Hide
Show all
Email this article 
Status and Prospects for Research on the Attitude of the Ukrainian Minority to the Policies of the Civil and Military Authorities in Connection with the Situation before and During the Polish September Campaign 1939
Abstract
The text discusses the issue of the attitude of the Ukrainian minority towards the Polish State in the last months of the Second Polish Republic and during the Polish Campaign in 1939. Research conducted in this area in the Polish People's Republic, the Soviet Union and by emigration entities is also briefly characterized. Then, achievements of Polish and Ukrainian historiography after the fall of communism were discussed, focusing on the most important and valuable publications in order to indicate areas and issues that require further in-depth research. The initial turning point was the Münich crisis in September 1938, which resulted in, among other things, in bringing the Ukrainian issue to the international forum and political activation of the Ukrainian population in Poland. The final caesura is the end of armed clashes during the Polish campaign in 1939.
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Wydawnictwa źródłowe
Bezpieczeństwo wewnętrzne województwa stanisławowskiego w 1938 roku w sprawozdaniach wojewody, wybór źródeł, wstęp i oprac. naukowe W. Włodarkiewicz, R. Roguski, P. Pulik, Siedlce 2017.
Bezpieczeństwo wewnętrzne województwa stanisławowskiego w 1939 roku w sprawozdaniach wojewody, wybór źródeł, wstęp i oprac. naukowe W. Włodarkiewicz, R. Roguski, P. Pulik, Siedlce 2016.
OUN u switili postanow Wełykych Zboriw, Konferenciji ta inszych dokumentiw z borot'by 1929-1955 rr., bmw, 1955.
Poland and the Coming of the Second World War. The Diplomatic Papers of A. J. Drexel Biddle Jr. United States Ambassador to Poland 1937-1939, ed. By P. V. Cannistraro, E. D. Wynot Jr., T. P. Kowaleff, Columbus 1974.
Szumiło M., Projekt ustawy o autonomii terytorialnej zgłoszony przez Ukraińską Reprezentację Parlamentarną w 1938 roku, „Res Historica” 2009, nr 27
Ukrajinśka suspilno-polityczna dumka w 20 stolitti. Dokumenty i materijały, red. T. Humczak, R. Solczanyk, t. I-III, Nju Jork 1983.
Wojna obronna Polski 1939: wybór źródeł, oprac. E. Ciepielewicz, pod kierownictwem E. Kozłowskiego, przygotowanie edycji J. Nadzieja, P. Stawecki, Warszawa 1968.
Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wybór i oprac. M. Ciepielewicz, E. Kozłowski, Warszawa 1989.
Wspomnienia i pamiętniki
Buczyński E., Smutny wrzesień, Kraków 1985.
Bulba-Boroweć T., Armija bez derżawy. Sława i trahedija
ukrajinśkoho powstanśkoho ruchu. Spohady, Winnipeg 1981.
Kazaniwśkyj B., Szlahom Łehendy. Spomyny, Londyn 1975.
Kedryn I., Żyttja – podiji – ludy. Spomyny i komentari, Nju Jork 1976.
Makar W., Bojowi druzi. Spomyny, t. 1-2, Toronto 1980-1981.
Skrzypek K., Podkarpackim szlakiem Września. Wspomnienia żołnierza Armii „Karpaty”, Katowice 1986.
Sławoj Składkowski F., Nie ostatnie słowo oskarżonego. Wspomnienia i artykuły, Londyn 1964.
Sosnkowski K., Wyciąg z pamiętników o kampanii wrześniowej, „Niepodległość” t. XIV, 1981.
Opracowania:
Bohiw O., Behesz M., Zadorożnyj W., Hałyczyna i Karpatśka Ukrajina u 1938-1939 rokach, "Ukrajina: kulturna spadszczyna, nacionalna swidomist', derżawnist'", wypusk 7, 2000.
Budurowycz B., Polska i problem ukraiński w latach 1921-1939, „Zeszyty Historyczne” 1983, z. 66
Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979.
Dalecki R., Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r., Rzeszów 1989.
Gross J. T., Revolution from Abroad. The Soviet Conquest of Poland's Western Ukraine and Western Belorussia, Princeton 1988.
Gross J. T., Grudzińska-Gross I., „W czterdziestym nas matko na Sybir zesłali...”. Polska a Rosja 1939-1942, Londyn 1983.
Hałagida I., Ukraińcy we wrześniu 1939 r. Fakty i interpretacje, [w:] Konferencja: Udział mniejszości narodowych w różnych formacjach wojskowych w czasie kampanii wrześniowej 1939 r., Warszawa 2009.
Hrycak J., Historia Ukrainy 1772-1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Lublin 2000.
Ilnytzkyj R., Deutschland und die Ukraine 1934-1945. Tatsachen europäischer Ostpolitik, München 1958.
