Funkcjonowanie pokolenia Alpha – wyzwania i zagrożenia. Rola edukacji medialnej w kształtowaniu nowej generacji

Monika Dacka

Streszczenie w języku polskim


Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki funkcjonowania pokolenia Alpha oraz ukazanie znaczenia podejmowania edukacji medialnej przez środowisko rodzinne i szkolne dla utrzymania higieny cyfrowej tej generacji. Artykuł ma charakter teoretyczny i obejmuje charakterystykę pokolenia Alpha, w tym ukazanie mocnych i słabszych stron tej grupy generacyjnej. Istotną częścią jest przedstawienie ważności edukacji medialnej dla kształtowania właściwych postaw, myślenia, rozumowania i wartości młodego pokolenia. Współczesne dzieci bywają opisywane jako pokolenie ekranów dotykowych czy też pierwsza generacja, która urodziła się w mediatyzowanych środowiskach domowych. Od najmłodszych lat korzystają z mediów ekranowych (telewizorów, komputerów, smartfonów, tabletów czy gier komputerowych). Dostępność osiągnięć technologicznych niewątpliwie wpływa na rozwój dzieci w sferze emocjonalnej, społecznej i motywacyjnej. Podjęte rozważania ukazują z jednej strony potencjał młodej generacji, jej potrzeby, możliwości, specyfikę funkcjonowania, a z drugiej wskazują na zasadność podejmowania edukacji medialnej. Celem dobrego wychowania medialnego powinno być również rozwijanie empatii, samodzielności, życzliwości i samokontroli oraz rozbudzanie ciekawości intelektualnej. Kształtowanie właściwych nawyków w zakresie higieny cyfrowej powinno stanowić jedno z ważniejszych zadań współczesnego procesu edukacji. Właściwe użytkowanie inteligentnych urządzeń technologicznych może przyczynić się do rozwijania poznawczych, językowych i społecznych umiejętności najmłodszych.


Słowa kluczowe


pokolenie Alpha; edukacja medialna; środowisko rodzinne i szkolne; wyzwania; higiena cyfrowa

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


LITERATURA

Adamczyk, D., Adamczyk-Bębas, W., Bębas, S. (2022). Dzieci i młodzież w cyberprzestrzeni. Wyzwania – profilaktyka – wychowanie. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Apaydin, Ç., Kaya, F. (2020). An Analysis of the Preschool Teachers’ Views on Alpha Generation. European Journal of Education Studies, 6(11), 123–141.

Augner, C., Hacker, G.W. (2012). Associations between Problematic Mobile Phone Use and Psychological Parameters in Young Adults. International Journal of Public Health, 57(2), 437–441. DOI: 10.1007/s00038-011-0234-z

Awofeso, N., Imam, S.A., Ahmed, A. (2019). Content Analysis of Media Coverage of Childhood Obesity Topics in UAE Newspapers and Popular Social Media Platforms, 2014–2017. International Journal of Health Policy and Management, 8(2), 81–89. DOI: 10.15171/ijhpm.2018.100

Baron-Polańczyk, E., Nowak-Łojewska, A. (2022). Pokolenie Alfa w szkole. Działania projektowo-wdrożeniowe z wykorzystaniem ICT. Problemy Wczesnej Edukacji, 55(2), 94–105. DOI: 10.26881/pwe.2022.55.07

Batorski, D. (2017). Dzieci z sieci – dostęp i korzystanie z Internetu przez dzieci w wieku przedszkolnym. W: J. Pyżalski (red.), Małe dzieci w świecie technologii informacyjno-komunikacyjnych. Pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami (s. 79–94). Łódź: Wydawnictwo Eter.

Bąk, A. (2015). Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce. Wyniki badań ilościowych. Warszawa: Fundacja „Dzieci Niczyje”.

Bednarska, N. (red.). (2020). Dziecko – media – rozwój. O konsekwencjach obecności mediów w życiu dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Bergman, P. (2021). Parent-Child Information Frictions and Human Capital Investment: Evidence from a Field Experiment. Journal of Political Economy, 129(1), 286–322. DOI: 10.1086/711410

Brown, A. (2011). Media Use by Children Younger than 2 Years. Pediatrics, 28(5), 1040–1045. DOI: 10.1542/peds.2011-1753

Bruner, J.S. (1978). Poza dostarczone informacje. Warszawa: PWN.

