Obraz ludności Prowincji Iliryjskich w dokumentach administracji francuskiej związanych z projektami reform ustrojowych i prawnych

Wojciech Sajkowski

Streszczenie w języku polskim


Artykuł przedstawia kwestię wyobrażenia mieszkańców Prowincji Iliryjskich w dokumentach wytworzonych przez francuską administrację tej części I Cesarstwa Francuskiego związanych z planami wdrożenia reform prawnoustrojowych, przede wszystkim zniesienia feudalizmu i wprowadzenia Kodeksu Napoleona. Przeprowadzona analiza dowodzi, że niezwykła złożoność prawna i ustrojowa tak całości Prowincji Iliryjskich, jak i poszczególnych ich części znalazła swoje odzwierciedlenie w różnicach w opisie zamieszkujących je populacji. W przypadku terytoriów, których tradycja była bardziej zbieżna z zachodnioeuropejską tradycją ustrojową i prawną, francuscy obserwatorzy nie zagłębiali się zbyt mocno w uwarunkowania społeczne, które byłyby istotne dla wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych. Jednakże w przypadku wołoskich społeczności pasterskich, zamieszkujących np. dalmatyński interior, byli oni zmuszeni swoje rozważania dotyczące implementacji Kodeksu Napoleońskiego uzupełnić o rozległe studium uwarunkowań obyczajowych.

Słowa kluczowe


Prowincje Iliryjskie; Bałkany; historia państwa i prawa; Wołosi; epoka napoleońska

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


„Télégraphe Officiel” 1811.

Blaufarb R., Napoleon and the Abolition of Feudalism, w: The Bee and the Eagle. Napoleonic France and the End of the Holy Roman Empire, red. A. Forrest, S. Wilson, New York 2008.

Blažević Z., Statuta Valahorum. Prilozi za kritičko izdanje, Zagreb 1999.

Boerke A., Conscription in the Habsburg Empire to 1815, w: Conscription in the Napoleonic Era: A Revolution in Military Affairs?, red. D. Stoker, F. Schneid, H. Blanton, New York 2009.

Brun J.-F., Les confins militaires de la Croatie et les régiments croates, w: Les Provinces illyriennes dans l’Europe napoléonienne, red. J.-O. Boudon, Paris 2015.

Bundy F., The Administration of the Illyrian Provinces of the French Empire 1809–1813, New York–London 1987.

Capefigue J., L'Europe pendant le consulat et l'empire de Napoléon, t. 4, Bruxelles 1842.

Czapik-Lityńska B., Lityński J., Prolegomena do trzech statutów dalmatyńskich: Policy, Winodola, Korczuli, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 1999, 4.

Fargues F.-M., 30 Décembre 1809, Au Commissaire de Police de Laybach, w: F.-M. Fargues, Nastajanje Napoleonove Kranjske: korespondenca Françoisa–Marie Farguesa, francoskega intendanta za Kranjsko in Gorenjsko, 1809–1810 = Avenement de la Carniole Napoléonienne, red. J. Šumrada, A. Kopitar, Ljubljana 2004.

Fargues F.-M., Le Général Cara (sic) St. Cyr Rapport de la troisième dizaine de mars Le 3 Avril 1810, w: F.-M. Fargues, Nastajanje Napoleonove Kranjske: korespondenca Françoisa–Marie Farguesa, francoskega intendanta za Kranjsko in Gorenjsko, 1809–1810 = Avenement de la Carniole Napoléonienne, red. J. Šumrada, A. Kopitar, Ljubljana 2004.

Klarić M., O Poljičkoj samoupravi, „Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu” 2008, 43, 2.

Knezović M., Morlak kao prirodni čovjek u djelima Alberta Fortisa, Ivana Lovrića i Balthasara Hacqueta, w: Triplex Confinium (1500. – 1800.). Ekohistorija – Zbornik radova, red. E. Ivetić, D. Roksandić, Split–Zagreb 2003.

Leutloff-Grandits C., Claiming ownership in postwar Croatia. The dynamics of property relations and ethnic conflict in the Knin region, Berlin 2006.

Luthar O., The Land Between. A History of Slovenia, Frankfurt 2008.

Matutinović L., Essai Historique, Géographique Politique, Civil et Militaire sur Les Provinces Illyriennes…, w: L. Matutinović, Ogled o Ilirskim provincijama i Crnoj Gori, tłum. J. Milinković, plik na załączonej płycie CD Zagreb 2009.

Roksandić D., Vojna Hrvatska, t. 1, Zagreb 1988.

Sajkowski W., Elity Raguzy w perspektywie francuskich administratorów Prowincji Iliryjskich, „Balcanica Posnaniesnia. Acta et Studia” 2018, 25.

Sajkowski W., Potencjał militarny dalmatyńskich Morlaków w źródłach francuskich z początku XIX w., „Balcanica Posnaniensia” 2022, 29.

Sajkowski W., Społeczności wołoskie pogranicza Chorwacji, Dalmacji i Bośni w perspektywie francuskiej, „Balcanica Posnaniensia. Acta et studia” 2021, 28, 1.

Senkowska-Gluck M., Rządy napoleońskie w Ilirii. 1809–1813, Wrocław 1980.

Stareţu Ş., Medieval name and ethnicity: Serbs and Vlachs, „Balcanica Posnaniensia. Acta et studia” 2015, 22, 1.

Stauber R.A., Illyrian Provinces, w: The Napoleonic Empire and the New European Political Culture, red. M. Broers, S. Hicks, A. Guimerá Ravina, New York 2012.

Šumrada J., Poskus zemljiške odveze v času Ilirskih provin, w: Grafenauerjev zbornik, red. V. Rajšp, Ljubljana 1996.

Viesse de Marmont A.-F.-L., Mémoires du Duc de Raguse: de 1792 à 1832: imprimés sur le manuscrit original de l’auteur, t. 3, Paris 1857.

Whatmore R., Adam Smith's Role in the French Revolution, „Past & Present” 2005, 175.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2024.57.1103-1118
Data publikacji: 2024-10-22 08:46:13
Data złożenia artykułu: 2023-10-31 19:26:46


Statystyki


Widoczność abstraktów - 33
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 14

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2024 Wojciech Sajkowski

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.