Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Stan i perspektywy badań nad funkcjonowaniem administracji wojewódzkiej i powiatowej RP w okresie od połowy października 1938 do października 1939 r.
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest próba oceny aktualnego stanu badań w zakresie działalności administracji wojewódzkiej i powiatowej w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch II wojny światowej, jak i w trakcie trwania kampanii polskiej 1939 r. Przeanalizowane zostały uwarunkowania źródłoznawcze prezentowanej problematyki, jak również zarysowano perspektywy badawcze. Obejmują one m.in. funkcjonowanie aparatu administracyjnego w okresie II RP, jej znaczenie w kontekście procesu mobilizacji (osobowej, przemysłowej, rolnej etc.), kwestii świadczeń rzeczowych, aprowizacji, ale i pomocy dla rodzin powołanych rezerwistów. W kontekście wydarzeń po 1 września 1939 r. przeanalizowane powinny zostać postawy administracji po wybuchu wojny, funkcjonowanie instytucji komisarzy cywilnych czy praktyczne wdrożenie procedur ewakuacyjnych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Printed sources (Źródła drukowane)
Bydgoszcz 3–4 września 1939: studia i dokumenty, eds. T. Chinciński, P. Machcewicz, Warszawa 2008.
Drymmer W.T., W służbie Polsce. Wspomnienia żołnierza i państwowca z lat 1914–1947, Warszawa–Kraków 2014.
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1931, 1934.
Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza 1939–1947, vol. 1, 1939–1942, ed. J. Piotrowski, Wrocław 2004.Głodowski I., Na pewnym odcinku w Poznaniu w roku 1939, ed. P. Matusik, “Kronika Miasta Poznania” 2009, 2.
Głodowski I.K., Pierwsze dni Września w Poznaniu, in: Wrześniowe dni klęski, dni chwały. Wspomnienia żołnierzy Armii “Poznań” i Wielkopolan o wrześniu 1939, ed. E. Makowski, Poznań 1989.
Jozewski H., Zamiast pamiętnika, eds. J. Giedroyć, P. Mitzner, Paryż–Kraków 2017.
Korwin-Sokołowski A., Fragmenty wspomnień 1910–1945, Paryż 1985.
Mobilizacja marcowa 1939, Dokumenty i relacje, ed. A. Wesołowski, “Wojskowe Teki Archiwalne” 2012, 2.
Obrona Lwowa 1939, vol. 1, Dokumenty 1–16 września, ed. A. Wesołowski, Warszawa 2018.
Obrona Lwowa 1939, vol. 2, Dokumenty 17–22 września, ed. A. Wesołowski, Warszawa 2018.
Pobóg-Malinowski W., Z mojego okienka. Fakty i wrażenia z lat 1939–1945, vol. 1, 1939–1940, ed. P.M. Żukowski, Łomianki 2013.
Praga 1939 w dokumentach i wspomnieniach, vol. 1, Grochów–Saska Kępa (1–16 września), ed. A. Wesołowski, Warszawa 2015.
Praga 1939 w dokumentach i wspomnieniach, vol. 2, Grochów–Saska Kępa (17–29 września), ed. A. Wesołowski, Warszawa 2015.
Przygotowania obronne państwa 1935–1939, vol. 1, Prawo i administracja, ed. A. Wesołowski, “Wojskowe Teki Archiwalne” 2014, 6.
SGO “Polesie” w dokumentach i wspomnieniach, vol. 4, Dywizja “Brzoza”, ed. A. Wesołowski, Warszawa–Londyn 2015.
SGO “Polesie” w dokumentach i wspomnieniach, vol. 5, part 1, Podlaska Brygada Kawalerii, ed. A. Wesołowski, Warszawa–Londyn 2015.
SGO “Polesie” w dokumentach i wspomnieniach, vol. 5, part 2, Suwalska Brygada Kawalerii Dywizja “Zaza”, ed. A. Wesołowski, Warszawa–Londyn 2015.
Składkowski F.S., Nie ostatnie słowo oskarżonego. Wspomnienia i artykuły, ed. A. Adamczyk, Warszawa 2003.
S[ochański] M., Pamiętnik starosty pow. Zamojskiego, in: Niemcy i Zamojszczyzna 1939–1944, Zamość 1946.
Sulatycki P., Żyłem w trudnych czasach (wspomnienia), Gdańsk 1998.
Suski J., W służbie publicznej na dwóch kontynentach, Warszawa 1988.
Szembek J., Diariusz wrzesień–grudzień 1939, ed. B. Grzeloński, Warszawa 1989.
Wojna obronna Polski 1939. Wybór źródeł, eds. E.J. Kozłowski et al., Warszawa 1968.
Zarański J., Diariusz i teki Jana Szembeka (1935–1945), vol. 4, Londyn 1972.
Studies (Opracowania)
Bauer P., Armia “Poznań” 1939, Warszawa 1987.
