Grzegorz Białoptakowicz i kobiety. Studium przypadku relacji międzypłciowych w średniowiecznym społeczeństwie.

Małgorzata Kołacz-Chmiel

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest ukazanie możliwości tkwiących w wykorzystaniu metody studiumprzypadku do badań nad relacjami międzypłciowymi w średniowiecznym społeczeństwie.W oparciu o informacje źródłowe dotyczące Grzegorza Białoptakowiczapodjęto próbę rekonstrukcji stosunku mężczyzny do przedstawicielek płci przeciwnej.Analizowany przypadek pokazuje sposób postępowania jednostki poza ściśle kontrolowanąsferą interakcji małżeńskich, gdzie w większym stopniu przejawiać się mogłyindywidualne standardy odnoszenia się do płci przeciwnej. W artykule zwrócono uwagęna motywy kierujące postępowaniem mężczyzny i czynniki kształtujące jego postawywobec kobiet. Ponadto starano się uchwycić wpływ grupy społecznej i jej akceptacji dlapewnych zachowań na kształtowanie postaw jednostki.

Słowa kluczowe


średniowiecze; kobiety; mężczyźni; relacje międzypłciowe; gwałt; wdowy; służące

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Księgi wójtowsko-ławnicze miasta Lublina z XV wieku, wyd. G. Jawor, M. Kołacz-Chmiel, A. Sochacka, Lublin 2012.

Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, wyd. A. Przeździecki, t. 2, Kraków 1864, w: J. Długosz, Opera omnia, t. 8.

Bennet J.M., Women in the Medieval English Countryside. Gender and Houshold in Brigstock Before the Plague, Oxford 1987.

Bennett J.M., Ale, Beer, and Brewster in England. Women’s Work in Changing World, 1300–1600, New York 1996.

Bennett J.M., History Matters: Patriarchy and the Challenge of Feminism, Manchester 2006.

Biniaś-Szkopek M., Kobiety, mężczyźni i małżeństwo w najstarszych księgach konsystorskich poznańskich, w: Kobieta i mężczyzna jedna przestrzeń, dwa światy, red. B. Popiołek, A. Chłosta-Sikorska, M. Gadocha, Warszawa 2015.

Bitel L.M., Women in Early Medieval Europe 400–1100, Cambridge 2002.

Bloch M., Społeczeństwo feudalne, Warszawa 2002.

Bogucka M., Problematyka genderowa w perspektywie europejskiej, w: Per mulierem… Kobieta w dawnej Polsce – w średniowieczu i w dobie staropolskiej, Warszawa 2012.

Boquet D., Nagy P., Medieval Sensibilities: A History of Emotions in the Middle Ages, Cambridge 2018.

Brooke C., The Medieval Idea of Marriage, Oxford 1989.

Dronke P., Women Writers of the Middle Ages: A Critical Study of Texts from Perpetua (†203) to Marguerite Porete (†1310), Cambridge 1984.

Flandrin J.-L., Les amours paysanness (XVIe–XIXe siècle), Paris 1975.

Gąsiorowski A., Skierska I., Średniowieczni oficjałowie gnieźnieńscy, „Roczniki Historyczne” 1995, 61.

Giddens A., Socjologia, Warszawa 2004.

Grabski A., Dzieje historiografii, Poznań 2006.

Guzowski P., Starość w życiu kmieci polskich przełomu średniowiecza i czasów nowożytnych, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2010, 58, 1.

Hemperek P., Oficjalat okręgowy w Lublinie w XV–XVIII wieku. Studium z dziejów organizacji i kompetencji sądownictwa kościelnego, Lublin 1974.

Historia życia prywatnego, t. 1–5, red. G. Duby, P. Ariès, Wrocław 2005–2006.

Howell M.C., The Marriage Exchange: Property, Social Place, and Gender in Cities of Low Countries, 1300–1550, Chicago 1998.

Howell M.C., Women, Production and Patriarchy in Late Medieval Cities, Chicago 1986.

Iggers G.G., Historiografia XX wieku, Warszawa 2010.

Izydorczyk-Kamler A., Praca najemna na wsi małopolskiej w XVI i pierwszej połowie XVII w., „Kwartalnik Historyczny” 1990, 97, 1–2.

Gilewska-Dubis J., Kobieta w średniowiecznej Polsce w historiografii polskiej od połowy XIX do przełomu XX i XIX wieku. Zarys problematyki, w: Oczekiwania kobiet i wobec kobiet, red. B. Płonka-Styś, Warszawa 2007.

