Sztuka jako potrzeba kształtowania pozytywnych zmian w przestrzeni społecznej

Teresa Wilk

Streszczenie w języku polskim


Żyjemy współcześnie w nieprzychylnej rzeczywistości wielokulturowej, generującej szereg trudnych sytuacji, które społeczeństwo musi nieustannie oswajać. Ta rzeczywistość wymaga ciągłego dostosowywania się do niej, powodując różne postawy i zachowania. Nadrzędnym dobrem dla całego społeczeństwa staje się nabycie odpowiednich umiejętności i dyspozycji, by świat codzienny stał się możliwy do realizacji codziennych zadań. W tej drodze poszukiwań pozytywnych wzorów zachowań i uwarunkowań pożądanych zmian pomocna staje się sztuka, której wartość i potencjał może przyczyniać się do modelowania rzeczywistości i postaw społecznych. Realizując swe funkcje społeczno-edukacyjne, sztuka w istotnym stopniu rewitalizuje przestrzeń społeczną, trzeba tylko stworzyć jej do tego szansę. Celem prowadzonych badań była próba ukazania możliwości zaistnienia zmian w życiu jednostki, jej postawach oraz w przestrzeni społecznej pod wpływem obecności sztuki. W przyjętej orientacji badań jakościowych posłużono się takimi metodami pozyskiwania danych jak wywiad swobodny ukierunkowany oraz analiza treści literatury przedmiotu. Istotną metodą poznania były też opinie twórców/ekspertów. Wyniki badań zaprezentowano w formie wypowiedzi badanych, które ukazują, że badani w większości dostrzegają funkcje społeczno-edukacyjne sztuki oraz potrafią je ulokować w przestrzeni zmian społecznych. Sztuka istotnie przyczynia się do zmian rozwojowych jednostki oraz przemian społecznych. Realizując swe funkcje artystyczne i nade wszystko społeczno-edukacyjne, pozwala na zaistnienie przemian w codziennym funkcjonowaniu człowieka, realizacji jego postaw i dostrzeżeniu potrzeby kształtowania rzeczywistości społecznej poprzez pozytywną aktywność własną. Sztuka sprzyja budowaniu świadomości społecznej, która przyczynia się do kompensacji obszaru życia społecznego. Docierając do odbiorcy, nie tylko pozwala się nią zainteresować, lecz także budzi wrażliwość i chęć wprowadzania proponowanych rozwiązań do codzienności społecznej. Pełni funkcję integrującą i rewitalizującą.


Słowa kluczowe


sztuka; społeczeństwo; zmiany; potrzeba; aktywność; rzeczywistość społeczna

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bauman, Z. (2008). Zindywidualizowane społeczeństwo. Gdańsk: GWP.

Bauman, Z. (2011). Kultura w płynnej nowoczesności. Warszawa: Narodowy Instytut Audiowizualny.

Bauman, Z. (2018). Retropia. Jak rządzi nami przeszłość. Warszawa: PWN.

Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Bendyk, E. (2013). Między mitem a rozumem. Polityka, (37), 74–76.

Beuys, J. (1990). Teksty, komentarze, wywiady. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Ruchu i Centrum Sztuki Współczesnej.

Brzoza, H. (1982). Wielość sztuk – jedność sztuki. Warszawa: WSiP.

Eagleton, T. (2012). Po co nam kultura? Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza.

Gombrich, E.H. (2013). O sztuce. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Huyghe, R. (1957). L’art et l’homme. Vol. 1. Paris: Larousse.

Jankowski, D. (1993). Edukacja kulturalna, czyli jaka? W: D. Jankowski (red.), Edukacja kulturalna. Szkoła i rodzina (s. 8–23). Kalisz: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny.

Kukuła, E. (2010). Sztuka w wychowaniu dawniej i dziś. W: K. Pankowska (red.), Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej (s. 38–50). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Muszyński, H. (1978). Podstawowe dziedziny wychowania. W: M. Godlewski, S. Krawcewicz, T. Wujek (red.), Pedagogika (s. 297–325). Warszawa: PWN.

Pankowska, K. (2013). Kultura – sztuka – edukacja w świecie zmian. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: 10.31338/uw.9788323520474

Pankowska, K. (red.). (2010). Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Plisiecki, J. (2009). Sztuka wpisana we współczesne nauczanie i wychowanie. W: W. Bobrowicz (red.), Pedagogika i kultura. Pomiędzy teorią a praktyką (s. 9–23). Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.

Radlińska, H. (1961). Pedagogika społeczna. Pisma pedagogiczne. T 1. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Read, H. (1976). Wychowanie przez sztukę. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Wojnar, I. (1970). Estetyka i wychowanie. Warszawa: PWN.

Wojnar, I. (1984). Sztuka jako „podręcznik życia”. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Wojnar, I. (1995). Teoria wychowania estetycznego. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.2.139-151
Data publikacji: 2023-08-28 09:42:22
Data złożenia artykułu: 2023-02-19 14:10:14


Statystyki


Widoczność abstraktów - 195
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 192

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Teresa Wilk

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.