Bauer P., Polak B., Armia “Poznań” w wojnie obronnej 1939, Poznań 1982.
Bernaś-Kostynowicz A., Społeczeństwo polskie w wojnie obronnej 1939.
Współdziałanie ludności cywilnej z wojskiem w okresie zagrożenia i działań wojennych, Warszawa 1988.
Błońska D., W obliczu kataklizmu. Zabezpieczenie zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie przed pierwszą i drugą wojną światową, “Dzieje Najnowsze” 2017, 49, 1.
Bujniewicz I., Ogólne zasady wycofania i rozmieszczenia mienia i ludzi na wypadek wojny z Niemcami w okresie międzywojennym, “Przegląd Kwatermistrzowski” 1962, 2.
Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921–1939, Wrocław 1979.
Chrzanowski B., Okupacja i aneksja na Pomorzu. Tworzenie pierwszych struktur Polskiego Państwa Podziemnego (1939–1940), in: Pomorze pod okupacją niemiecką. Jesień 1939, ed. P. Madajczyk, Warszawa 2021.
Cichoracki P., Droga ku anatemie. Wacław Kostek-Biernacki (1884–1957), Warszawa 2009.
Cichoracki P., W cieniu pierwszej mobilizacji. Ostatnie miesiące pokoju 1939 r. w województwie poleskim, in: Kampania polska ’39. Militarne i polityczne aspekty z perspektywy siedemdziesięciolecia, ed. J. Kirszak, D. Koreś, Wrocław 2011.
Ciechanowski K., Armia “Pomorze” 1939, Warszawa 1982.
Kampania polska 1939 r. Polityka – społeczeństwo – kultura, vol. 2, Polityka i społeczeństwo. Imponderabilia, pamięć, kultura, M.P. Deszczyński, T. Pawłowski, Warszawa 2014.
Falęcki T., Województwo śląskie wobec narastającej groźby wojny, marzec–sierpień 1939, “Studia i Materiały do Dziejów Śląska” 1973, 12.
Gieleciński M., Świadczenia społeczeństwa polskiego na obronność państwa przed wybuchem II wojny światowej 1936–1939, Poznań 2014.
Londyńska reduta, vol. 1, Władysław Raczkiewicz (1885–1947), eds. Z. Girzyński, J. Kłaczkow, K. Kania, Toruń 2017.
Głowacki L., Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986.
Grabowski W., Polska tajna administracja cywilna: 1940–1945, Warszawa 2003.
Hausner R., Pierwsze dwudziestolecie administracji spraw wewnętrznych, Warszawa 1939.
Jabłonowski M., Sen o potędze Polski: z dziejów ruchu byłych wojskowych w II Rzeczypospolitej 1918–1939, Olsztyn 1998.
Jastrzębski W., Realizacja polskiego planu unieruchomienia tak zwanych elementów antypaństwowowych (sierpień–wrzesień 1939), “Res Historica” 2004, 16.
Kapała Z., Przygotowanie obrony cywilnej województwa śląskiego w 1939 roku, “Zaranie Śląskie” 1979, 2.
Kardas M., Stefan Franciszek Sokół. Komisarz Rządu w Gdyni, Pelplin 2002.
Kardas M., Gdynia i jej władze w latach 1926–1935. Główne problemy polskiej administracji publicznej miasta, Toruń 2013.
Kasprzak F., Opuszczenie Gniezna, in: Wrześniowe dni klęski, dni chwały. Wspomnienia żołnierzy Armii “Poznań” i Wielkopolan o wrześniu 1939, ed. E. Makowski, Poznań 1989.
Konarski M.J., Świadczenia na rzecz wojska w czasie pokoju w okresie II Rzeczypospolitej na przykładzie obowiązku dostarczania mechanicznych środków przewozowych, “Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G, Ius.” 2021, 68, 1.
Kozyra W., Urząd Wojewódzki w Lublinie w latach 1919–1939, Lublin 1999.
Kozyra W., Działalność wojewody lubelskiego Jerzego Albina de Tramecourta w okresie wrzesień 1937–październik 1939, in: Polski wrzesień 1939 r. – wojna na dwa fronty. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej, ed. H. Stańczyk, Piotrków Trybunalski 2000.
Kozyra W., Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1939, Lublin 2009.
Liszewski K., Wojna polsko-sowiecka 1939, Warszawa 1987.
Maksimiec S., Armia “Lublin” we wrześniu 1939 roku, Warszawa 2006.
Merta-Staszczak A., Zasady zabezpieczenia i ochrony zabytków wobec zagrożenia wojną w Polsce w latach 1918–1939, “Ochrona Zabytków” 2019, 2.
Mielcarek A.J., Podziały terytorialno-administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej, Warszawa 2008.
Mierzwa J., Kombatancki Kraków 1918–1939, Kraków 2002.
Mierzwa J., Starostowie Polski międzywojennej. Portret zbiorowy, Kraków 2012.