Brzyszcz, E. (2018). Potrzeba edukacji medialnej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – ujęcie teoretyczne i praktyczne kształtowania kompetencji medialnych. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 6(1), 83–91.

Byeon, H., Hong, S. (2015). Relationship between Television Viewing and Language Delay in Toddlers: Evidence from a Korea National Cross-Sectional Survey. PloS One, 10(3), e0120663. DOI: 10.1371/journal.pone.0120663

Carvalho, R.N., Monteiro, C.E.F., Martins, M.N.P. (2022). Challenges for University Teacher Education in Brazil Posed by the Alpha Generation. Research in Education and Learning Innovation Archives, (28), 61–76. DOI: 10.7203/realia.28.21408

Chang, A.M., Aeschbach, D., Duffy, J.F., Czeisler, C.A. (2015). Evening Use of Light-Emitting eReaders Negatively Affects Sleep, Circadian Timing, and Next-Morning Alertness. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 112(4), 1232–1237. DOI: 10.1073/pnas.1418490112

Cheung, C.H., Bedford, R., Saez De Urabain, I.R., Karmiloff-Smith, A., Smith, T.J. (2017). Daily Touchscreen Use in Infants and Toddlers is Associated with Reduced Sleep and Delayed Sleep Onset. Scientific Reports, 7. DOI: 10.1038/srep46104

Cieszyńska-Rożek, J. (2014). Wpływ wysokich technologii na rozwój poznawczy dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym. W: A. Ogonowska, G. Ptaszek (red.), Człowiek, technologia, media. Konteksty kulturowe i psychologiczne (s. 13–14). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Dong, C., Newman, L. (2016). Ready, Steady… Pause: Integrating ICT into Shanghai Preschools. International Journal of Early Years Education, 24(2), 224–237. DOI: 10.1080/09669760.2016.1144048

Elea, I., Mikos, L. (Eds.). (2017). Young and Creative – Digital Technologies Empowering Children in Everyday Life. Gothenburg: Nordicom – University of Gothenburg.

Freud, S. (1923). The Ego and the Id. New York: W.W. Norton & Company.

Gonzalez-Nahm, S., Grossman, E.R., Frost, N., Babcock, C., Benjamin-Neelon, S.E. (2018). Media and Young Minds: Comparing State Screen Media Use Regulations for Children Under 24 Months of Age in Early Care and Education to a National Standard. Maternal and Child Health Journal, 22(4), 445–453. DOI: 10.1007/s10995-018-2487-0

Gruchoła, M. (2016). Pokolenie Alpha – nowy wymiar tożsamości? Rozprawy Społeczne, 10(3), 5–13.

Hodkinson, P. (2017). Media Culture and Society: An Introduction. London: Sage Publications Inc.

Izdebska, J. (2004). Dziecko osamotnione w rodzinie. Białystok: Trans Humana.

Izdebska, J. (2007). Dziecko w świecie mediów elektronicznych. Teoria, badania, edukacja medialna. Białystok: Trans Humana.

Juszczyk, S., Karasová, M., Kostelanský, A., Chanasová, Z., Uhrinová, M., Vargová, M. (2017). Family as One of the Key Determinants of Media Education of Young School-Age Children. New Educational Review, 50(4), 94–108. DOI: 10.15804/tner.2017.50.4.08

Juszczyk-Rygałło, J. (2015). Wczesnoszkolna edukacja medialna jako wprowadzenie do edukacji całożyciowej. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika, 24, 89–99.

Krzesińska-Żach, B. (2005). Edukacja medialna dziecka w rodzinie. Wybrane aspekty. Białystok: Trans Humana.

Krztoń, W. (2015). XXI wiek – wiekiem społeczeństwa informacyjnego. Modern Management Review, 22(3), 101–112. DOI: 10.7862/rz.2015.mmr.38

Kupiainen, R., Sintonen, S. (2009). Medialukutaidot, Osallisuus, Mediakasvatus. Helsinki: Helsinki University Press.