Jabłonowski M., Mniejszości narodowe II Rzeczypospolitej a problem nadchodzącej wojny, „Zeszyty Naukowe Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego”, z. 17, 1991.
Karbarz-Wilińska J., Dęby i burzany. Ukraińskie organizacje i partie związane z biskupem stanisławowskim Grzegorzem Chomyszynem (1925-1939), Gdańsk-Warszawa 2020.
Koko E., Problematyka stosunków polsko-ukraińskich w latach 1918-1939 w historiografii wydawanej w Polsce po 1945 r., „Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze”, t. 2, 1994.
Koko E., Ukraińscy socjaldemokraci galicyjscy w okresie międzywojennym (1918-1939), [w:] Ukraińska myśl polityczna w XX wieku, red. M. Pułaski, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Historyczne, z. 103, Kraków 1993.
Kowalski T. A , Mniejszości narodowe w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej (1918-1939), Toruń 1997.
Krotofil M., Służba Ukraińców w wojsku II Rzeczypospolitej, [w:] Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej tradycje. Studia i szkice, red. M. Wegner i J. Wojtasik, Siedlce 2004.
Kuczerepa M., Stosunki polsko-ukraińskie w II Rzeczypospolitej we współczesnej historiografii ukraińskiej, [w:] Historycy polscy i ukraińscy wobec problemów XX wieku, red. P. Kosiewski i G. Motyka, Kraków 2000.
Kuczerepa M., Dawydiuk R., Wołynśke ukrajinśke objednannia (1931-1939 rr.), Łuck 2001.
Liszewski K., Wojna polsko-sowiecka 1939, Londyn 1986.
Mirczuk P., Narys istoriji Orhanizaciji Ukrajinśkych Nacjonalistiw 1920-1939, Miunchen-London-Nju Jork 1968.
Momot W., Ukraińskie przedstawicielstwo parlamentarne w Sejmie i Senacie w latach 1935-1939, "Studia Historyczne" 1999, z. 3.
Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do Akcji „Wisła”. Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947, Kraków 2011.
Motyka G., Ukraińska partyzantka 1942-1960. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, Warszawa 2006.
Partacz Cz., Stronnictwa ukraińskie w II Rzeczypospolitej wobec groźby wojny (1938-1939), „Rocznik Koszaliński” 1994, nr 17.
Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski 1864-1945, t. 3: Okres 1939-1945, Londyn 1960.
Polskie siły zbrojne w drugiej wojnie światowej, t. 1: Kampania wrześniowa 1939, część 1, Londyn 1951; cz. 4, Londyn 1986.
Potocki R., Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930-1939, Lublin 2003.
Prus E., Herosi spod znaku tryzuba, Warszawa 1985.
Pulik P., Województwo stanisławowskie w 1939 r. (do wybuchu II wojny światowej); [w:] Stanisławów i ziemia stanisławowska w II Rzeczypospolitej. Wojskowość, bezpieczeństwo, społeczeństwo, kultura, red. M. Kardas, A. Ostanek, P. Semków, Warszawa-Iwano-Frankiwśk 2017.
Rezmer W., Stanowisko i udział Ukraińców w niemiecko-polskiej kampanii 1939 roku, [w:] Polska-Ukraina: trudne pytania, t. 4, Materiały IV międzynarodowego seminarium historycznego „Stosunki polsko-ukraińskie w latach II wojny światowej”, Warszawa, 8-10 października 1998, Warszawa 1999.
Romanek J., Kolaboracja z Sowietami na terenie województwa lubelskiego we wrześniu i październiku 1939 r., Lublin-Warszawa 2021.
Rukkas A., Antypolśki zbrojni wystupy OUN na zachidnoukrajinśkych zemliach (wereseń 1939 r.), „Sprawy Wschodnie” 2002, nr 1.
Rukkas A., Antypolśki zbrojni wystupy na Wołyni (wereseń 1939 r.), [w:] „Ukrajina. Kulturna spadszczyna, nacionalna swidomist’, derżawnist’ ”, wypusk 10, 2003.
Rukkas A., Zbrojni zahony Orhanizaciji Ukrajinśkych Nacionalistiw na Bereżanszczyni (wereseń 1939), „Ukrajinśkyj Wyzwolnyj Ruch”, z. 3, 2004.
Rusnaczenko A., Ukrajinśko-polśke protystojannja w roky druhoji switowoji wijny, „Suczasnist'” 2001, nr 10.
Rzemieniuk F., Walki polityczne greckokatolickiego duchowieństwa o niepodległość Ukrainy w okresie II Rzeczypospolitej (1918-1939), Siedlce 2003.
Siemaszko W., Siemaszko E., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 2, Warszawa 2000.
Siemaszko W., Siemaszko E., Ludobójstwo dokonane przez OUN-UPA na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, [w:] Polacy i Ukraińcy dawniej i dziś, red. B. Grott, Kraków 2002.