Mierzwa J., Słownik biograficzny starostów Drugiej Rzeczypospolitej, vol. 1, Łomianki 2018.
Mierzwa J., Polska lokalna, in: Wokół nowej syntezy dziejów Drugiej Rzeczypospolitej, ed. W. Medrzecki, Metamorfozy Społeczne, vol. 23, Warszawa 2019.
Nawrocki A., Zabezpieczenie logistyczne wojsk lądowych Sił Zbrojnych II RP w latach 1936–1939, Warszawa 2002.
Niewęgłowska A., Polski Biały Krzyż a wojsko w latach 1919–1939, Toruń 2005.
Niewęgłowska A., Federacja Polskich Związków Obrońców Ojczyzny (1928–1939), Warszawa 2011.
Odziemkowski J., Armia i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, Warszawa 1996.
Paczkowski A., Prasa polska w latach 1918–1939, vol. 3, Warszawa 1980.
Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej, vol. 1, Kampania wrześniowa 1939, part 1, Polityczne i wojskowe położenie Polski przed wojną, Londyn 1951.
Rezmer W., Armia “Poznań” 1939, Warszawa 1992.
Rezmer W., Wojciechowski M., Polski plan unieruchomienia w razie wojny tzw. elementów antypaństwowych (1931–1939), in: Polska i jej sąsiedzi w czasach najnowszych. Studia i materiały ofiarowane Profesorowi Karolowi Grunbergowi w 70-lecie urodzin, Toruń 1995.
Rodziewicz D., Obowiązek świadczeń wojennych w systemie obronnym Polski w latach 1919–1939, Oświęcim 2017.
Roguski R., Południowe Podlasie w systemie obronnym II Rzeczypospolitej w latach 1918–1939, Warszawa 2010.
Rojowska E., Tomkiewicz M., Gdynia 1939–1945 w świetle źródeł niemieckich i polskich. Aresztowania – egzekucje – wysiedlenia ludności cywilnej narodowości polskiej, Gdynia 2009.
Rolak J., Ochrona zabytków na Górnym Śląsku w dwudziestoleciu międzywojennym. Działalność Tadeusza Dobrowolskiego jako Okręgowego Konserwatora Zabytków w latach 1927–1939, in: Zamki, pałace, ed. G. Bożek, Katowice 2010.
Rybka R., Stepan K., Najlepsza broń: plan mobilizacyjny “W” i jego ewolucja, Warszawa 2010.
Sękowski P., Akcja “wycofania”: Ewakuacja wybranych grup Polaków z polsko-niemieckiego obszaru przygranicznego w 1939 roku, “Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2017, 1.
Steblik W., Armia “Kraków” 1939, Warszawa 1989.
Stepan K., Wesołowski A., To proste – będziemy się bić. Polskie przygotowania obronne (marzec–sierpień 1939), Warszawa 2019.
Śleszyński W., Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa polskiego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Warszawa–Białystok 2007.
Śleszyński W., Wrzesień 1939 roku na Polesiu, “Studia Podlaskie” 2014, 22.
Tkaczuk M., Daniny w naturze w skarbowości II Rzeczypospolitej. Studium prawno-historyczne, Toruń 2019.
Tym J.S., Przysposobienie wojskowe konne (1928–1939), Warszawa 2003.
Tymiński J., Administracja morska w Gdyni w okresie Drugiej Rzeczypospolitej. Organizacja, Kadry, działalność, Gdynia 2020.
Urliński L., Polski plan aprowizacji wojennej z września 1939 roku, Toruń 2009.
Wesołowski A., Przygotowania władz cywilnych II Rzeczypospolitej do funkcjonowania w warunkach wojny, ze szczególnym uwzględnieniem okresu 1935–1939, in: Bezpieczeństwo militarne Polski 1918–1945, vol. 3, Aspekty wojskowe, Siedlce 2017.
Wesołowski A., Bujniewicz N., Kolejnictwo w polskich przygotowaniach obronnych i kampanii wrześniowej, vol. 1, part 1, Opracowania i dokumenty, Warszawa 2011,
Wesolowski A., Bujniewicz N., Kolejnictwo w polskich przygotowaniach obronnych i kampanii wrześniowej, vol. 2, Relacje, Warszawa 2011.
Wiśniewska M., Związek Strzelecki 1910–1939, Warszawa 2010.
Witkowski W., Historia administracji w Polsce 1764–1989, Warszawa 2007.
Wojtala T., Bociun: płk dypl. Ludwik Bociański (1892–1970), Pleszew 2012.
Wrona G., Nadzór nad prasą w Krakowie (1918–1939), Kraków 2017.
Wrona P., Armia Komendanta. Związek Strzelecki na Lubelszczyźnie w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2019.
Wroblewski J., Armia “Prusy” 1939, Warszawa 1986.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.58.145-166
Data publikacji: 2024-12-18 10:04:27
Data złożenia artykułu: 2023-03-28 14:23:03
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2024 Janusz Mierzwa
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.