LeBlanc, A.G., Spence, J.C., Carson, V., Connor Gorber, S., Dillman, C., … Tremblay, M.S. (2012). Systematic Review of Sedentary Behaviour and Health Indicators in the Early Years (Aged 0–4 Years). Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 37(4), 753–772. DOI: 10.1139/h2012-063

Magee, C.A., Gordon, R., Caputi, P. (2014). Distinct Developmental Trends in Sleep Duration during Early Childhood. Pediatrics, 133(6), 1561–1567. DOI: 10.1542/peds.2013-3806

McCrindle, M., Wolfinger, E. (2014). The ABC of XYZ: Understanding the Global Generations. Sydney: UNSW Press.

Mikler-Chwastek, A. (2020). Wpływ technologii informacyjno-komunikacyjnych na rozwój fizyczny i motoryczny małego dziecka. W: N. Bednarska (red.), Dziecko – media – rozwój. O konsekwencjach obecności mediów w życiu dziecka (s. 17–37). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Nagy, Á., Kölcsey, A. (2017). Generation Alpha: Marketing or Science. Acta Educationis Generalis, 7(1), 107–115. DOI: 10.1515/atd-2017-0007

Nikolayev, M., Evmenova, A.S., Reich, S.M., Clark, K.A., Burns, M.S. (2022). Teaching Preschoolers Theory of Mind Skills with Mobile Games. Frontiers in Education, 7. DOI: 10.3389/feduc.2022.872888

Nowicka, E. (2022). Edukacja medialna w zmieniającym się społeczeństwie informacyjnym. Rocznik Lubuski, 48(2), 185–194.

Nowicka, M. (2020). Młodzi z pokolenia Z i Alpha jako zadanie dla pedagogów, czyli o konieczności „łapania fali”. Fides et Ratio, 44(4), 164–176. DOI: 10.34766/fetr.v44i4.436

Ogonowska, A. (2013). Współczesna edukacja medialna. Teoria i rzeczywistość. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Ogonowska, A. (2018). Uzależnienia medialne. Uwarunkowania, leczenie, profilaktyka. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Pereira, S. (2013). More Technology, Better Childhoods? The Case of the Portuguese ‘One Laptop per Child’ Programme. CM – Časopis za upravljanje komuniciranjem, 8(29), 171–197. DOI: 10.5937/comman1329171P

Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants: Part 1. On the Horizon, 9(5), 1–6. DOI: 10.1108/10748120110424816

Pyżalski J. (2019). Cyfrowa pedagogika medialna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (s. 405–418). Warszawa: PWN.

Ramadlani, A.K., Wibisono, M. (2017). Visual Literacy and Character Education for Alpha Generation. ISoLEC Proceedings, 1–7.

Reis, T.A. dos (2018). Study on the Alpha Generation and the Reflections of Its Behavior in the Organizational Environment. Journal of Research in Humanities and Social Science, 6(1), 9–19.

Rezende, L.F.M. de, Rodrigues Lopes, M., Rey-López, J.P., Matsudo, V.K.R., Luiz, O. do (2014). Sedentary Behavior and Health Outcomes: An Overview of Systematic Reviews. PLoS One, 9(8). DOI: 10.1371/journal.pone.0105620

Rikken-Evers, M.T., Smith, K.D., Sterkenburg, P.S. (2021). Effect of the Use of an iPad on the Attention Span of a Child with Smith Magenis Syndrome: A Single Case Study. Journal of Intellectual Disabilities, 26(2), 337–349. DOI: 10.1177/1744629520982840

Siemieniecki, B. (red.). (2007). Pedagogika medialna. Podręcznik akademicki. T. 1. Warszawa: PWN.

Skrzypczak, J. (1999). Popularna encyklopedia mass mediów. Poznań: Kurpisz.

Small, G., Vorgan, G. (2011). iMózg. Jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości. Poznań: Vesper.

Smyl, W. (2007). Szkolna edukacja medialna. Media, Kultura, Społeczeństwo, 1(2), 95–108.

Sugier-Szerega, A. (2015). Kształtowanie kompetencji medialnej u dzieci w wieku przedszkolnym – szanse, trudności, ograniczenia. W: A. Ogonowska, G. Ptaszek (red.), Edukacja medialna w dobie współczesnych zmian kulturowych, społecznych i technologicznych (s. 19–30). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Takeuchi, H., Taki, Y., Hashizume, H., Asano, K., Asano, M., … Kawashima, R. (2016). Impact of Videogame Play on the Brain’s Microstructural Properties: Cross-Sectional and Longitudinal Analyses. Molecular Psychiatry, 21(12), 1781–1789. DOI: 10.1038/mp.2015.193

Thomas, M.R., Shivani, M.P. (2020). Customer Profiling of Alpha: The Next Generation Marketing. Ushus. Journal of Business Management, 19(1), 75–86.

