., Cato the Censor, Oxford 1978.
Bettini M., The Ears of Hermes. Communication, Images, and Identity in the Classical World, Columbus 2000.
Bonamente G., Il metus punicus e la decadenza di Roma in Sallustio, Agostino ed Orosio, ‘Giornale italiano di filologia: rivista trimestrale di cultura’ 1975, 7.
Bordes P., Jacques-Louis David: Empire to Exile, London 2007.
Bowen B.C., Mercury at the Crossroads in Renaissance Emblems, ‘Journal of the Warburg and Courtauld Institutes’ 1985, 48.
Burck E., Historische und epische Tradition bei Silius Italicus, München 1984.
Butlin M., E. Joll, The Paintings of J. M. W. Turner, New Haven–London 1977.
Büchner K., Sallust, Heidelberg 1960.
Clark K., The Romantic Rebellion, New York 1973.
Conley D.F., The Stages of Rome's Decline in Sallust's Historical Theory, ‘Hermes’ 1981, 109.
D‘Arco I., Il sogno premonitore di Annibale e il pericolo delle Alpi, ‘Quaderni di Storia’ 2002.
Drakenborch A., C. Silii Italici Punicorum libri septendecim, Utrecht 1717.
Faber M.D., Suicide and the Ajax of Sophocles, ‘Psychoanalytic Review’ 1967, 54.
Finberg A., Complete Inventory of the Drawings of the Turner Bequest, London 1909.
Finberg A., The Life of J. M. W. Turner, London 1961.
Freud S., Człowiek imieniem Mojżesz, transl. A. Ochocki, J. Prokopiuk, Warszawa 1994.
Gage J., Colour in Turner: Poetry and Truth, London 1969.
Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 1987.
Grise Y., La suicide dans la Rome antique, Paris 1982.
Hammond N.G.L., The Expedition of Datis and Artaphernes, ‘The Cambridge Ancient History’ 2008, 4.
Harris W.V., Dreams and Experience in Classical Antiquity, Cambridge 2009.
Harrison J.G., Cultural Memory and Imagination: Dreams and Dreaming in the Roman Empire 31 BC – AD 200, Birmingham 2009.
Hart J., Herodotus and Greek History, New York 1982.
Händl-Sagawe U., Der Beginn des 2. punischen Krieges. Ein historisch-kritischer Kommentar zu Livius Buch 21, München 1995.
Heinsius D., Edition des Punica, Leyden 1600.
Holowchak M.A., Ancient Science and Dreams. Oneirology in Greco-Roman Antiquity, Oxford 2002.
Hopfner Th., Traumdeutung, in: Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, vol. 12, 1937.
Hughes R., Goya. The Artist and His Time, transl. H. Jankowska, Warszawa 2006.
Kauffmann G., Sprache und bildende Kunst in der Renaissance, in: Die Rezeption der Antike. Zum Problem der Kontinuität zwischen Mittelalter und Renaissance, ed. A. Buck, Hamburg 1981.
Kerényi K., Hermes der Seelenführer, Zürich 1945.
Kren T., Jan Miel (1599–1664), and Flemish Painter in Rome, Yale 1978.
Lammertse F., Hannibal's Dream. A Painting by Jan Miel after an Idea by Emanule Tesauro, ‘Journal of the Warburg and Courtauld Institutes’ 1989, 52.
Mayor A.H., Hannibal Crossing the Alps, ‘The Burlington Magazine’ 1955, 97.
Menolaraki E., Silius’ Natural History: Tides in the Punica, in: Brills Companion to Silius Italicus, ed. A. Augoustakis, Leiden 2010.
Miles R., Carthage Must be Destroyed. The Rise and Fall of an Ancient Mediterranean Civilization, Allen Lane 2010.
Muecke F., Silius Italicus in the Italian Renaissance, in: Brills Companion to Silius Italicus, ed. A. Augoustakis, Leiden 2010.
Nawotka K., Logos egipski w Romansie o Aleksandrze, ‘Res Historica’ 2018, 46.
Näf B., Antyczna interpretacja snów, Poznań 2000.
Pearson L., The Virtuoso Passages in Demosthenes' Speeches, ‘Phoenix’ 1975, 29.
Peter H., Wahrheit und Kunst Geschichtsschreibung und Plagiat im klassichen Altertum, Leipzig–Berlin 1911.
Reingeard P., Hermés psychagogue, Paris 1935.
Ripa C., Iconologia, Rome 1603.
Ripoll F., La morale héroïque dans les épopées latines d’époque flavienne: tradition et innovation, Louvain 1998.
Rovere C., Descrizione del Reale Palazzo di Torino, Torino 1858.
Sánchez Cantón F.J., La estancia de Goya en Italia, ‘Archivo Espanol de Arte’ 1931, 7.
Santini C., La cognizione del passato in Silio Italico, Roma 1983.
Schadewaldt W., Die Niobe des Aisychylos, Heidelberg 1934.
Schubert Ch., Der Traum des Hipparch. Fiktionalität und Ereignis bei Herodot, ‘Museum Helveticum’ 2011, 68.
Seibert J., Forschungen zu Hannibal, Darmstadt 1993.
Siebenmorgen H., Hattler C., Krause B., Karthago – eine Erinnerung, in: Hannibal ad portas. Macht und Reichtum Karthagos, Karlsruhe 2005.
Stocks C., The Roman Hannibal. Remembering the Enemy in Silius Italicus’ Punica, Liverpool 2014.
Tesauro E., Il Cannochiale Aristotelico, Venezia 1682.
Urrea J., Goya en Italia. A propósito del Aníbal, ‘Boletin del Museo del Prado’ 1993, 14/32.
Vinchessi M.A., Introduzione, in: Silio Italico, Le Guerre Puniche, introd., trad. e note di M.A. Vinchesi, Milano 2004.
Vitek T., Allegorical Dreams in Antiquity. Their Character and Interpretation, ‘Wiener Studien’ 2017, 130.
Weber G., Kaiser, Träume und Visionen in Prinzipat und Spätantike, Stuttgart 2000.
Wiemann E., Die Mythos von Niobe und ihren Kindern. Studien zur Darstellung und Rezeption, Worms 1986.
Wolny M., Dzieje Hannibala – literatura antyczna a malarskie wyobrażenia, ‘Studia Europea Gnesnensia’ 2019, 20.
Wolny M., Hannibal w Italii (218–217 p.n.e.). Studia nad uwarunkowaniami początkowych sukcesów kartagińskich, Olsztyn 2007.
Wolny M., Inhumana crudelitas wodza Hannibala, ‘Echa Przeszłości’ 2014, 15.
Wooten C., The Speeches in Polybius: An Insight into the Nature of Hellenistic Oratory, ‘American Journal of Philology’ 1974, 95.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2020.50.11-33
Data publikacji: 2020-12-28 11:39:50
Data złożenia artykułu: 2019-09-07 23:22:37
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2020 Miron Wolny
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.