Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Problematyka rozpoznania przynależności zespołowej i zespołów rozbitych w opracowaniu akt sądów powszechnych Rzeczypospolitej Polskiej okresu międzywojennego z terenu byłego Królestwa Polskiego
Streszczenie w języku polskim
W okresie międzywojennym sądownictwo stanowiło jeden z trzech podstawowych, niezawisłych organów władzy Rzeczypospolitej Polskiej sprawowanej w imieniu narodu. Funkcjonowały trzy piony sądownictwa: powszechne, administracyjne i wojskowe. Dokumentacja wytworzona przez sądy powszechne, z uwagi na ich strukturę organizacyjną oraz istotne funkcje w życiu społecznym, ma bardzo duże znaczenie zarówno do celów badawczych, jak i urzędowych. Z tej racji prawidłowe opracowanie akt sądowych stanowi duże wyzwanie stojące przed archiwami państwowymi. Celem artykułu jest zasygnalizowanie problemów związanych z jedną z trudności, jakie napotyka archiwista opracowujący akta sądu powszechnego już na początku procesu opracowania – na etapie rozpoznania przynależności zespołowej – i związanego z nim zagadnienia zespołów rozbitych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Źródła
Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim, Sąd Okręgowy w Białej Podlaskiej (SO Biała Podlaska), sygn. 30, 1607.
Dziennik Urzędowy Departamentu Sprawiedliwości Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego, 1917, nr 2, poz. 4.
Dzienniki Ustaw:
– 1921, nr 44, poz. 267, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej,
– 1928, nr 12, poz. 93, Prawo o ustroju sądów powszechnych,
– 1928, nr 33, poz. 313, Kodeks postępowania karnego,
– 1930, nr 83, poz. 651, Kodeks postępowania cywilnego,
– 1931, nr 103, poz. 787, Ustawa z dnia 14 października 1931 r. w sprawie zniesienia sądu okręgowego w Białej Podlaskiej oraz zmiany okręgów sądów okręgowych w Lublinie i Siedlcach,
– 1931, nr 103, poz. 790, Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z dnia 10.11.1931 r. w sprawie określenia terminu zniesienia Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej i w sprawie utworzenia w Białej Podlaskiej Wydziału Zamiejscowego Sądu Okręgowego w Siedlcach,
– 1935, nr 30, poz. 227, Ustawa Konstytucyjna.
Czapelska A., Nowo powołane zespoły naukowe, „Informacja Bieżąca” 18 XI 2003, 3 (29), Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, s. 21, www.archiwa.gov.pl/images/docs/biuletyn/inf_biez_3_29.pdf [dostęp: 26 IV 2016].
Decyzja Nr 22 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie wprowadzenia Wskazówek metodycznych w sprawie ustalania nazw i granic chronologicznych zespołów archiwalnych sądów, wytworzonych od XIX do XXI w., przechowywanych w archiwach państwowych, www.archiwa.gov.pl/images/stories/file/pdf/nazwy_daty_sady_nr22_2005.pdf [dostęp: 26 IV 2016].
Pismo Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 9 kwietnia 1976 r. w sprawie reorganizacji sieci archiwów państwowych, w: Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952–2000, wybór i oprac. M. Tarakanowska, E. Rosowska, Warszawa 2001.
Projekt wskazówek metodycznych Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 30 grudnia 1991 r. dotyczących opracowywania akt sądowych wytworzonych z XIX–XX w., w: Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952–2000, wybór i oprac. M. Tarakanowska, E. Rosowska, Warszawa 2001.
Ustawa postępowania sądowego cywilnego z dnia 20 listopada 1864 r. ze zmianami zaprowadzonemi przez najwyżej zatwierdzone postanowienie z dnia 19 lutego 1875 r. i z objaśnieniami ułożonemi przez Władysława Nowakowskiego, cz. 1–4, Warszawa 1878.
Ustawy sądowe obowiązujące w guberniach Królestwa Polskiego, t. 1: Organizacja sądowa, art. 5, 8, 124–136, 205, 210, 297–352, s. 5, 55, 77–81, 111, 149–173, St. Petersburg 1875.
Zarządzenie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 31 stycznia 1976 r. w sprawie utworzenia na terenie poszczególnych województw oddziałów wojewódzkich archiwów państwowych i zniesienia dotychczasowych oddziałów terenowych archiwów wojewódzkich, właściwości terytorialnej oraz obsługi finansowej wojewódzkich archiwów państwowych, jak również zmiany nazw niektórych archiwów, w: Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952–2000, wybór i oprac. M. Tarakanowska, E. Rosowska, Warszawa 2001.
Zarządzenie Nr 4 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 14 kwietnia 2008 r. w sprawie wprowadzenia wskazówek metodycznych dotyczących zasad opracowania zespołów archiwalnych sądów, wytworzonych od XIX do XXI wieku, przechowywanych w archiwach państwowych, www.archiwa.gov.pl/images/stories/file/pdf/zarz4_2008.pdf [dostęp: 26 IV 2016].
Zarządzenie nr 6 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 11 lutego 1970 r. w sprawie postępowania z aktami władz administracji państwowej I i II instancji oraz aktami organów samorządu terytorialnego, w: Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1952–2000, wybór i oprac. M. Tarakanowska, E. Rosowska, Warszawa 2001.
Opracowania
Bobryk I., Inwentarz zespołu akt: Sąd Okręgowy w Białej Podlaskiej, Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Warszawa 2006.
Fiedorczyk P., Kowalski P., Sądownictwo powszechne na terenie województwa białostockiego w II RP, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2012, 11.
Gołaszewski J., Wartość źródłowa i problemy metodyczne opracowania akt sądowych wytworzonych do 1945 roku (na przykładzie zasobu Archiwum Państwowego we Wrocławiu), w: Archiwa instytucji wymiaru sprawiedliwości w służbie państwa i obywateli, red. J. Baranowski, U. Zarzycka-Sutter, Łódź 2001.
Konic H., Zmiany proceduralne w ustawie postępowania cywilnego, Warszawa 1914.
Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009.
Krupa S., Metodyka opracowania akt instytucji wymiaru sprawiedliwości, w: Instytucje sądowe regionu siedleckiego na tle polskich instytucji sądowych od schyłku XVIII do początku XX w., red. A. Rogalski, Siedlce 2008.
Kwiatkowska W., Ustrój sądownictwa powszechnego w Polsce międzywojennej (1918–1939), w: Archiwa instytucji wymiaru sprawiedliwości w służbie państwa i obywateli, red. J. Baranowski, U. Zarzycka-Sutter, Łódź 2001.
Magier D., Struktura organizacyjna bialskiego okręgu sądowego (1919–1931), „Res Historica” 2012, 33.
Magier D., Wstęp do inwentarza zespołu akt Sąd Okręgowy w Białej Podlaskiej z lat [1916–1918] 1919–1931 [1932–1945], Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim, Radzyń Podlaski 2015.
Metodyka pracy archiwalnej, red. S. Nawrocki, S. Sierpowski, Poznań 1995.
Polski słownik archiwalny, red. W. Maciejewska, Warszawa 1974.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2017.44.227-241
Data publikacji: 2018-07-13 12:28:56
Data złożenia artykułu: 2018-07-13 11:52:02
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2018 Dariusz Magier
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.