Tootell, H., Freeman, M., Freeman, A. (2014). Generation Alpha at the Intersection of Technology, Play and Motivation. W: 2014 47th Hawaii International Conference on System Sciences (s. 82–90). Waikoloa. DOI: 10.1109/HICSS.2014.19

Turk, V. (2017). Understanding Generation Alpha. United Kingdom: Hotwire Consulting.

Turkle, S. (2013). Samotni razem. Dlaczego oczekujemy więcej od zdobyczy techniki, a mniej od siebie nawzajem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Vijakkhana, N., Wilaisakditipakorn, T., Ruedeekhajorn, K., Pruksananonda, C., Chonchaiya, W. (2015). Evening Media Exposure Reduces Night-Time Sleep. Acta Paediatrica: Nurturing the Child, 104(3), 306–312. DOI: 10.1111/apa.12904

Wilmer, H.H., Sherman, L.E., Chein, J.M. (2017). Smartphones and Cognition: A Review of Research Exploring the Links between Mobile Technology Habits and Cognitive Functioning. Frontiers in Psychology, 8, 605. DOI: 10.3389/fpsyg.2017.00605

Yadav, S., Chakraborty, P. (2022). Child–Smartphone Interaction: Relevance and Positive and Negative Implications. Universal Access in the Information Society, 21, 573–586. DOI: 10.1007/s10209-021-00807-1

Zakhro, U. (2021). Media Resources: The Requirement of the Modern Generation of Learners. Journal Educational Verkenning, 2(1), 8–12. DOI: 10.48173/jev.v2i1.71

Ziatdinov, R., Cilliers, J. (2021). Generation Alpha: Understanding the Next Cohort of University Students. European Journal of Contemporary Education, 10(3), 783–789. DOI: 10.48550/arXiv.2202.01422

NETOGRAFIA

Amrit, K.J. (2020). Understanding Generation Alpha. Pobrane z: https://osf.io/d2e8g/download

Berkowitz, D. (2016). 13 Things to Know about the Alpha Generation: The Newest Generation Has No Purchasing Power Yet, but Will Soon Take Over the World. Pobrane z: https://adage.com/article/digitalnext/13-things-alpha-generation/302366

Carter, C.M. (2016). The Complete Guide to Generation Alpha, the Children of Millennials. Pobrane z: https://www.forbes.com/sites/christinecarter/2016/12/21/the-complete-guide-to-generation-alpha-the-children-of-millennials/#49b12e303623

McCrindle, M., Fell, A. (2020). Understanding Generation Alpha. Pobrane z: https://generationalpha.com/wp-content/uploads/2020/02/Understanding-Generation-Alpha-McCrindle.pdf

Mirken, J. (2018). Here Comes Generation Alpha. Pobrane z: https://www.mediapost.com/publications/article/326922/here-comes-generation-alpha.html

Patel, D. (2017). 8 Ways Generation Z Will Differ from Millennials in the Workplace. Pobrane z: https://www.forbes.com/sites/deeppatel/2017/09/21/8-ways-generation-z-will-differ-from-millennials-in-the-workplace/#406784c976e5

Schwabel, D. (2014). 5 Predictions for Generation Alpha. Pobrane z: https://danschawbel.com/blog/5-predictions-for-generation-alpha

Sterbenz, C. (2015). Here’s Who Comes after Generation Z – and They’re Going to Change the World Forever. Pobrane z: https://www.businessinsider.in/Heres-who-comes-after-Generation-Z-and-theyre-going-to-change-the-world-forever/articleshow/50060434.cms

Wood, D. (2018). How to Grab the Attention of Generation Alpha. Pobrane z: https://www.ibc.org/consumption/how-to-grab-the-attention-of-generation-alpha/3247




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2023.36.2.109-123
Data publikacji: 2023-08-28 09:42:19
Data złożenia artykułu: 2023-01-30 19:01:23


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1026
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 712

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2023 Monika Dacka

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.