Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Z elity chłopskiej do lubelskiej elity władzy. Kilka słów o pochodzeniu i początkach kariery rodziny Konopniców
Streszczenie w języku polskim
Tekst dotyczy pochodzenia rodziny Konopniców, która wchodziła w skład elity władzy Lublina w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII w. Stanowi próbę uzupełnienia wiadomości dotyczących pierwszego znanego dotąd przedstawiciela tej rodziny – Jakuba Konopnicy – w oparciu o nieznane dotąd i niewprowadzone do obiegu naukowego wiadomości źródłowe zawarte w treści lubelskich ksiąg miejskich. Informacje zapisane w tym źródle wskazują, że Konopnicowie wywodzili się od Marcina Tomczyka, bogatego chłopa żyjącego we wsi Konopnica. Marcin oraz jego rodzina byli już nieco szerzej przedstawieni w badaniach prowadzonych przez Małgorzatę Kołacz-Chmiel. Dodatkowo udało się znacznie poszerzyć zakres informacji dotyczących żony Jakuba Konopnicy. Znane było dotąd jedynie jej imię, natomiast zapisy w lubelskich księgach miejskich informują także o jej rodzinie. Tekst zawiera jednocześnie pytanie o wiarygodność przekazów mówiących o tym, że Jakub Konopnica bogacił się w sposób nielegalny, prowadząc wyrąb drzew w lesie stanowiącym własność miejską.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Księga sądowa podlubelskiej wsi Konopnicy 1521–1555, oprac. G. Jawor, M. Kołacz-Chmiel, Lublin 2009.
Lauda miejskie lubelskie XVII w., zebrał i wydał J. Riabinin, Lublin 1934.
Lustracja województwa lubelskiego 1565, wyd. A. Wyczański, Wrocław–Warszawa 1959.
Materiały do historii miasta Lublina 1317–1792, oprac. J. Riabinin, Lublin 1938.
Materjały do monografji Lublina. Wilkierze XV–XVII w., wyd. L. Białkowski, Lublin 1928.
Zbiór Dokumentów Małopolskich, cz. 6: Dokumenty króla Władysława Jagiełły z lat 1386–1417, wyd. I. Sułkowska-Kurasiowa, S. Kuraś, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
Buczkowa I., Kamienica Konopniców w Lublinie (tzw. Sobieskich), „Studia i Materiały Lubelskie” 1963, 1 (2).
Chojęta M., Badania nad lubelską elitą władzy w XV i pierwszej połowie XVI wieku oraz dalsze perspektywy ich prowadzenia, „Res Historica” 2007, 25.
Chojęta M., Związki rodzinne członków lubelskiej elity władzy w pierwszej połowie XVI wieku, „Studia Historyczne” 2008, 51, 3–4 (203–204).
Dzieje Lubelszczyzny, t. 3, Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, oprac. S. Kuraś, Warszawa 1983.
Dzieje Lubelszczyzny, t. 4, Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego, oprac. S. Wojciechowski, A. Sochacka, R. Szczygieł, Warszawa 1986.
Froehlichowa Z., Z dziejów organizacji władz miejskich m. Lublina do końca XVII wieku, „Pamiętnik Lubelski” (1927–1930), 1.
Gawarecki H., Kultura artystyczna miasta w okresie renesansu, w: Dzieje Lublina. Próba syntezy, t. 1, Lublin 1965.
Hemperek P., Oficjalat okręgowy w Lublinie XV–XVIII w. Studium z dziejów organizacji kompetencji sądownictwa kościelnego, Lublin 1974.
Jakimińska G., Elita władzy lubelskiej gminy miejskiej w latach 1555–1651, Lublin 2012.
Jakimińska G., Majątek rodziny Konopniców, „Studia i Materiały Lubelskie” 2015, 18.
Jakimińska G., Rodzina Konopniców, w: Książki i historia. Księga jubileuszowa ofiarowana dr. Zdzisławowi Bieleniowi z okazji 50-lecia nieprzerwanej pracy w Bibliotece im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, Lublin 2008.
Jakimińska G., Złoty wiek Lublina, w: Lublin. 700 lat dziejów miasta, red. G. Figiel, R. Szczygieł, W. Śladkowski, Lublin 2017.
Jawor G., Ludność chłopska i społeczności wiejskie w województwie lubelskim w późnym średniowieczu. Schyłek XIV–początek XVI wieku, Lublin 1991.
Kołacz-Chmiel M., Elity chłopskie w Polsce w XV–XVI wieku (Rodziny Bąków-Tomczyków i Zegadłów w podlubelskiej wsi Konopnica), „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2011, 3 (7).
Mazurkiewicz J., Jurydyki lubelskie, Wrocław 1956.
Rachwał P., Ruch naturalny ludności rzymskokatolickiej w Lubelskiem w świetle rejestracji metrykalnej z lat 1582–1900, Lublin 2019.
Resztak M., Najstarsza zachowana lubelska księga miejska i jej pisarze (cz. I), „Studia Źródłoznawcze” 2013, 51.
Riabinin J., Materjały do historii Lublina. Lublin w księgach wójtowsko-ławniczych XVII–XVIII w., Lublin 1928.
Riabinin J., Rada miejska lubelska w XVII wieku, Lublin 1931.
Rola A., Historia podlubelskiej wsi Konopnica do połowy XVI wieku, „Rocznik Lubelski” 2013, 39.
Rozwałka A., Niedźwiadek R., Stasiak M., Lublin wczesnośredniowieczny. Studium rozwoju przestrzennego, Warszawa 2006.
Stankowa M., Konopnica Aleksander (ok. 1598–1660), w: Polski słownik biograficzny, t. 13, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968.
Szczygieł R., Konflikty społeczne w Lublinie w pierwszej połowie XVI wieku, Warszawa 1977.
Szczygieł R., Lokacja miasta na prawie niemieckim i jego rozwój do końca XVI wieku, w: Szczygieł R., Gmiterek H., Dymmel P., Lublin. Dzieje miasta, t. 1, Od VI do końca XVIII wieku, Lublin 2008.
Szewczyk R., Ludność Lublina w latach 1583–1650, Lublin 1947.
Tworek S., Rozkwit miasta. Renesans, w: Dzieje Lublina. Próba syntezy, t. 1, Lublin 1965.
Wierzbicki L.A., Konopnica Aleksander (ok. 1590–1660), w: Słownik biograficzny miasta Lublina, red. T. Radzik, A.A. Witusik, J. Ziółek, t. 3, Lublin 2009.
Zalewski L., Katedra i jezuici w Lublinie, cz. 1, Lublin 1947.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2022.54.123-144
Data publikacji: 2022-12-14 08:36:35
Data złożenia artykułu: 2021-03-22 10:28:59
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Jacek Chachaj
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.