Jawor G., Służba najemna w gospodarstwach chłopskich w Polsce w późnym średniowieczu (na przykładzie ziemi lubelskiej), „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historia” 2004, 21.

Jordan E., Women, Power and Religious Patronage in the Middle Ages, New York 2006.

Karras R.M., Common Women: Prostitution and Sexuality in Medieval England, Oxford 1996.

Karras R.M., Od chłopców do mężczyzn. Formowanie męskości w późnośredniowiecznej Europie Zachodniej, Czeladź 2023.

Karras R.M., Seksualność w średniowiecznej Europie, Warszawa 2012.

Karras R.M., Unmarriages. Women, Men and Sexual Unions in the Middle Ages, Philadelphia 2012.

Kelley D.R., Granice historii. Badanie przeszłości w XX w., Warszawa 2009.

Knapek E., Akta oficjalatu i wikariatu generalnego krakowskiego do połowy XVI wieku, Kraków 2010.

Koczerska M., Geneza, znaczenie i program dalszych badań nad kobietą i rodziną w średniowieczu i nowożytności, w: Kobieta i rodzina w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, red. Z.H. Nowak, A. Radzimiński, Toruń 1998.

Kołacz-Chmiel M., Mulier honesta et laboriosi. Kobieta w rodzinie chłopskiej późnośredniowiecznej Małopolski, Lublin 2018.

Kołacz-Chmiel M., W cieniu dużego miasta. Wpływ Lublina na życie społeczne i gospodarcze mieszkańców okolicznych wsi w XV i XVI stuleciu, w: Jednostka, rodzina i struktury społeczne w perspektywie historycznej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Cezaremu Kukli z okazji 45-lecia pracy naukowej, red. P. Łozowski, R. Poniat, Białystok 2022.

Korczak-Siedlecka J., Przemoc i honor w życiu społecznym wsi na Mierzei Wiślanej w XVI–XVII wieku, Warszawa 2021.

Kowalska B., Zielińska K., Koschalka B., Płeć w badaniach socjologicznych, w: Gender. Kobieta w kulturze i społeczeństwie, red. B. Kowalska, K. Zielińska, B. Koschalka, Kraków 2009.

Krawiec A., Seksualność w średniowiecznej Polsce, Poznań 2000.

Kuklo C., Demografia polski przedrozbiorowej, Warszawa 2009.

Labarge M.W., Women in Medieval Life: A Small Sound of the Trumpet, London 1986.

Łozowski P., Stan badań nad kobietami w miastach późnośredniowiecznych na ziemiach polskich, „Przeszłość Demograficzna Polski” 2015, 37, 1.

Mitchell L., Portraits of Medieval Women: Family, Marriage and Politics in England, 1225–1350, New York 2003.

Pelner-Cosman M., Women at Work in Medieval Europe, New York 2000.

Pernoud R., Kobieta w czasach katedr, Warszawa 1999.

Pernoud R., Kobieta w czasach wypraw krzyżowych, Gdańsk 1995.

Perrot M., Moja historia kobiet, Warszawa 2009.

Pobóg-Lenartowicz A., Przybyłowicz O.M., Refleksje nad badaniami na temat kobiet w średniowiecznej Polsce, w: Dzieje kobiet w Polsce. Dyskusja wokół przyszłej syntezy, red. K. Makowski, Poznań 2014.

Quaife G.R., Wanton, wenches and Wayward Wives: Peasants and Illicit Sex in Early Seventeenth Century England, London 1979.

Reddy W.M., Navigation of Feeling. A Framework for the History of Emotions, Cambridge 2001.

Rosenwein B.H., Wspólnoty emocjonalne we wczesnym średniowieczu, Warszawa 2016.

Shorter E., On Writing the History of Rape, „Signs” 1977, 3, 2.

Słowiński J., Kancelarie wsi małopolskich od końca XIV do schyłku XVIII wieku, „Studia Źródłoznawcze” 1990, 31.

Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego, w: Dzieje Lubelszczyzny, t. 3, oprac. S. Kuraś, Warszawa 1983.

Thomas K., The Double Standard, „Journal of the History of Ideas” 1959, 20, 2.

Vigarello G., Historia gwałtu, Warszawa 2010.

Ward J., Women in Medieval Europe, 1200–1500, New York 2003.

Wójcik W., Uprawnienia oficjałów okręgowych w Sandomierzu w sprawach małżeńskich, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1962, 9, 1.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.437-457
Data publikacji: 2024-10-22 08:45:14
Data złożenia artykułu: 2024-02-06 05:45:23


Statystyki


Widoczność abstraktów - 29
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 27

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Małgorzata Kołacz-Chmiel

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.