Proweniencje kapituł – katedralnej płockiej i kolegiackiej w Pułtusku – zaginionego zespołu inkunabułów Biblioteki Seminaryjnej w Płocku

Waldemar Graczyk

Streszczenie w języku polskim


Kapituły katedralna w Płocku oraz kolegiacka w Pułtusku należały do najważniejszych instytucji życia religijnego oraz umysłowego diecezji płockiej. O ich roli dla rozwoju życia religijnego i umysłowego w średniowieczu świadczą zachowane inkunabuły, przechowywane do II wojny światowej w Bibliotece Seminaryjnej w Płocku. W sumie do 1939 r. 44 inkunabuły miały proweniencję kapituły katedralnej, a 10 kolegiackiej. Do zbiorów kapitulnych trafi ały dzięki darowiznom lub legatom testamentowym. Najczęściej ofiarodawcami byli biskupi lub kanonicy obu kapituł. Analiza treściowa ksiąg pozwala na stwierdzenie, że posiadane, a następnie ofiarowywane kapitułom inkunabuły odzwierciedlały umysłowość ich właścicieli, zainteresowania intelektualne, a często służyły pomocą w pracy duszpasterskiej.

Słowa kluczowe


inkunabuły; proweniencje; kapituła katedralna; kapituła kolegiacka; Płock; Pułtusk

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Anonim tzw. Gall, Kronika Polska, tłum. R. Grodecki, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 10, z. 20, red. M. Omilanowska, J. Sito, Warszawa 1999.

Materiały do dziejów kolegiaty pułtuskiej, wyd. B. Ulanowski, S. Zachorowski, w: Archiwum Komisji Historycznej PAU, t. 10, Kraków 1916.

Góralski W., Powstanie kapituły kolegiackiej w Pułtusku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1973, 26.

Graczyk W., Biblioteka katedralna Płocka od średniowiecza do nowożytności, w: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku, red. W. Graczyk, Płock 2003.

Graczyk W., Paweł Giżycki, biskup płocki (1439–1463), Płock 1999.

Graczyk W., Stanisław Łubieński, pasterz, polityk i pisarz (1574–1640), Tyniec–Kraków 2005.

Graczyk W., Marszalska J.M., Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku. Z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach, Kraków 2010.

Grzybowski M.M., Biblioteka Seminarium Duchownego od 1710 do 1990, w: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku, red. W. Graczyk, Płock 2003.

Grzybowski M.M., Zygner L., Episkopat płocki w latach 1075–2015, Płock 2015.

Kobylińska E., Przyczynek do biografii Łukasza z Wilkanowa, doktora obojga praw i teologii (XV/XVI wiek) i dziejów jego księgozbioru, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2020, 51.

Mąkowski W., Bartnicki Mikołaj (zm. 1516), w: Polski słownik biograficzny t. 1, red. W. Konopczyński, Kraków 1935.

Marszalska J.M, Graczyk W., The lost collection of Incunabula of the Seminary Library in Płock, Warsaw 2023.

Marszalska J.M., Rozwój zainteresowań naukowych środowiska katedralnego płockiego w świetle zasobu XV-wiecznej książki, w: Postęp i zacofanie w kulturze Europy Środkowej, red. A. Barciak, Katowice–Zabrze 2015.

Nowowiejski A.J., Płock. Monografia historyczna, Płock 1930.

Ozorowski E., Goślicki Wawrzyniec, h. Grzymała (ok. 1530–zm. 1607), w: Słownik Polskich Teologów Katolickich, t. 1, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1981.

Sawicka S., Straty wojenne zbiorów polskich w dziedzinie rękopisów iluminowanych, Warszawa 1952.

Vetulani A., Średniowieczne rękopisy płockiej biblioteki katedralnej, „Roczniki Biblioteczne” 1963, 4, 3–4.

Zachorowski S., Jakób biskup płocki i jego działalność ustawodawcza i organizacyjna 1396–1425, Kraków 1915.

Zygner L., Biskup Jakub z Kurdwanowa herbu Syrokomla (ok. 1350–1425), Toruń 2020.

Zygner L., Wykształcenie uniwersyteckie biskupów płockich w wiekach XIV–XV, „Roczniki Historyczne” 1999, 65.

Żebrowski T., Zarys dziejów diecezji płockiej, Płock 1976.

Żywczyński M., Powstanie i cel kapituły pułtuskiej, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1955, 2.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.547-560
Data publikacji: 2024-10-22 08:45:28
Data złożenia artykułu: 2024-01-04 14:48:43


Statystyki


Widoczność abstraktów - 37
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 13

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Waldemar Graczyk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.