Samuś P., Wicemarszałek Wasyl Mudryj (1893-1966). Ugody polsko-ukraińskiej orędownik daremny, Warszawa 2017.
Sowa A. L., Postawa społeczności ukraińskiej w okresie kampanii wrześniowej 1939 roku, „Krakowskie Zeszyty Ukrainoznawcze”, t. I-II, 1992-1993.
Sowa A. L., Stosunki polsko-ukraińskie 1939-1947. Zarys problematyki, Kraków 1998.
Szcześniak A. B., Szota W. Z., Droga do nikąd. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i jej likwidacja w Polsce, Warszawa 1973.
Szefer A., Dywersyjno-sabotażowa działalność wrocławskiej Abwehry na ziemiach polskich w przedeniu agresji hitlerowskiej w 1939 r., „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce“, t. XXXII, Warszawa 1987.
Szumiło M., Ukraińska Reprezentacja Parlamentarna w Sejmie i Senacie RP (1928-1939), Warszawa 2007.
Szwahulak M., Istoryczni studiji. Ukrajinci na rozdoriżżiach ta krutych poworotach istoriji (dr. poł. XIX - per. poł. XX st.), Lwiw 2013.
Szwahulak M., Nacionalno-polityczna dijalnist' Dmytra Palijiwa u miżwojennyj period, "Ukrajina: kulturna spadszczyna, nacionalna swidomist', derżawnist'", wypusk 7, 2000.
Szwahulak M., Społeczeństwo ukraińskie a państwo polskie w przededniu i w czasie wojny niemiecko-polskiej1939 roku, „Biuletyn Ukrainoznawczy” 1999, nr 5.
Szwahulak M., Stanowisko i udział Ukraińców w niemiecko-polskiej kampanii 1939 roku, [w:] Polska-Ukraina: trudne pytania, t. 4, Warszawa 1999.
Szwahulak M., Na złami epoch: Lwiw u weresni 1939 r., [w:] Lwów: miasto – społeczeństwo – kultura, T. 4, red. K Karolczak, Kraków 2002
Šmigeľ M., Ukrajinský legión Romana Suška. Útok zo Slovenska na Poľsko (1939), [w:] Slovensko medzi 14. marcom 1939 a salzburskými rokovaniami red. M. Pekár, R. Pavlovič, Prešov 2007.
Tomczyk R., Ewolucja ideowo-taktyczna Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo -Demokratycznego (UNDO) wobec państwa i rządu polskiego w latach 1925-1939, [w:] Akcja "Wisła" na tle stosunków polsko-ukraińskich w XX wieku, pod red. J. Farysia i J. Jekiela, Szczecin 1994.
Tomczyk R., Mniejszość ukraińska wobec Polski i zagrożenia niemieckiego w końcu lat trzydziestych, [w:] W 50 rocznicę września 1939 r, Szczecin 1989.
Tomczyk R., Ukraińskie Narodowo-Demokratyczne Zjednoczenie (UNDO) wobec Ukrainy Radzieckiej w latach 1925-1939. Zarys problemu, "Zustriczi" 1990, nr 1.
Torzecki R., Kwestia ukraińska w polityce III Rzeszy (1933-1939), Warszawa 1972.
Torzecki R., Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej, Warszawa 1993.
Torzecki R., Ukraińcy we wrześniu 1939, „Zustriczi” 1990, nr 1.
Wawryniuk A., Antypolska działalność ukraińskich nacjonalistów w kampanii polskiej 1939 roku, „Radzyński Rocznik Humanistyczny” 2018, t. 16
W. Włodarkiewicz, Przedmoście rumuńskie 1939, Warszawa 2001.
W. Włodarkiewicz, Przed zagładą. Społeczeństwo Wołynia i Małopolski Wschodniej wobec państwa polskiego (1935-1939), Warszawa 2013.
Wysocki R., Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów w Polsce w latach 1929-1939. Geneza, struktura, program, ideologia, Lublin 2003.
Zajcew O., Predstawnyky ukrajinśkych politycznych partij Zachidnoji Ukrajiny w parłamenti Polszczi (1922-1939 rr.), "Ukrajinśkyj Istorycznyj Żurnał" 1993, nr 1.
Zajcew O., Ukrajinci w Sejmi ta Senati Polszczi (1922-1939), Lwiw 2022.
Zaporowski Z., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Działalność posłów, parlamentarne koncepcje Józefa Piłsudskiego, mniejszości narodowe, Lublin 1992.
Zaporowski Z., Ukraińska Reprezentacja Parlamentarna Wołynia 1931-1939, [w:] W kręgu polskich doświadczeń parlamentarnych, „Res Historica“ 1998, nr 4.
Zaporowski Z., Wołyńskie Zjednoczenie Ukraińskie, Lublin 2000
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.58.285-310
Date of publication: 2024-12-18 10:04:39
Date of submission: 2023-03-27 19:48:40
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Miroslaw Szumiło
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.